devletçe bastırılan, üzerinde itibari değeri yazılı kağıt ya da metal ödeme aracıdır.
kısa tarihi: Paranın olmadığı yıllarda insanlar değiş tokuş yaparak gereksinimlerini sağlarlardı. Örneğin çiftçi bir kilo tereyağını bakkala götürüp onu iki kutu deterjanla, ayakkabıcı bir çift ayakkabıyı 4 palamut balığı ile değiştiriyordu.Bu değiş tokuş sistemi fabrikalarda da aynıydı. Bir ay işçiler, bir ay patronlar çalışıyordu.
Böylesine eşitlik ve rahatlık finikelilere batmış olacak ki,MÖ 600 yıllarında ilk kez para denilen nesneyi icat ettiler ve onu kullanmaya başladılar.Herkes kendi parasını bastığı için bir yüzüne kendi resmini, öbür yüzüne de asma köprü resmini koyuyordu. Bu dönemlerde paralara baldızının, kayınvalidesinin, hatta ailece çekilmiş resimlerini basanlar oldu. fakat bu özgürce para basma işi uzun sürmedi ve dolar ve euro ortaya çıkıp bütün paralara bastı.
