felsefenin insanın ayrılmaz bir parçası olması sebebiyle her türlü bilimsel ilerlemenin felsefe ürünü olduğu düşüncesiyle Atom ve hatta Atom altı parçacıkların davranışlarıyla bizim kendi algılarımıza hitabeden ölçülerdeki alem arasındaki etkileşimi anlamak için kuantum denilen fizik alanının kurcalanmasıdır. bu gibi konular benim gibi sıradan insanlar için popüler bilim sınıfına dahil olacak kadar eğlenceli, ancak varlığı anlama iç güdüsü sayesinde tam aksine çok da ciddi bir mesele olabilmekte.
naçizane 'zihnin yapısı hesaplanabilecek bir mekanizma değildir' ön varsayımı ile geleceğin görülemeyeceği düşüncesine karşı çıkmakla yetineceğim.
bir şeyler uydurabilen, rastgele bir sayı seçen bir bilgisayar programı yoktur. rastgele bir sayı seçmesi istenen bir program yazılıp bir bilgisayarda çalıştırılsa, bilgisayar komut dizileri izleyerek bir çeşit öngörülebilir sayı seçerler. oysa insandan bir sayı uydurması söylense hiçbir sebebi olmayan bir sayı söyleyiverir. böyle düşünürsek gerçekten de insan davranışları öngörülemez olduğundan geleceği göremeyiz. ama acaba öyle midir?
tercihlerimizin nelere bağlı olarak değiştiği ve dış ortamdaki koku, renk, sesler gibi her çeşit uyarandan ne kadar çok etkilendiği üzerine discovery'de yayınlanmış bir belgeselde, bir sınıfta bulunan 20 kişiden 18'inin bir deste iskambil kağıdından rastgele seçtikleri kartın karo 9'lu olması sağlanmıştı. bu ise tahtaya tamamen alakasız bir cümle yazılarak yapılmıştı. herkes bunun nasıl mümkün olduğunu anlamak için şaşkın şaşkın bakınırken deneyi yapan kişi tahtada yazan cümleyi ters çevirmiş ve 'nine of diamonds' yazısını göstermişti. oysa önceden kimse bunu farkedememişti. tabii bilinçaltlarını saymazsak.
burada anlamamız gereken şey bizim seçimlerimizin aslında bizim farkına varmadığımız çok sayıda etkene bağlı olduğudur ve bu etkenler bilindiği, yada olusturulduğu sürece, seçimlerimizin gayet öngörülebilir olduğudur. eğer bunu bilecek kişi 'her şeyi bilen' biriyse onun için hiç de zor olmaz.
konuyla ilgili eğitim almış kişilerin düşüncelerine 'cahil profesör' olsalar bile önem veriyorum ve takip ediyorum. saygılar.
