buradan: http://www.sosbiluz.com/2...aliye-politikas-odas.html ana hatları ile ilgili tüm nokta bilgilere ulaşılabilen, maliyenin bir alt dalı olan ama bir o kadar da makro iktisat konularıyla bütünleşmiş bir ders.
haber kategorisinde http://www.makaleci.com/ vardı. tasarım çok hoş. içerik dolu dolu. yazarlar kısmına göstermelik isimler konmamış yazarlar harbi yazar. ek olarak biz teması var, herhangi bir yazarın egosunu da tatmin etmiyor. oyumu makaleci'ye verdim. haber kategorisinde oy vereceklere öneririm.
uludağ üniversitesi uluslararası ilişkiler bölümünün bel kemiği, türkiye ve dünya çapında kitaplarıyla tanınan ve de türkçe uluslararası ilişkiler eğitiminde ua ilişkiler öğrencilerinin adını ilk duyduğu isim.
iktisat bölümü için zeynel dinler, erdal ünsal ne ise uluslararası ilişkiler bölümü için de tayyar arı odur. otoritedir.
mezun olmaya sayılı saatler kala bu cümleleri kurduğum görükle kampüsüne ilk gelişimde yeni yeni gelişmeye başlayan zihnim onu anlayamamıştı, kitaplarının içinde kaybolurken fütursuzca hocamızı eleştirirdik. hani alışkanlıktır ya hocaya serzenmek..
geçen süreç içerisinde hocamızın türkiye ve dünyadaki saygınlığını, eserlerinin derinliğini anladıkça kısacası okudukça daha çok okudukça kendisinden ders alıp 30'lu notları gördüğümüz de olsa onun değerini bilebildik.
zihnimize kattıklarınız için binlerce teşekkürler hocam, sizden ders almak benim için bir övünç kaynağı oldu hayatım boyunca öyle de kalacak. *
üniversiteye ilk geldiğim anda ders anlatımında, davranışlarında, hareketlerinde kendimi bulduğum, zihnimin inşa sürecinde fark etmeden en büyük harcı koymuş olan değerli hocamdır.
azimli bir insandır barış hoca, yerinde duramaz, sürekli yeni metotlar, yeni teknikler, kendini ve çevresini geliştirme gayreti bir kalp atışı gibi hakimdir akademik yaşantısına..
daha sonraları defalarca kez üzerinde düşünüp, incelediğim 1929 ekonomik buhranını o dönemin alman banknotları ile anlatması, onları sıra ile elden ele dolaştırmasını hiç unutamıyorum. o gün çok etkilenmiştim. zira 2. dünya savaşını anlatan sunumlarını da..
böyle hoca bulmak zordur arkadaşlar, değerini bilin, barış hoca emeğini esirgemez ama sizden de emek bekler.. bunun karşılığını verirseniz, kendinizi zorlarsınız belki ama zihninize çok şey katarsınız o zihniniz de sizi ve hayatınızı daha da güzelleştirir.
her şey için binlerce teşekkürler barış hocam benim deyimimle king . **
Uludağ i.i.B.F Maliye bölümünde görevli, hazine işlemleri, devlet muhasebesi, mali denetim derslerini veren, yrd. doç ünvanına sahip hocamızdır.
- dersleri çok zevklidir, dersi çok akıcı ve güzel anlatır. biraz olsun dikkatle takip ederseniz harf notu olarak aa'yı almamanız mümkün değildir.
- sürekli güler yüzlüdür, anlayışlıdır, öğrencisi ile diyalog içerisindedir.
- dersleri kpss açısından işe yarar denilecek derslerdir. 3. sınıfta dahi öğrencisine gelecek planlaması konusunda fikirler sunan, kpss'ye hazırlanma konusunda teşvik eden, bilgilendiren az sayıdaki hocalarımızdan birisidir. seçimlik dersleri uluslararası ilişkiler öğrencilerine, kamuculara da şiddetle tavsiye olunur.
bir ülke ekonomisinin diğer ülke ekonomileri ile girdiği ilişkileri ve bu ilişkilerin ekonominin bütünü üzerindeki etkilerini ifade etmek üzere kullanılan bir terimdir. çok istisnai durumlar dışında bütün ekonomiler dış alemle ilişkiye girer ve bu ilişki tüm dengeleri değiştirir.
dış alemle kurulan ilişkiler ödemeler bilançosunda yer alır. ödemeler bilançosu bir ülke vatandaşlarının bütün diğer ülkelerle belli bir dönemde giriştikleri tüm ekonomik ilişkileri özetleyen bir hesaptır. ödemeler bilançosundaki en önemli kalem cari işlemlerdir. cari işlemler mal ve hizmet ihraç ve ithalini gösterir. üretim faktörleri ve faktör gelirlerinin ihraç ve ithali de burada yer alır. cari işlemler ülkenin milli gelirini doğrudan etkiler, ihracat başka ülkelerden elde edilen gelir olduğundan olumlu, ithalat başka ülkelerin geliri olduğundan olumsuz olarak milli gelir hesaplarına girer. cari işlemlerde olumsuz etki yapan kalemlerin olumlulardan büyük olması durumunda cari işlemler açığı ortaya çıkar, milli gelir olumsuz yönde etkilenir. cari işlemler genellikle uluslararası kabul gören dövizler üzerinden yapılmaktadır. bu nedenle cari işlemler açığı olması durumunda ülkeye döviz girişi çıkışından az demektir. ülkenin dövizinin az olması ithalat olanaklarını kısıtlayacaktır.
ancak ödemeler bilançosu cari işlemlerden ibaret değildir. cari işlemlerdeki dengesizlikler genellikle sermaye hareketleri ile kapatılır. sermaye hareketleri ülkenin kısa veya uzun vadeli borçlanmasını ifade eder. cari işlemler açığı varsa dış aleme borçlanılarak, fazla varsa dış aleme borç vererek denge sağlanır. ancak sermaye hareketlerinin tek amacı cari işlemler dengesini sağlamak değildir. dış alemden bağımsız nedenlerle de borçlanılabilir. bütün bu işlemler ülkenin döviz rezervlerini olumlu ya da olumsuz etkiler.
dış alemle ilişkilerin geliştirilmesi genel kabul görmektedir, ancak yöntemleri ekonominin en tartışmalı ve tartışması bugüne kadar süren konularındandır. dış alemle ilişkilerin en temel gerekçesi uzmanlaşmadır. ekonominin diğer alanlarında olduğu gibi uzmanlaşma verimliliği, üretimi artırmakta ve karşılıklı yarar sağlamaktadır. ülkelerin de doğal ya da tarihi nedenlerle uzmanlaştığı dikkate alınarak, dış ticaretin tüm dünya için yararlı olacağı savunulmuştur. klasik iktisatçılar serbest dış ticareti savunmak için, karşılaştırmalı üstünlükler teorisini geliştirmişlerdir.
neoklasikler dış ticaretin yoksul ülkeler lehine işleyeceğini hatta dünyadaki faktör fiyatlarını, bu arada ücretleri, eşitleyici yönde etki yapacağını iddia etmişlerdir. dış ticaretin serbestçe yürütülmesi durumunda ödemeler dengesinin kendiliğinden sağlanacağı ileri sürülmüştür.
buna karşılık, bu tezlerin ilk sanayileşmiş ülkeler oları ingiltere'nin ve fransa'nın çıkarları doğrultusunda olduğunu öne sürüp, dış ticaretin kısıtlanmasını savunan görüşler savunulmuştur. özellikle almanya ve abd'nde bebek endüstrilerin korunması, serbest dış ticaretin genel olarak ücretleri düşürücü etki yapmasının önlenmesi gibi gerekçelerle serbest dış ticarete karşı çıkılmıştır.keynes de ülkedeki istihdamı artırmak amacıyla dış ticaretin kısıtlanmasını savunmuştur. iktisadi milliyetçilik şeklinde tanımlanabilecek bu tezlerin yanı sıra, sosyalist iktisatçılar da serbest dış ticaretin ülkeler arası dengesizlikleri artırdığı ve sömürüyü kolaylaştırdığı görüşlerini öne sürmüşlerdir. dış ticaret hadlerinin sanayileşmiş ülkeler lehine gelişmesi, azgelişmiş ülkelerin ithal ikamesi modellerine yönelmesine, korumacı politikaları öne çıkarmalarına yol açmıştır. ancak ülkelerin büyük kısmı sanayisini geliştirmek için dış alemden sermaye, kredi, teknoloji, know-how, hammadde, ara malı vb. ithal etmek zorundadır. kalkınmanın ön şartı olan bu kaynakların sağlanması döviz ihtiyacını öne çıkarmaktadır. bu süreç zaman içinde ithal ikamesi politikalarının yerine ihracata dönük ekonomi anlayışını güçlendirmiştir. günümüzün küreselleşme ortamında dış ticaret kısıtlamaları hızla azaltılmakta, ulusal ekonomilerin dış alemle ilişkileri yoğunlaşmaktadır
firmaların faiz haddi sıfır iken satın almak istedikleri gsyh'ya denilir. yani faizin sıfır olduğu düzeydeki yatırım haddidir. basit keynesyen modelde toplam planlanan harcama'Da planlanan tüketim gerçekleşen tüketime eşit, planlanan hükümet alımı gerçekleşen hükümet alımına eşittir. ancak planlanan yatırımlar, gerçekleşen yatırımlara eşit kabul edilmez. toplam harcama formülünde planlanan yatırımlar olarak '' Ip'' şeklinde yer verilir.
Ip= I0 - bi diye de bir formülü vardır. işte buradaki I0 otonom yatırımdır. bi terimi ise yatırımın faize duyarlılığını gösterir. cebirsel olarak belirtilen bu formülü grafiksel olarak ifade ederse, firmalar tarafından alternatif faiz hadlerinde yapılmak istenen yatırımı, satın alınmak istenen GSYH'yı görebiliriz.
ayrıca ilave etmeliyim ki otonom yatırım sürekli sabit olan bir kavram değildir, otonom yatırımı etkileyen unsurlardan birindeki değişme, örneğin artma, her alternatif faiz haddindeki planlanan yatırımı otonom yatırımdaki artma kadar artırır.
kamu kurumlarının karşılıklı olarak yaptığı harcamaların tümünü kapsar. netekim maaşlar da bu türdendir. ancak sübvansiyon, transfer ödemeleri, faiz ödemeleri gibi hususları karşılıksız olduğundan dolayı kapsamaz.
basit keynesyen model açısından ele alacak olur isek, hükümet alımları, kapalı bir ekonomide ( yani ihracatın ve ithalatın olmadığını varsaydığımız bir ekonomide) toplam planlanan harcamayı oluşturan bir unsurdur.* bu modelde hükümet alımlarının reel gayri safi yurt içi hasıla'dan bağımsız olarak artıp, azaldığı belirtilir.
Milli gelir = GSYH - YIPRANMA ( sermaye tüketim karşılığı ) - Dolaylı vergiler + yerli üretim faktörlerinin yabancı ülkelerde elde ettikleri faktör gelirleri - yabancı üretim faktörlerinin ülkede ettikleri faktör gelirleri .
gayri safi yurt içi hasıla, Bir ülkenin sınırları içinde, belirli bir yılda üretilen nihai malların, piyasa fiyatları üzerinden değeridir.
buradaki -nihai mal -üretilen yıl -bir ülke sınırları içinde sözcükleri bu kavramı niteler.
zira gsyh'da ülkedeki hans ile alinin üretimi yer alırken, almanya'daki ahmet abinin ülkemize gönderdiği eurocuklar sayılmaz. nihai mal deriz, çünkü bu kavramla ara malların gsyh içerisinde sayılmayacağını anlatmak isteriz, katma değerlerin bir kere sayılacağını ifade ederiz.
reel gayri safi yurtiçi hasıla denilir ise, bir önceki cümledeki '' belirli bir yılda '' lafı yerine, temel yıl kavramını koyarız olur biter. reel gayri safi yurt içi hasıla önemlidir, çünkü büyümeyi, üretimin artmasını ifade eder. bu kavramlar akım değişkendir. yani belirli bir zaman dilimi içerisinde ölçülür.
ek olarak şunu unutmamalıyız ki, gayri safi yurt içi hasıla'da esas olan ülke sınırları *, gayri safi milli hasılada ise esas olan vatandaşlıktır.
peki gsyh'nın içinde ne yer almaz, başta ahmet abimizin eurocuklarını bize gönderemediğinden bahsettik
a) tamamen finansal işlemler
- varolan, daha önce alınıp satılmış bir hisse senedinin alınıp satılması göz önünde tutulmaz
- devletin yaptığı birtakım karşılıksız transfer ödemeleri
- özel transferler. örn: aile içi gelir döngüsü.
b) kullanılmış malların alınıp satılması da gsyh'da göz önünde tutulmaz
c) ev hanımları * , yasal ancak kayıt altına alınmamış işlemler ve nihayetinde yasa dışı işlemler göz önünde tutulmaz.
Bir memleketin reel gayri safi yurt içi hasılasının büyüme oranıdır. ortalama büyüme hızı ile ölçülür, g ile sembolize edilir, uzun dönem büyüme hızı da denir, hep pozitif olsun dilenir.. bir de bunun yıllık olanı vardır.
ortalama büyüme hızı = (dönem sonundaki reel gsyh/ dönem başındaki gsyh ) üssü 1/n - burada n, irdelediğimiz dönemler arasındaki yıl farkını yansıtmaktadır.
yıllık büyüme hızı ise : (RGSYH t yılı * - RGSYH t-1 yılı * / RGSYH t-1 yılı . 100)
ayrıca 70 kuralına göre bir ülkenin yıllık büyüme hızını 70'e böldüğümüzde o ülkenin, kaç sene sonra, reel gayri safi yurt içi hasılasının 2 katı olacağını da bulmuş oluruz.
( kavram : makro iktisat ) ödemeler dengesinin 4 kaleminden birisidir. konusu, dış alemle gerçekleştirilen varlık işlemleridir.
bu varlık işlemleri, tahvil, hisse senedi, arsa , ev gibi varlıklar + banka mevduat hesaplarındaki hareketlerdir. bu işlemler kendi içerisinde ikiye ayrılır efendim:
a) sermaye girişi ( + karakterli ) : bursa'daki ali cimrigil efendi, alman hans'a tahvil, hisse senedi, ev, arsa satmış ise * bu sermaye girişidir. çünkü bunların satışından ali cimrigil gelir elde etmiştir.
b)sermaye çıkışı ( - karakterli ) eğer ülkede ikamet edenler, yurt dışından varlıklar satın alıyor ise, * ya da yabancı ülkede banka mevduat hesabı açtırıyorlarsa, bu durumda diğer ülkeler gelir elde ediyor demektir.
işte bu ikisi, sermaye dengesini oluşturur. eğer sermaye hesabı dengesi pozitif ise, bu hesap cari işlemler açığını finanse etmede kullanılır, eğer negatifse sermaye hesabı açığı vardır * işlemler fazlası varsa hu hesabı finanse eder, eğer yetersiz kalırsa resmi rezerv işlemleri hesabı devreye girip bu açığı kapatacaktır.
resmi rezzerv hareketleri hesabını ve noksanı bir kenara koyduk mu ,
ödemeler dengesi = cari hesap dengesi + sermaye hesabı dengesi = 0 , eşitliği söz konusu olur.
( kavram: makro iktisat ) ödemeler dengesindeki cari hesaplar kaleminin alt bir kolu.
bursa'lı ali cimrigil efendinin isviçre'de yabancı tahvili, hisse senedi var buna ilaveten de bank of şayzen'den banka hesabı açmış, çatır çatır para geliyor. Bu insanımızın elde ettiği ve yatırım gelirinin pozitif olan unsurudur. bir de hans var, münich'te.. bu adamın da kuveyt türk'te hesabı var, ülkemizde tahvilleri var, hisse senetleri var. o da bizden kazanıyor. işte bu ikisinin toplamı yatırım gelirini teşkil eder.
