mustafa kemalin 9.ordu müfettişi sıfatıyla imzalaıyp bütün anadolu direniş gruplarına yolladığı amasya tamiminde erzurumda kongre yapılacağı da yazılıdır.
10 temmuz 1919 tarihinde yapılması düşünülen kongre 23 temmuzda toplanabilmiştir. heyeti temsilen hoca raif bey tarafından açılan oturum, yoklamayı takiben yapılan oylamayla reisliğe mustafa kemal seçilmiştir.
kongrenin geç başlamasındaki neden, amasya tamiminde sıralanan hususların hayata geçiriliş problemi üzerinde yoğunlaşan tartışmalardır. mücadele önderliği ve programı çetin geçmiştir. elbette egemen olmak isteyen kimi yerel ve askeri taraflar vardı, mustafa kemal tasfiye edilmek istenmiştir. hatta onun saraydan görevli olduğu iddiaları ortaya atılmıştır. mustafa kemalin en kısa sürede rütbe ve görevlerini bıraktığını saltanata bildirmesi bu nedenledir. kim ne derse desin, mustafa kemal yaman bir asker olduğu kadar, maharetli siyasetçidir.
stalin troçkiyi tasfiye ettikten sonra ki ilk toplantıda ben buradayım demişti.
mustafa kemal, amasya tamimi ile başlayan mücadelede, muarrızlarına karşı galip gelmiştir. tarih sonuçlar üzerine yazılır.
