diyalektik materyalizm, zıtların birliği ve mücadelesini, ilerlemenin kaynağı olarak görür. marksist teoride, kapitalizmin iç çelişkilerinin sonucunda, işçi sınıfının iktidarı demek olan proletarya diktatörlüğünün, yani sosyalist rejimin kurulacağı öngörülmüştür. komünistler, hiçbir zaman burjuva demokrasisi benzeri bir sistem vaat etmemişlerdir. herkese emeğine göre yaşam standardı öngörülen sosyalist aşamadan sonra, "herkese ihtiyacına göre" bölüşümün yapılacağı komünist aşama öngörülmüştür. sscb, sosyalist aşamada, halk sovyetleri aracılığıyla daha fazla katılımcı ve demokratik bir "diktatörlük" olabilirdi, ancak, tek ülkede devrim şartlarında, yeni rejimi yıkmak için iç ayaklanmalar çıkaran emperyalizme karşı güçlü bir devlet oluşturma zorunluluğu, nazi almanyasının işgali ve katliamları, küçük burjuva eğilimlerin yok edilememesi, pratikte sscb'ni bürokratik totaliter sosyalizmin kucağına itmiş ve tepeden yöneten bürokratik dikta, sscb'yi dünyanın 2.ci en büyük gücü haline getirirken, aynı zamanda, "gelecek uğruna, bir kuşağı feda etmiştir". bu tarihi bir gerçektir, saklamaya veya mazur göstermeye çalışmaktansa, nedenlerini iyi sorgulamak ve eleştirmek gerekir. her politik sistemde olduğu gibi komünizmde de, iç çelişkiler elbette ki, vardır. diyalektik de bunu söyler. sosyalist teorisyenler, küçük burjuva düşünce ve alışkanlıklara sapma eğilimi nedeniyle, sosyalizmin yozlaşması tehlikesini öngörmüşlerse de, bu devasa eğilimler, reel politik zorunlulukların büyük baskısı ile sosyalizmi rayından çıkarmış ve sosyalizm an itibarıyla yozlaşarak gerilemiştir. tabii, karşıtı kapitalizm de iyi durumda değildir. yapısından gelen kronikleşmiş bunalımlarıyla yozlaşmanın zirvesine yaklaşmaktadır.
