türk modernizmi; büyük toprak sahipleri, azınlıklar ve saray çevresinde toplanan bürokratların batı kapitalizmiyle güçlü bir ittifak kurarak geniş halk kitleleri üzerinde zoraki dönüştürmecilikleriyle ortaya çıkmış bir olgudur. burada öne sürülen varsayım şudur: batı gelişmiş, maddi ve teknolojik kalkınma yoluna girmiştir. ancak osmanlı-türk halkı oldukça geri bir hayat sürmesine rağmen kendi durumunun farkında bile değildir. öyleyse yapılacak ilk iş, toplumu bu geriliğin farkına varacak düzeye getirinceye kadar eğitmek, gerekirse ona baskı uygulamaktan çekinmemektir. cumhuriyete intikal eden ''halka rağmen halk için'' sloganının tarihi de burada aranmalıdır.
yusuf akçura tarafından yazılmış olan, osmanlı devleti'nin son dönemlerinde devletin bekası için osmanlıcılık, türkçülük ve islamcılık politikalarının uygulanabilirliğini ele alan kısa bir makaledir. akçura bu makalesinde açıkça türkçülüğü desteklemese de, osmanlıcılığı uygulanabilir görmemiş, islamcılık ve türkçülüğün şanslarını eşit görmüştürç. fakat bu makalenin en önemli noktası; ele alınan dönemin koşulları itibariyle türkçülüğün bir politika olarak ilk defa ciddi ve kapsamlı bir şekilde dile getirilmesidir. bu sebeple modern türk devletinin ideoloğu olan ziya gökalp'e fikir babalığı yaptığı ya da ona öncülük ettiği söylenebilir.
