ben meseleyi ilk önce yapılabilirlik imajına göre değerlendiriyorum. çünkü elimizde net, kesin, tartışmasız bilgiler yoktur. osmanlı, kuruluşundan bu yana vahdet ve ümmet anlayışını benimsediğinden millet/kavim farklılığı gözetmeyen bir toplum olarak tarih sahnesinde yerini aldı. böyle bir imaj ile hüküm süren ve 600 yıl hakim olan bir devletin bir milyona yakın insana soykırım yapması, imajıyla bağdaşmaz.
bunu yapmadığına delil olarak söylemiyorum. ancak elimizde tartışmasız bir bilgi yok. türk tarafı da ermeni tarafı da farklı şeyler söylüyor. kanaatimce gerçekler ne türk tarafının ne de ermeni tarafının iddia ettiği niteliktedir. o dönem ermenilere ilişkin bir şeylerin yaşandığı/yapıldığı gerçek ve iki taraf için de kabul edilebilir bir durum. ancak yaşananların/yapılanların 'soykırım' boyutunda olmadığı gözüküyor.
bütün bunların ötesinde, soykırım var mıdır yok mudur tartışmalarının da ötesinde, ermeni meselesinin muhtelif zamanlarda gündem olması suni bir şekilde gündem olduğuna işarettir. ortadoğu kan ağlarken, gündem ermeni meselesine uzak iken, birden fransa böyle bir yasa sürecine giriyor. bütün gündemler 'ermeni meselesi'ne odaklanıyor. gündem olması gereken şeyler gündem olmuyor. ermeni meselesini buna alet etmemek gerekir. ermeni meselesi suni gündemdir. çözümü yeni moda olan 'özür dilemek'te bulanlar, özür dilenince adaletin yerini bulacağını mı sanıyorlar? bugün muhtemelen o zaman yaşayan bütün ermeniler de türkler de rahmetli olmuştur. iki tarafta bir mutabıklık yoktur. hatta mesele iki tarafı aşmış, meseleye el atmayan 'çakal' ülke kalmamıştır. fransasından abd sine... bunlar gösteriyor ki, bugün diplomatik düzeyde ermeni meselesi; siyasi, ekonomik, diplomatik çıkarlar çerçevesinde tartışılmaktadır. kimse o dönem yaşananların derdinde değildir.
çözüm noktasında da -eğer bir çözüm arayışı var ise- önce milli/kavmi unsurları bir kenara bırakmak gerekir. bu coğrafyada milli/kavmi duyguların ateşlenmesi sebebiyle, yıllardır bir arada huzurlu bir şekilde yaşayan kürt-türk-ermeni halkları bugün siyasi/kültürel/ekonomik/askeri bir savaşın içerisindedir. bu milletleri ayıran 'milli/kavmi değerler' ve 'ulus-devlet anlayışı' olduğundan bu değerleri ve anlayışı bir kenara iterek çözüm sürecine girmek gerekir. Milli/kavmi düşünce ile hareket eden türkler 'vay bizim atalarımız böyle şey yapmaz, ermeniler şöyle bilmem ne, böyle bilmem ne' şeklinde, milli/kavmi düşünce ile hareket eden ermeniler de 'bu türkler zaten şöyle bilmem ne, böyle bilmem ne' şeklinde düşüncesiz bir duruş sergiliyorlar. bu çatışmacı politika iki tarafı da birbirine uzaklaştıracaktır/uzaklaştırmıştır. ermeni meselesi de kürt meselesi de milli/kavmi/ırkçı düşüncelerin yerini ümmetçi/vahdetçi düşünce almadıkça bir çözüme-sonuca ulaşmamıştır/ulaşmayacaktır.
ermeni meselesine böyle yaklaşılması düşüncesindeyim.
