kömünal düzen insanın doğadan ayrılmadan yaşadığı bir evre olabilir. fakat bu evre tam manasıyla o günkü toplumsal forma yakın bir düzeyde gerçekleşecek demek değildir. komünizm bu alan içine mahkum edilemez.
ayrıca ciddi bir toplumsal savaşım ve mücadele sonrası gerçekleştirilecek olan yeni sistemin bu paralelde komünist bir evrimsel sürece giremeyeceğini yadsımakta pek mantıkla bağdaşır gibi gözükmüyor. siyasi ekonomik ve toplumsal alanda bu denli ilerlemeci, yıkıcı bir adım gerçekleştirmiş toplum ve kadrolar komünist evrede bir takım eski toplumsal geri bağların kıskacına sıkışabilir ama buda kendilerinde ki devrimci özün yıkıcılığı ve kararlığıyla ortadan kaldırılamayacak bir sorun değildir.
ama olayı şu anki mutlak toplumsal akıl saflığıyla irdeleyip, bu takım açmazlar bağlamında değerlendirmek statik bir takım akıl ürünlerinin yanılsamasını bize sunmaktan başka bir işe yaramaz.
