dünya literatüründe, sosyalist doktrini motto edinip, gerçekleştirdiği yanlı saptamalarla bu ideoloji ve fikri baz aldığını dile getirmekten çekinmeyen idarecilerin, yanlışlarına değinildiğinden, kaçınılmazdır.
komünizm'i sovyetlerden ibaret sanmak, sanıldığını dile getirmek kronik bir komünist argümanıdır. her türlü fikir çatışmasında bu muhakka dile getirilir. diğer yandaki arkadaşlar ise; sovyetler'in ve diğer peyk ükelerin uygulama ve kriterlerinin doktrine uygun olduğunun dolayısı ile, mao, tito, pol-pot, stalin gibi isimlerin yaptıklarını eleştirmenin, sosyalizmi eleştirmek olduğunu söylerler.
haklıdırlar da.. zira, sovyet ve çin komünist ekolleri, diğer ideolojilerine bağlı ülkelere nazaran, milletlerarası politikada daha başat rol üstlenmişlerdir. hep bir arketip olmuşlardır. bu sebepten; onlar ve tutumlarını eleştirmek, dolaylı yollardan komünizmi eleştirmeye muadildir.
flaglarda bile, marx, engels, lenin, stalin şeklinde bir dizi helezoni söz konsu ise; dolaylı yollardan bu argüman da, realdir, akılcıdır.
