kanuni zamanında "ben falanca partiliyim" demek kadar manası olan absurd bir hayaldir. vicdani retçi olabilmek için bir kere insan vicdanı kavramına sahip olmak gerek. senin kanuni dediğin toprak ağası zamanında "vicdan" o "muhteşem" adalet anlayışınında fazla bir yer kaplamazdı. aydınlanma çağının ürünü yeni bir insan anlayışına sahip olmayan bir dünyanın idarecileri ve rejimleri elbette bu kavramları anlayabilecek durumda değildir.
ancak aramızda halen müslüman roma imparatorlarını özleyebilen maymunlar da barındırmaktayız, o da medeniyetimizin bir nimeti...