bulunduğu coğrafyaları müslümanlaştıramamak, türkleştirememek. şimdinin mantığıyla tabi insana biraz insafsızca gelebilir ama dönemsel olarak batı devletleri kontrol altına aldıkları ülkelere dillerini dinlerini bir şekilde empoze etmişler ve o ülkeleri sömürdükleri halde yine sözleri ve rantları devam ediyor. yalnız batılıların avantajı şu olmuştur ki gittikleri yerleri sömürmek karşılığında medeniyet taşımışlardır osmanlı devleti ise siyasi başarılarına rağmen kültürel atılım gerçekleştirememiş dar kalıplar içinde siyasi çekişmelerle zaman tüketmiştir. ulusları hakimiyetlerinde tutmak için özgürlük konusunda oldukça müsamahalı davranmış daha çok gelen vergileri önemsemiştir. keşke islam'ı yayma gayesi daha ön planda olsaydı da hakimiyetinde bulunan daha çok millet islam ile şereflenseydi.
