Bir milyona yakın askerin bulunduğu bir ülkede başkasınca gaza getirilerek, poh-pohlanarak, tartmadan; belki de hiç düşünmeden dışarı çıkan, bağıran, hastaları, işe gidecekleri, korkmuş çocukları düşünmeden kesintisiz korna çalan, oraya buraya tırmanan, mağaza vitrini dağıtan vatandaşlarımızdır. Keşke durumun ciddiyetini önceden kavramış olsalardı da tüm bunlar yaşanmasaydı.
150'yi aşkın vatandaşın demokrasi yolunda korkunç şekilde can verdiği bir ortamda kutlama yapanların gecenin bu saatinde bile yarın işe gidecek olanları, hastaları ve dünkü seslerden korkan çocukları düşünmeden kornalara basması ironidir.
Genç yaşlı her yaştan insanın tekbir getirmesiyle sonuçlanır. Özellikle tüm halkın hep bir ağızdan ortak şekilde söyleyebileceği nadir şeylerdendir. Bu da bayramın birleştirici gücünün ilk örneği herhalde.
Bahsedilen sekilde birim fiyatının rakibi airbus 320 sınıfına göre makul duzeyde olmasi ve fuselage boyutlarından işletene sağladığı avantajlardan dolayı yaklaşık 30 yıldır havayollarının vazgeçilmezi haline gelen tek motorlu, tek koridorlu kısa ve orta mesafe uçağı. bahsedildiği üzere bir çok kombinasyonu bulunmakta olup, 737-100 den başlayıp 737-800ng'ye kadar sıralanır, 2012 son çeyreğinde ise yeni nesil 737 max modeli test sürüşünü tamamlamış, neticesinde seri üretime hazır seviyeye getirilmiştir. modelin daha az vorteks oluşturmasına katkıda bulunan ek kanatçıkları (bkz: winglets) daha önceki modelleriyle kıyaslandığında daha fazla yakıt tasarrufu sağladığı gibi menzilini de uzatır. henüz tahtı 737-700/800'lerden alamamış olmasına rağmen önümüzdeki yıllarda havayollarının göz bebeği haline geleceği açıktır.
ayrıca,
sanılanın aksine eski model boeing 738 çok ekonomik bir tayyare değildir, yine airbus a320'ye kadar deniz mili başına 1.6 dolar daha fazla yakar. bu detay kısa uçuşlar baz alındığında pek bir şey ifade etmeyebilir fakat orta ve uzun menzilli seferlerde ciddi oranda uçuş faturasını kabartabilir.
b738'in en büyük rakibi a320'ye göre daha çok koltuk kapasitesine sahip olduğunu söylemiştik fakat buna rağmen ortalama bir thrust değerine sahip bir b738 uçağı koltuk başına 8.17 cent yakarken bu rakam airbus a320 için 7.70 cent civarındadır.
menzile gelince, deposu fullenmiş bir b738 uçağının menzili airbus a320'den 187 deniz mili kadar daha kısadır. ancak yiğidi öldürüp hakkını yemeyelim, b738 modeli 41000 feet yüksekten seyredebilirken bu irtifa a320 için sadece 39000 feettir. hatırlatalım, irtifa arttıkça sürtünme kuvveti azalır bu bakımdan en basit tabiriyle uçaklar yakıt tasarrufu yapmak için tavsiye edilen en yüksek irtifada seyrederler. fakat buna rağmen b738 uçağı daha fazla yakmaktadır.
zamanında sovyet fülosunda çok sayıda bulunan, uzun süre görev yapmış emektar ilyushin 14'lerin gerek hantallığı ve gerekse yavas yavas piyasadan çekilmesi gerektiği düşüncesiyle 1959-1980 yılları arası üretilmiş, 2 pervaneli motora sahip jet.
zamanın şartlarına bakıldığında, soğuk savaş boyunca herhangi bir sovyet dışı tehdide karşı tayyarenin çok kısa sürede kargo tipine dönüştürülmesi, küçük çaplı silah ve tankların yüklenebilmesi için kabinin yere oldukça yakın ve geniş tutulduğu anlaşılabilir. nitekim, 1950'lerin teknolojisini barındıran bu tayyarenin autopilot, marker, vor ve dme gibi temel uçuş techizatının da bulunması kendisinde dikkat çeken başka bir ayrıntıdır.
kendisiyle orta asya cumhuriyetlerine ziyaretlerimde 5 defa seyahat etme şansını yakalamış birisi olarak, kabini yeni nesil jetlere göre oldukça gürültülüdür ve içinde döşeme malzemesi olarak kullanılan kauçukdan kaynaklanan ve uçuş boyunca yolcunun midesini bulandırmayı başarabilen ağır bir koku hakimdir. aynı şekilde kabini ana iniş takımlarının gövde altında olmasından dolayı ve pervanelerin gövdeye oldukça yakın olmasından kaynaklı yine oldukça titrek bir kabini vardır.
bugün bir çok devlet bu jetlerin yolcu ya da kargo taşımada kullanımına her ne kadar son vermiş olsa da, özellikle rus ve ukraynalı şirketlerin yanında bir çok asya ülkesi tarafından kullanılmaktadır.
uçağın sicili üretimi boyunca temiz olmakla beraber son yıllarda can ve mal kaybını beraberinde getiren ciddi sayıda kazaya karışmıştır. fakat bunlar sanılanın aksine uçağın hantallığı ya da eski olmasından değil, bakımsızlıklarından kaynaklanmaktadır, nitekim bu sebepten genellikle bu ucagi fulolarinda bulunduran havayollarinin avrupa birliği üyesi ülkelerinin hava sahalarına girmeleri yasaklanmıştır.
Sark toplumlarinda yasayan insanlari digerlerinden ayiran muhim bir ozellik vardir: olguya asla pragmatik yaklasamamak.
Bu su anlama gelir, insanlar (politika yapicilar) bu cografyada akillariyla dusunemezler, aksine kalplerinin sesini dinlerler. Suriyeli multeci krizinin sebebi de tam olarak bu.
Arap baharina tam destegimiz duygusalligimizin bir getirisidir. Mezhepsel acidan kendisiyle uyusabilecek ve ilimli bir dis politika izlenebilecek bir liderin halkinin basina gecegi umudu, bizi dusunceden uzak, sorgusuz sualsiz politikalar izleme yoluna itti. Libya'da pro-demokratik halkin artan tepkisine dayanamayan Kaddafi'nin dusmesi mesela, bizim politikacilarimiz icin gurur duyabilecekleri bir basari hikayesine donustu. Ayni senaryo iyi ya da kotu toprak butunlugunu bir sekilde saglayabilmis Esad icin de uygulanmaya calisildi. Ancak durum ulke demografisinin bu politikanin daha once uygulandigi diger devletlerden oldukca farkliydi ve tutmadi. Esad direndi, Rusya'yi yanina alip otoritesini ne pahasina olursa olsun gozetme yoluna gitti.
Turk dis politikasinin Arap baharinda bir cikmaza girmesi politika yapicilarin akillariyla dusunememelerinin bir sonucudur.
Faydaciliktan uzak bicimde sirf egolari tatmin etmek icin yurutulen multeci olgusu da bunun diger bir sonucu. 3 milyona yakin Suriyelinin sorgusuz sualsiz ulkeye alinip serbestce dolasabilmelerinin saglanmasi, tipki Arap Baharinda oldugu gibi politikacilarin bu olaya da duygusal yaklasmalarinin bir sonucu. Amerika'yi bastan kesfetmeye gerek yok, Ozal'in Korfez Savasi suresince Hakkari ve Sirnak sehirlerine yerlestirdigi Kuzey Irak'tan gelen yarim milyona yakin Kurt, bugun PKK'nin daha yakin tarihten bu gune hizli bir bicimde filizlenip siyasal anlamda guclenmesinin de sonucudur. Suriyeliler icin de kacinilmaz sonuc budur.
Yakin gelecekte Suriyeliler tipki Kuzey Irak'tan siginmaci olarak gelen kurtlerin bugun yaptigi gibi -hakli olarak- ulke siyasetinde etkileyici unsur olmak isteyeceklerdir. Bunu ya siyasi parti kurma yoluyla yapacaklar, ya da ne yazik ki silahli bir orgut olma yoluna giderek gerceklestirmeye calisacaklardir. Bu da ikinci bir PKK'nin dogmasi demektir.
Turkiye'nin acilen 3 milyona yakin multecinin, bu ulkeye bir 'multeci olarak' kabul edildiklerini hatirlamasi ve tekrar tekrar benimsemesi gerekmektedir.
