berna moran'ın "türk romanına eleştirel bir bakış" kitabının ikinci cildinde hakkında şöyle uzun bir dipnot düştüğü roman karakteri:
--spoiler--
kimdir okurun merakını gıcıklayan bu garip adlı adam ? romanın daha ilk sayfasında, anlatıcı, Selim'in Turgut'a yazdığı mektuptan söz ederken "o zamanlar daha olric yoktu." demiş ve ileride belireceğini ima etmişti. Gerçekten de olric ilk genelev sahnesinin yer aldığı bölümde belirir Turgut'un kafasında. niye bir türk edı değil de olric ? bazı tahminler yürütülebilir olsa olsa. bir ad olarak charles dickens'in "büyük umutlar" romanındaki karakterlerden biri olan kötü ve sevimsiz "orlic" geliyor insanın aklına. iki ad arasındaki benzeyiş çok açık ve orlic'in büyük umutlar'ın kahramanı pip'in kötü yanlarını temsil eden öteki beni olduğu söylenir. tutunamayanlar'daki olric de turgut'un öteki ben'ini temsil ediyor ama kötü yönünü değil kuşkusuz. Tutgut'a "efendimiz" diye seslenen akıllı ve sadık bir uşak gibi davranıyor ve bir yandan da hamlet'i çocukken kaç kez omuzlarında taşımış soytarı "yorick" ile çağrışımlar uyandırıyor. romanda kendine turgutluğu yakıştıran Turgut'un uşağının da yorick değilse bile olric olması uygun görülmüştü belki de. kesin olan bir şey varsa turgut olric ikilisinin edebiyat tarihinde don kişot-sancho pancho ikilisi gibi bir çift oluşturdukları. okumuş iyi niyetli ama hayal dünyasında yaşayan don kişot ile cahil ama gerçekçi sanço pança ikilisi bu temanın anketipi sayılır. biliyoruz ki fielding'in tom jones ve partaidge çifti, charles dickens'in picwick ve uşağı sam wellers çifti, connan doyle'nin sherlock holmes ve dr. watson çifti vb. bu ikili temasının çeşitlemeleridir. atay ın turgut ile olric i bu bağlamda düşündüğü çok açık, çünkü bu bağı turgut ile konuşurken olric kendi kuruyor: "don kişot büyük bir soyluydu efendimiz. kendisine büyük saygım vardır. onun gibi birine hizmet etmekten şeref duyardım" (s.379). atay'ın bu ikili geleneğini biraz değiştirerek uşağı, (turgut'un iç çatışmalarını diyaloğa dönüştürme imkanını sağlamak için) efendisinin yalnız kafasında yaşayan bir karakter olarak kullanması ilginç bir yöntem.
--spoiler-- (s.286)
