birkaç şey var aklımda. 70'li yıllarda birleşik devletler iran'a büyük miktarlarda silah satışı yapıyordu. bu sayede iran ordusu en modern silahları kullanabiliyordu. tabi o dönemler türkiye silah envanteri açısından iran'ın yanında cüce kalıyordu. ortalıkta bir gram benzin bile yoktu. neyse, mesele türkiye değil şimdi. o dönemlere gittiğimiz zaman bu ihracatın amerikan silah şirketlerine sadece para kazandırsın diye yapılmadığını düşünüyorum. o zamanki sovyet tehdidi açısından böyle bir durumla karşı karşıya kaldıklarını düşünürsek bu da aklımızdaki soruya tek başına cevap vermez. şahın kesinlikle uzun vadeli ulusal bir stratejisi vardı. fakat perde arkasında neler döndüğünü tahmin edemiyorum. yani cidden komünist tehdide karşı amerika'nın bölge jandarması olsun diye mi yapıldı o kadar silah ihracatı. peki şahın amerikan desteğiyle küresel anlamda ayağa kalkıp pers imparatorluğunu tekrar kurmak gibi bir amacı olabilir miydi. deli misin, buna 5 yaşındaki çocuklar bile inanmaz. dikenli tel bile üretemeyen bir ülke bu şekilde nasıl ayağa kalkabilir ki. bir de olaya şu açıdan bakmak gerek. o dönemler amerika ve sovyetlerin birbirinin düşmanı olmadığını, yani tiyatro çevirdiklerini düşünelim. birbirlerine küfür ederek avrupa ve dünyanın geri kalanını aralarında paylaştıklarını düşünelim. bu denklemde iran'ın silandırılması meselesine tekrar gelecek olursak; sovyetleri bu ortaklıkta tehditmiş gibi gösterip onları ayakta tutabilmek. aynı şekilde sovyetlerin o dönemlerde amerika'nın dibinde, yani küba'da bulunması gibi. ama türkiye amerika açısından iyi, ingiltere açısından kötü sonuçlar doğuran bir olaya imza atıp kıbrıs'a girince amerika iran'ı sovyetlere ve davetsiz misafir olan fransa'nın kontrolünü bırakmak zorunda kaldı gibi. gözlerini açık tut, her ihtimali değerlendir.
