daha çok acı deneyimlerden oluşur. yavaş yavaş başlangıçtaki eğilimleri değiştirir. daha doğrusu onları gerçek sınırlarına çekerek, başkalarının kötülüklerini kolaylaştırmaktan başka bir işe yaramadıklarında iyilik yapma eğilimine artık körü körüne uymamayı öğretir.
madenler aleminin tatlı ve çekici olan hiçbir tarafı yoktur. toprağın bağrında saklı olan zenginlikleri, sanki insanları suça teşvik etmemeleri için, gözlerden uzak tutulmuştur. bunlar orada günü gelince insanın elinin altında olan ve ahlakı bozuldukça zevk alamadığı gerçek zenginliklerin yerini almak için yedekte bekler.
gazi mustafa kemal atatürk milliyetçiliği nispetinde, en mükemmel bir emperyalistlik aleyhtarı idi.
türk sovyet ziyafetinde ukraynalı frunzeye şöyle yüksekten cevap vermiştir:
dünyada ezenler, ezilenler çoktur! yalnız ezilmelerine izin verenlerle vermeyenler vardır. türkler bu sonunculardandır. onlar, kendi işleriyle uğraşacak kadar yetiştiler. başkaları da onlar gibi hareket etseler dünya daha iyi duruma gelir.
timurlenk imparatorluğu, timurun cüretkar komutası ile bu adamların sadakatlerinden başka bir şeyin üzerine kurulmuş değildir. timurun ordusunda askerlik usulü yoktu. askerlerin hepsi gönüllüydü.
