her zaman en güzel Mithradan söz eden en eski belge, Anadolu da Boğazköy kazılarında ele geçmiştir. MÖ.14.yüzyılda Hititlerle Mittaniler arasında yapılan bir barış antlaşması olan bu belgede, Mithranın koruyucu ve tanık olarak adı, indra ile Varunayla birlikte geçer.
iran inançlarına göre bir kayadan doğan Işık -Tanrı Mithra, Kozmik Boğa ile savaşıp öldürerek ( Kurban ederek) dünyayı yaratmıştır. Tüm canlı varlıklar bu boğanın kanından oluşmuştur. Yine de Mithra yaratıcı olmaktan çok, Büyük Güneş-Tanrıyla Ahura Mazda, insanlar arasında bir aracı durumundadır. Bir tür, insanların ruhlarını kurtarmaya çabalayan elçi, Peygamber konumundadır. Boğayı da Güneş-Tanrının buyruğuyla öldürür. Gözlerin bakmaya dayanamayacağı parlaklıkta bir ateş kılığına bürünüp karanlıkları yok edecek, insanlığı aydınlığa kavuşturacaktır. Bu nedenle ateş kutsaldır ve törenlerde önemli yer tutar.
Mithra, Işık-Tanrı olarak kötülüklerle sonuna kadar savaştıktan sonra, Güneş-Tanrıyla birleşip göğe çıkmaktadır. O zamana kadar peygamber konumunda olan Mithranın sonuçta tanrılaştığını görüyoruz. Kötülük büyük çapta yenilmiş, evrenin tüm karanlığı aydınlanmıştır, ama gene de tam aydınlık değildir. Günlerin yarısı aydınlık, yarısı karanlıktır. Kötülükler sinsi sinsi devam etmektedir. Karanlığın kötülükle nitelendirilmesi hırsızlık, öldürme gibi bir çok kötülüğün gece yapılmasından kaynaklanmaktadır.
Mithra tanrı olarak göklerdeki yerinden, insanların kötülüklerle savaşında onlara yardımcı olmaktadır. Her insan tanrının yardımıyla başarıya ulaşabilir. Ulaşamayanlar bu yardımdan yararlanamazlar. Bu nedenle her insanın ölümünde onu bir yargılama beklemektedir. Bu yargılamadan başarıyla çıkanlar, kurtuluşa ve ölümsüzlüğe kavuşmakta Bahtlılar Ülkesinde sonsuza kadar yaşamak için göğe yükselmektedir.
Din adamları olan MAGUlar Mithra için yazılmış ilahileri yasnaları Mithra adına yapılmış mabetlerde Mithreum okurdu. Grek yazarlar, maguların mabetlerde anlaşılmaz barbar bir dille yazılmış ilahiler okuduklarını yazar. Mithranın bin kulağı, onbin gözü, on bin casus gözü vardır. Kelime anlamıyla Mithra antlaşmadır ve karşıtı kötü güçlere ise Mithradrug adı verilir. Drug, bozucu, kötülük anlamına gelir. Diğer sıfatları ise, evi ayakta tutan, ülkeyi, sürüleri ve insanları yaratan, yağmuru yağdıran ve rüzgarları estirendir. Aynı zamanda Mithra, Sanskritçe DOST anlamındadır. Pontus, Bergama, Bospors gibi bir çok Anadolu kralları da Mithranın esinlendirdiği Tanrının ilham verdiği anlamında Mithridates adını kullanırlardı. Mithraizmin temel felsefesi, iyi ile kötünün, çatışmasıdır.
