fransa da din savaşları

entry3 galeri
    2.
  1. 1570'lere kadar guise hanedanı fransa'nın tüm bölgelerinde kilisenin ve ordunun kontrolünü ellerine aldılar. paris o zamanlar katolik liga'nın hakimiyeti altındaydı. katolik liga ise Guise hanedanından Henri tarafından yönetiliyordu. bu fanatizmlerinin sonucu olarak 1588'de liga "day of barricades"i organize etmiştir[tüm şehri fethetmelerini sağlamıştır] bunun üzerine henry iii başkentten kaçmış aynı zamanda guise hanedanından henry'nin suikastini de emretmiştir. aynı yılın ağustosunda[1589] henry iii düşmanlarından kaçarken karnından bıcaklanmıştır. bunu yapan fanatik bir keşiş olan Jacques Clement'dir-ki bunu liga adına duc de guise'nin intikamını almak için yapmıştır.

    kendi uzun tarihi boyunca, Paris yüzyıl savaşları esnasında ingilizler ve 1940'da ise Almanlar tarafından işgal edilmiş en az dört kere kuşatılmıştır. bunlardan değineceğimiz ise 1590 senesinde henry of navarre[iv Henry tarafından olmuştur]. Paris'in ikinci kuşatılışında Henry of Navarre Henry iii'ün hükümdarlığını reddedip bu hakkın Henry of Navarre'a ait olduğunu iddia eden 10.000 adamı ile Tours'dan işe koyulmuştur. Henry oldukça popüler biri olmakla birlikte yaşı 45'e geliyordu. bu dönem fiziksel ve mental gücünün zirvesinde olduğu döneme tekabül etmekteydi. her ne kadar da Medici'lerden Margot ile evlense de çekici bir karakterdi[her ne kadar da kendisinin pek banyo yapmadığı ve keçi koktuğu söylense de]-Henry'nin ismi Fransız tarihinde vert-galant[yeşil kalan gibi, zamparalar için kullanılır] olarak tesmiye edilmiştir; fakat kadınlara düşkünlüğü devlet sırlarını onlara açmaya engel olmamış, onlara tekmeyi bastıklarında ise bu kadınlar bilgileri satmakta hiç tereddüt etmemişlerdir.

    Henry of Navarre'nin hükümdar olabilmesi için dinini değiştirmesi gerekliydi. Paris'teki Fanatik 16'lar ligi salt protestanları yok etmeyi değil aynı zamanda henry iii destekcileri ile nötr kalanları da yok etmeyi amaçlıyordu. Katolik güçlerin emrinde Kardinal Charles de Lorraine, henry of guise'nin kardeşi ve intikam ateşi ile kinlenen Duc de mayenne de bulunuyordu. Mayenne'nin gözü Fransa tahtındaydı ve onun destekçileri arasında Ispanya kralı philip ii, Vatikan ve Savoy dükü bulunmaktaydı. Mayenne ise keyfi olarak Cardinal de bourbon'u charles x olarak Fransa kralı ilan etmiştir. kaos'un Fransa'da artması ise beraberinde fransa'yı bölmüş ve çeşitli gruplaşmaları ise körüklemiştir. Fakat ülkenin burjuvaları bu savaştan bıkmış ve mayenne'e ise destek vermekte oldukça isteksiz davranmışlardır.

    ligayı destekleyen büyük şehirlerin bir çoğuyla birlikte, henry of navarre 10.000 sadık adamıyla normandiya'ya gitmeye karar vermiştir. paris'ten hareket eden moyenne ise onu takip etmiş ve hatta böğürüp böbürlenerek henry'yi "bir ayı gibi kafes içinde geri getireceğini" ifade etmiştir; savaş ise bu ihtimali güçlendirmiştir fakat zihinleri deveran ettirip karıştıran bu savaşta henry "sis"ten yararlanarak kılpayı kaçmış ve sayısal üstünlüğünü de bertaraf etmiştir. Fakat bunun üzerine Henry savaşa gelmeyen sağlam kumandanlarından biri olan Crillon'u azarlamş ve ona "git ve kendisi as crillion! biz Arques'de savaştık ve sen orada değildin!" demiştir. bunun üzerine Crillon çark etmiş ve Harambure'ye giderek paris'in kapılarına doğru akın etmişir. onun kuvvvetleri Left-bank'daki Saint-Jaques'e saldırmakla birlikte Mayenne komutasındaki güçler çoktan right-bank'dan şehre girmişlerdi. Fakat Henry Philip-August zamanında inşa edilen şehir hisarlarının önden herhangi bir atak yapılmasının herhangi bir tahribata neden olmayacağını anlayıp bu surların çok güçlü olduğuna kanaat getirmiştir. henry iv kışı geçirmek üzere normandiya'ya gitmiştir. fakat başarısız olmasının arkasında onun sırlarını düşman güçlere yetiştiren Corisanda isimli metresi bulunmaktadır.[devamındaki savaş müteakip senenin bahar aylarında ivri'de gerçekleşecektir, fakat katolig ligası philip ii'nin lejyonerlerinin desteği ile güçlenmiştir]

    fakat sonuç olarak Navarre galebe gelmiş ve Mayenne de şovalyeleri ile Mantes'e doğru kaçmıştır. 7 mayıs 1590'da ise Paris'in kuşatılması başlamıştır. o bu kuşatma esnasında şehir surları dışındaki bilhassa ekmek üreten tüm yel değirmenlerini yakmıştır. bundaki amaç 12 gün içinde şehrin mukavemet gücünü kırmaktır. henry şehrin teslim olacağına dair ikna olmakla birlikte büyük bir hata yapmıştır. şehre fazla zaman tanıyarak paris'in mevzilerini güçlendirmesine neden olmuş şehir kendi ambarlarını erzak ile doldurmuştur. şehir surları henry tarafından yeterince hırpalanmasına rağmen ele geçirilememiştir. henry tarafından iki sağlam atak yapılmış birinde şehrin surlarına merdivenler vasıtasıyla çıkılmaya çalışılmış fakat bu merdivenler yetişmemiştir diğer saldırıda ise liga'nın arkabüz kullanan askerleri bu saldırıyı püskürtmüştür. bu saldırıların başarısız olması ise Fransa içinde "tanrının heretik bir kralın başa geçmesini istemiyor olduğu"na dair din adamları tarafından spekülasyonlar yürütülmüştür.

    normal olarak herhangi bir şehir kuşatıldığında genellikle kuşatanın gücü kuşatılandan fazla olmuştur. Bu kuşatmada ise bu çeşit bir sayısal üstünlükten bahsedemeyiz. henry'nin toplam gücü bu minvalde 12.000-13.000 olarak tahmin edilmiştir paris'in ise 220.000'dir. fakat liga buna karşıt olarak 50.000 fransız "arquebusiers", isviçreli piyade ve geçkin Alman "Landsknecht" toplayabilmiştir. 1590 ylı asıl itibari ile protestanların silah zanaati konusundaki başarıları ile ünlü oldukları yıl değildi. bunnun için Henry'nin zamanı güçlü silahlarına sahip olsa da-şehir surlarını bu silahlar ile aşamadığı bir gerçektir. bunu başaramayan henry paris'i içten yıkmayı amaçlamıştır, bunun için Ivry'de Mayonne'un yenilmesi MAyonne'ın destekçileri arasında sinir krizleri yaratmış ve içerdeki dirayet ve mukavemeti kırmak amaçlanmıştır. bunu için şehirde açlık hakimiyetini hissettirmiştir, işte tam bu önemlerde şehrin "deux ex machina"sı olan "Enrico cacteani" pope sixtus tarafından gönderilmiştir. kişisel olarak Cocteani'nin gelişi paris'e inanılmaz bir moral vermiş ve kardinal[charles x olarak tahta çıkarılması amaçlanmış olan Kardinal]in teslim edilmesi üzerine masaya oturmuştur. Fakat Kardinal o geldiğinde çoktan ölmüş bulunmaktadır.[amaç;pour faire élire un roi catholique après la mort de Henri III'dir.]
    7 ...