piyasada, ne yazık ki, fazla sayıda olmayan kitaptır. olanların sayısı bir elin parmaklarını geçmez. hem bilimsel hem de gerçekten işe yarar bilgiler verip teşhis ve tedavi sürecini anlatan tek bir kitap vardır. bu türden kitapların artması dileğiyle.
psikoloji temelli rahatsızlıklar olan kaygı bozuklukları, en sık görülen psikolojik rahatsızlık türleri olup, onlara genellikle depresyon veya başka bir kaygı bozukluğu eşlik edebilir. depresyon ise, diğer tüm psikolojik rahatsızlıklar arasında, başka bir psikolojik hastalığa eşlik etme sıralamasında, en yükseklerde kendisine yer bulur.
öyle ise panik atak ve depresyonun birlikte görülme olasılığı artık kanıksanmış bir birlikteliktir.
peki panik atak ve depresyon tedavileri aynı şey midir? aynı ilaçlar, aynı psikoterapi teknikleri, aynı tedavi yöntemleri mi kullanılır? veya ikisi arasında bir fark var mıdır?
anksiyete, yani türkçesi ile kaygı, psikolojik biolojik ve davranışsal/bilişsel temelli bir rahatsızlıktır. ortaya çıkış nedeni, tedavi türleri, destek tedavileri gibi bir çok bilgi uzmanına danışılınca rahatlıkla edinilebilir. çoğu vakada en etkili çözüm psikoterapi ve ilaç tedavisinin birlikte yürütülmesi ve yaşam kalitesinin artırılmasıdır. panik atak ve sosyal fobi öznelinde tedavi ve psikoterapi yazıları için...
sosyal fobi diğer bazı psikolojik rahatsızlıklar gibi; çağın hastalığı, elit insanların hastalığı, şehirlilerin hastalığı, bizim köyde sosyal fobi mi vardı vs vs ifadelerle bilinçsizce küçültülmekte önemsizleştirmektedir.
yukarıdaki savı genellemek elbette doğru değildir. sosyal fobi diğer tüm kaygı rahatsızlıkları gibi çaresi olan, tedavi edilmediği ve ağır olan vakalarda kişi ve yakınları için çok zahmetli bir rahatsızlıktır.
peki sosyal fobinin daha insanlığın ilk çağlarından beri var olduğunu ve tarihte ilk defa istanköylü hemşehrimiz hipokrat tarafından tanımlandığını biliyor muydunuz?
sosyal fobi bir kaygı bozukluğudur. toplumda sıklıkla utangaçlıkla veya başka rahatsızlıklarla karıştırıldığı da olur. elbette eşlik eden diğer rahatsızlıklar da vardır. diğer kaygı bozukluklarının eşlik etmesi sıradan bir durumdur. diğer insanlarla iletişim kurma temelli bir rahatsızlık olup panik ataklarla kişinin yaşamını kötüleştirir. eskiden agora fobili olup olmama gibi alt türleri vardı.
sonuç olarak sosyal fobi, doğru yöntem ve tekniklerle kendi başına bile başa çıkılabilen bir rahatsızlıktır. bilişsel davranışçı terapi şu ana kadar yapılan bilimsel araştırmalara göre en az ilaç tedavisi kadar etkili çözümler sunmakta ve yaşam kalitesini yükseltmektedir.
yani gereksiz yere acı çekmek, para ve zaman harcamak, umutsuzluğa kapılmak gerçekçi değildir.
bilgelik öncelikle kendini bilmek, kendini kabullenmekse, bir şey bilmemek o bilgelik yolundaki ilk aşamadır. eksiğini bilmek, onu kabullenmek değişim ve gelişimin özüdür.
Araştırmalara göre haftada 3 gün en az 30´ar dakikalık orta veya yüksek yoğunluklu fiziksel aktivite yapan bireylerin daha mutlu, daha az stresli, daha fazla özgüven sahibi ve olası depresyon ataklarına karşı daha dirençli oldukları tespit edilmiştir. Bir deneyde haftada üç gün hızlı yürüyüş yapan yaşlılar, yapmayan yaşlılara göre inanılmaz farklılıklar göstermiştir. Fiziksel aktif grupta, belirli bir yaştan sonra doğal olarak kabul edilen yıllık % 1 beyin küçülmesi yerine % 2 beyin büyümesi gözlenmiştir. Yani fiziksel aktivite onların beynlerini gençleştirmiş, hafıza kapasitelerini arttırmış, demens ve alzheimer riskini azaltmış, özgüven ve planlama yetilerini arttırmıştır.
nefes almak otonom sinir sisteminin etkisi altında yapılır. bu yüzden, uyurken de nefes alıp verebiliriz. otonom sinir sistemi, sempatik (kan dolaşımını, şeker oranını, adrenalin ve kortison gibi hormonlarla vücudun aktivetisini arttırır, kaç veya saldır durumuna hazırlar) ve parasempatik (tam tersi vücut aktivitelerinin yavaşlamasını, kalp atışlarının yavaşlamasını ve midenin daha doğru çalışmasını kontrol eder) sistemlerden oluşur ve panik atak için yaşamsal öneme sahiptir.
doğru yapılan ve kolayca uygulanabilecek bir nefes alma tekniği panik atak ve kaygı ile mücadelede önemli bir alıştırmadır.
yalnız olan insanlar dışarıdaki gülüp eğlenen ve mutlu ailelere (daha doğrusu öyle sanılan ailelere) bakıp kendisinde olmayana dair yoğun bir özlem duyar.
tüm bunlar kış depresyonu gibi bir olgu ile daha da yoğun üzüntü ve kaygıya yol açar. bu dönemlerde kendine zarar verme davranışlarında, intihar eğilimleri veya denemelerinde, alkol kullanımı veya diğer kaçınma davranışı olarak yorumlanacak davranışlara yönelik eğilimlerde artış gözlenmektedir.
geçici uyuşma ve karıncalanmalar veya kalıcı olanlar olarak ayrılır. bir konumda hareketsiz uzun süre kalanlar gayet iyi bilir. bacak bacak üstüne atıp ayakta yaşanan karıncalanma ve uyuşma, uzanıp film izledikten sonra kolda yaşanan ağrı ve uyuşma gibi.
ancak konumuz olan parestezi kaygı ve panik atak işleyişi ile ilgili olandır.
parestezi her dört panik atak vakasından birinde görülebilecek kadar olağan bir belirtidir. belirtinin kökeni soluk alıp verme ve kan dolaşımı ve buna bağlı odaklanma ile açıklanır.
unutkanlık farklı sebeplerle ortaya çıkar. bu nedenlerden birisi yoğun stres, depresyon, bıkkınlık veya tükenmişlik gibi bilişsel biyolojik vb nedenlerle öğrenme ve hafızaya kaydetme güçlükleri yaşanmasıdır. yoğun ve ağır psikolojik sorunların, bunlara bağlı sosyal ekonomik vb problemlerin yarattığı unutkanlık doğal bir unutkanlıktır. geçicidir, belirli alıştırmalarla yok edilebilir...
