nuh tufanı efsanesine hemen tüm ortadoğu kültürlerinde rastlanır.
tufanın gerçekten meydana geldiğine bilimsel bir açıklama getirilmiştir. o da şudur :
yaklaşık onbin yıl önce, buzul çağının sona ermesiyle birlikte eriyen devasa buzullar denizlerin yükselmesine neden oldu. bu nedenle, o zamanlar bir tatlısu gölü olan marmara denizi, çanakkale boğazı yoluyla gelen deniz suyunun hücumuna uğradı ve alanı genişledi. bu genişleme, yine o tarihlerde bir akarsu yatağı olan istanbul boğazındaki su seviyesini yükseltti. sonunda yükselme o dereceye ulaştı ki, yine bir iç tatlısu gölü olan ve boğazın karadeniz çıkışındaki seviyesi daha alçakta bulunan karadeniz'e dev bir çağlayan olarak dökülmeye başladı. karadeniz kısa zamanda bugünkü haline geldi. bu meyanda, karadeniz kıyısında yerleşik olan neolitik çağ insanları, bu dev çağlayandan ve günde 1,5 km hızla karaları işgal edilmesini olayından çok etkilendiler. iç bölgelere kaçan bu insanlar, bu olayı kuşaktan kuşağa geleceğe aktardılar. sonunda olay efsaneye dönüştü ve her efsane gibi kulaktan kulağa değişerek "nuh tufanı efsanesi" haline geldi. sümerler bu efsaneyi yazıya geçirdiler. sonraları, bu efsane, dini metinlerde de yer aldı. büyük çağlayan olayı esnasında yazı bilinmediği için olayla ilgili görgüye dayalı yazılı kaynak tabii ki yok. ama, yapılan araştırmalar bu hipotezi destekliyor.