kendinden önce gelenlerden sultan abdülmecid den daha kötü, ya da sultan abdülaziz den daha başarılı bir padişah değildir ama nedense ya yerin dibine sokulur ya baştacı edilir.
sonuçta ikinci mahmut gibi şanssız bir ıshahatçı ya da yavuz gibi büyük bir komutan değildi. bir ona bir buna vererek 30 sene biraz toprak kaybı tütün rejisi filan derken batmakta olan devleti en fazla biraz daha batırdı. ittihatçıların ondan aldıkları ülke zaten batma durumundaydı, kendisinin abdülaziz den aldığı ülke de iflas durumundaydı. çok kurt bir diplomat filan değildi, ondan metternich yaratamazsınız ama kendi ülkesinin değerini bildiğinden kimseye fazla yakınlaşmadan belli topraklarından ve haklarından feragat ederek devletinin devamını sağlamıştır.
illa iyi yaptığı bir şey aranacaksa dış borç alımlarını durdurması, başarısız politikası eleştirilecekse de ittihatçılar gibi savunmaktansa işgal edilen topraklarını protesto bile edememesinden söz edilebilir. bir de her şeyi ben bilirim havaları yüzünden 93 harbinde plevne de gazi osman paşa yı yalnız bırakmıştır orası ayrı elbette.
