türk silahlı kuvvetleri, her devlet gibi devletin, kendini ifade ettiği hükümranlık sahasının korunması için teşkilatladığı, en muazzam organize kurumdur.
hazarda sınırların muhafazası, seferde topyekun ülkenin savunulması ordunun yegane görevidir.
ordu, tbmm'nin yekili kıldığı sıkıyönetim dışında ve emasya'nın ona yüklediği kimi görevler haricinde, sivil alanda kullanılamaz ve/ya resen kendini müdahil kılamaz.
türkiye cumhuriyeti devleti nato'ya üyedir. nato antlaşmasının kimi maddeleri, ordunun ülke dışında görev yapmasını gerektirebilir. bu görevin takdiri tbmm'ya aittir. uygulama karargahın uktesindedir elbet.
yine, sınırların korunması, mütecaviz unsurların vur-kaç tarzı ihlallerinin önlenebilmesi için sınır ötesi harekat, uluslararsı konvansiyonların tanıdığı haktır. yine tbmm'nin yetkilendirmesiyle hayata geçer.
kısaca devlet içeride ve dışarıda, anayasaya başta olmak üzere, kanun, yönetmelik ve uluslararası hukuk kaidelerini gözeterek varlığını ifade eder. aksi takdirde kaos egemen demektir.
bu genellemenin ışığında söylenebilecek ilk şey, halihazırda ordu gücünün, klasik kuvvetlerinin kimi iç meselelerde kullanılmasıdır. sevk ve idarede ortaya çıkan aksaklıları, en önemlisi insana rasyonel gelmeyen insan kayıplarıdır. ortak kanaat bu tarz mücadelelere karşı özel eğitimli kuvvetlerin ikame edilmesidir. doğrudur.
aslında sözünü etmeye çalıştığım aksaklık, ordunun yıllara dayanan kimi alışkanlıklarının devam etmesi sonucu ortaya çıkan gariplikler gibi, sonuçtur.
silahlı kuvvetlerin, 27 mayıs 1960 müdahalesi ile, orduların olmazsa olmaz şartı emir komuta münasebeti alt üst olmuş, alt-üst zinciri kırılmıştır.
nitekim günümüze kadar devam eden cuntalaşma eğilimleri, doğrudan dolaylı-muhtıra- müdahalelerin uygun ortam gibi görünen ama orduyu ordu olmak vasfından çıkaran ilk hadisenin sonuçlarıdır.
ordu içi kamplaşmalar, terfi kavgaları, ekonomik saikler ve tabi en önemlisi siyasi erke olan sözde güvensizlik bağlamında ayar tutkusu, silahlı kuvvetleri krizleştirmiştir.
siyasi otoritenin, karargahla eş güdüm içinde, cunta artıklarına, andıç rezaletlerine, eşlere kadar uzanan, laikliğe sahip çıkıyoruz adı altında yaşanan tacizler vs. gibi olumsuz görüntü yaratan faaliyetlere karşı alınacak tavır, emir komutanın yeniden tesisi yolunda önemlidir.
çok başlılığın ortadan kalktığı vasatta, siyasilerin iç meselelere doğru teşhis ve çözüm üretebilme kabiliyeti de artacaktır.