bakımsızlığından ötürü katedralin yıktırılmak istenmesi üzerine; tepki ve ses getirmek amaçlı, victor hugo, halkın dikkatine değinmek maksatlı; notre dame'ın kamburu adlı romanını yazmıştır. bu romanla katedral tarihin tozlu sayfalarına gönderilmekden kurtartılmış, revize edilmiştir.
asırlar boyu gargoyle'ler, bu kilisede şeytan kovmak yolunda kullanılmışlardır. gargoylelerin mimariye nüfus edişleri de, bu kullanımın seyrekleşmesine rastlar.
