75 yasina gelince bile asiliginden birsey kaybetmeyecekmis gibi duran abimiz. eger gun gelir herkes gibi yumusar ask sevgi bocek konularina girerse insanliga olan tum inancimi sayesinde yitirecegim kisi.
genelde 7-10 yas arasi, ozellikle yaz tatilinin vermis oldugu sorumsuzlukla butun gun sokaklarda takilan, takildigi yetmezmis gibi bir de gece olunca da 'olm gelin, toplanak bisi anlatcam varyaa inanmiycaksiniz..' diye baslayan cumlelerin gazina gelen cocuklarin vazgecilmez aktivitesi. bu aktivitenin turkiye'de gelismesine yardimci olan 'sinir otesi' ve 'ben saadettin teksoy' programlarinin etkisi yadsinamaz.
bu aktivite asla ve asla gunduz olmaz..hava kararir, 4-5 genc toplanir ve bu 4-5 gencin arasindaki en sivrilen, yasi en buyuk, en gormus gecirmis abi ya da abla (ki en cok 13 yasindadir) soze baslar.
ornek diyaloga gecelim;
-olm varya, bisey soylicem ama kimseye soylemeyin..(bu cumleyi icat edenin..)
+soylemeyiz (hep bir agizdan)
-yemin edin lan
+allah kuran ekmek carpsin ki!! (allah belanizi versin)
-annem babam olsun diyin
+annemiz babamiz olsun! (yavasss)
-hah tamam o zaman .. olm benim halaoolu anlatti..gecen varya bu uyurken bi uyanmis, bi ses banyoya git demis..banyoda kanli adam gormus lan megerse o kanli adam eskiden orda yasayan haci hede hodo efendiymis.
+aboooo, hasiigidiirr..(ahali zangirdar)
-kufur etmeyin olm gece vakti..zate ruhlar dolasiyo..cok pis kim vurduya gidersin ha
sonra soze baska biri karisir 'olm o degil de gecen varyaa cin gordum bizim evin orda' diyerek..bu boyle surup biter, ta ki birisinin babasi 'evladim yatsaniza saat 2 oldu bea..' diye hoykurene kadar. akabinde korkudan zangirdayarak eve siktir olunup, gece korkudan alta sicilip kardesin yanina 'ehehe bugun beraber yatak..' diyerek sivisilir. essek kadar olduk hala banyoda kanli adam gormekten korkuyoruz ulan insaf be..
cagdaslik, humanizm, baris, sevgi, ot, bok seklindeki binbir cesit edebiyati yapilan seylerin esiri olmus kendini modern zanneden cagimiz ebeveyni. sayilari gun gectikce artmaktadir. 'ay siddet gormesin, her istedigini alalim, gotundeki boku duvara surunce dovmeyelim, gidip konusalim, cocuk psikolojisi bidi bidi' seklinde gerizekali aile dizilerindeki sahte mutluluktan, salak cocuklardan etkilenen kisiliksiz bireyler cocuklarini da 'ahh televizyonda doktor cocuga bidi bidi demeyin dedi, demeyelim bundan sonra..' zihniyetiyle cocuklarini salak, sisko, sorumsuz ve gerizekali olarak yetistirirler. cocugu yeri geldiginde doveceksin, kizacaksin, tehdit edip, agzina iki tane cakacaksin ki evde hukmun sursun. 'anne nabion lan yaraam, babam olacak idneye de soyle arabayi caktim yine' diye gelen dallama cocuga hic bir cocuk psikyatristinin ya da televizyon dizisinin yardimi dokunamaz. zamaninda ayari yiyen cocuk ,siz eve gelince zangir zangir titreyip, 'anne, cayin mi bitti hemen koyam canim anam' diye kicinizdan ayrilmayan cocuk ancak ilerlemekte olan dunyada soz sahibi olup, digerlerinin mina koyabilir. iyi dozlarda yapilan siddet karakter kazandirir. bari siz dovemiyosaniz ablasina abisine soyleyin, ya da mahallenin bickin abisine tembihleyin o dovsun bari..cocugun kendine idol edinecegi saglam bir karakter olamiyorsaniz o kendine polat alemdar gibi birini bulacaktir zaten ki sonuclarini pek irdelemek bile istemem.
nasil bir psikolojinin urunudur bilinmez ama bazi insanlarin kavgadan once 1-2 dakka hic olmadigi kadar kibarlastiklari gozlemlenmistir. 'ulan nasil olsa birazdan giydirecem bari kibarligin tadini cikariyim' mi denir yoksa 'dur lan kibar konusurak ilk once sunu bi kandiriyim sonra calarim agzina' mi denir bilinmez. ikisi de olabilir. tipik ornekleri;
-hiiss..arkadasim bi gelir misin buraya..bisey konusucam..
+cok pardon bilader, sen daha demin bisey demistin..bi daha soyler misin cok rica ediyorum..(vay anasini rica ediyo lan)
boyle konusan birileri hayra alamet degildir, tabanlarin yaglanip aninda siktir olunmasi gerekir.
bok gibi bir pazar gunu les elbiseler giyilmis, saclardan yag damlarken, suratta 5 tane volkanik sivilce patlamak uzere ve karizmasi -1500'de gezen pazar torbalarini eve dogru tasirken asik olunan kisiyle karsilasmak, surati saklamaya calisip, sivisip gitmeye calisirken elemanin 'sshhtt nabiyon' seklindeki sorusuna cevap vermek zorunda kalmak, sinirden ve heyecandan titreyip yumurtalari sallamak annenin arkanizdan bagirip 'yavruum kac kere dedim yumurtalari kiracaksin sallama' diye haykirmasi sonucu iyice yerin dibine girmekle devam eder. sinirden zangirdayarak eve gelinir aynaya bakilir ve 'hassskiyiiim tipe bak' denir ve evde gorulen ilk kisiye bozuk atilir (kardes veya evcil hayvan ozellikle ise iyi yariyo). en sonunda 'amaan ya sktr et o is zati olmazdi' diye baska sulara yelken acilir. ne zaman bok gibi bi halde disari ciksaniz asik olunan elemani gormeniz yuksek ihtimaldir. durumunuz ne kadar boktansa elemanla karsilasma ihtimaliniz de o kadar yuksek olacaktir. tecrubeyle sabittir.
amerikali komedyen(di). icki, uyusturucu ve sigaranin dibine vurmus, yobazlardan, siyasetcilerden, ordudan, reklam, sirket kisacasi sistemin parcasi olan her seyden buyuk bir rahatsizlik duyar ve her firsatta bu konularla dalga gecerdi. kendisi georgia eyaletinde koyu bir baptist ailenin cocugu olarak dogmus, 32 yasinda pankreas kanserinden olmustur. sigara icmeyenlere gicigi vardir hatta cogu gosterisinde 'sigara icmeyenler siki durun haberlerim var...siz de oleceksiniz' seklinde tepkisini gosterirdi. hristiyanlara fena halde takmistir. "a lot of Christians wear crosses around their necks. do you think when Jesus comes back, he's really going to want to see a fucking cross?" sozunun sahibi asmis kisi. bazi otoriteler tarafindan mizahin nietzsche'si olarak tanimlanmis, ehh bu laf bill hicks'i degil nietzsche'yi yuceltir kanimca. bunaldigim zamanlarda acip izleyebilecegim, izleyip kopacagim, koptukca 'ahh ulaan niye oldun' diyecegim yegane kisi. tool ve radiohead gruplari kendisine tapar. hatta tool'un son albumunun kapagindaki kisi bill hicks'in ta kendisidir. the simpsons'da kendisine cogu kez gonderme yapilmistir. ucaklardan ve cocuklardan da nefret eder..kisacasi zorla sevmeye calistigimiz her seyden nefret eder(di).
dovmeli, pirsingli, kirmizi sacli, kufurbaz, klasik punk taniminin herseyini yeri yerine getiren bir canli. kufur ederken damarlari cikar, bir gun patlar insalla..belki de su an olmustur bile, uzun bile yasadi ibne.
eski rancid solisti. sonradan lars frederiksen and the bastards denilen su an yazarken bile isminden tiksindigim grubumsu biseyi kuran punk(!). dar pantolon, mohawk kafa, bolca dovme iki tane 'fuck you' ahanda al sana gencligin sevgilisi. al bunu vur wattie'ye.
yunanlilarda mustafa sandal gibi biseye denk gelmesi lazim. yanliz kendisi daha sempatik ve yakisiklidir. klipleri her ne kadar boktanlikta bizimkini gecse de sevilesi sarkici.
ozellikle narcissist, escape artist, time of my life gibi klasiklerini dinleyip, sesinin de karizmasina kanip kendisini yakisikli zannettigim, gorunce 'hasskktrrr' dedigim underground artisti. alisilmisin disinda zeki sarki sozleri vardir. megalomandir. battlelar da iyi ayar verir. istese en baba sirketle anlasip paranin amina kordu. sarkilari reklamlarda duyup da 'ne guzel lan kimin sarkisi acaba' dedigimiz sarkilardir. eminem gibi dingillerin olusumunda buyuk katkisi da olmus. san fransico'da bir starbucks'da calisiyodu eskiden, simdi nabar bilmem. hayran kitlesi saglamdir.
9 ay boyunca gunde 15 saat ankara havasi calan bir night clupin (evet clup) hemen yaninda oturdugumdan, bu havaya ne yazikki cok maruz kalan biri olarak diyebilirim ki ankara havasi denilen muzik turundeki sarkilarin hepsinin arkasinda diirrggiridirrgiriii dirritt seklinde gezip gelebilen sesin ve o sesin yaninda cirtlak bir angarali abinin komik sozlere sahip sarkiyi soylemesi ankara havasinin hep ayni oldugunun kanitidir.bunu anlamak icin 9 ay gecirmek zorunda degildim ama genelleme yapmak istemeyen mukemmel bir insan oldugumdan uzun sure bok atmak istemedim ankara havasina ama hizli sarkida da uzuntulusunde de ayni ses var ulan.
uzakdogu lokantasina gidip de kendini entel zanneden salaklarin yemegi catalla yiyen, chop stick kullanmayan insanlara kucumser tavirlar takinmasi durumu. yemek gelince hemen chop sticklere saldirirlar size de sorarlar 'aayy catalla mi yiyceksin sen simdi' diye. evet ulan catalla yiycem hatta ne catali direk elimle yiycem mina koyim o da hindistan kulturu..ne yani cahil mi oluyorum simdi ben? chop stickle yemeyince yemegin tadini alamiyo muyum sanki..chop stickle yemegi biliyosun diye kendini cinli mi sandin kulturlu mu sandin dallama..zaten o yedigin de tam cin yemegi degil, yiyip de gotun yanmasin diye pic edilmis bisey.
punk etiketi altinda dayatilan gruplarin, sarkilarin, bunlari dinleyen insanlarin gereksiz ve salak olmasi durumu. ne yazikki soyle adam gibi dinlenebilen gercek anlamda bir punk grubu yoktur. gercek punk gruplarinin genelde dallama hippivari 'okulu as kes, sisteme karsi cik, otoriteyi sikeyim adamim seni de sikeyim oh yeah' seklindeki tavri ne yazikki 12 yasinda anne babasina karsi cikmaktan aciz, kisilik bulmaya calisirken okulun gereksizligini anladigini sanip isyan eden genclerin ya da zeka seviyesi ve kisiligi bu genclere denk gelen yetiskinleri etkileyecek kadar temelsiz ve gereksizdir. tipki bu kisilerin de dunyaya asla fayda etmeyecek, skindirik bir sirkette skindirik bir ise sahip olmaya mahkum olmasina ragmen kendini siradisi zanneden zamane kisilerinden olup son derece gereksiz olmasi gibi.
su ana kadar 'gencligimde cok punk dinlerdim o yuzden simdi acayip super bir hayatim var. cok mutluyum iyki dinlemisim lan hayatimi degistirdi' seklinde demec veren kisilerin olmadigi, ve her firsatta hoykuren, her seye karsi cikan asi punklarin bir ski degistiremedigi, sistemi degistirmek icin uyusturucu kullanip orani burani yirtmaktan ote sisteme sahip olmanin gerektigini dahi anlamaktan aciz olduklarini gozlemleyip de hala bu akimin gereksizligine inanmamak icin dingil olmak lazim.
populer kulturun getirdigi sacmaliklarin en onde gidenlerinden. konusmalari gereken tek bir dili bile hakkini veremeden konusan bazi salak amerikalilarin ingilizceyi katletmesi, bunu resmi hale getirmeleri ve sevimli olduklarini sanmalari. en tipik ornegi -ing getiren sozcuklerin sonundaki g yi yutmalari, yazmamalari gosterilebilir. ne yani smoking yerine smokin' denince cok mu karizma olunur. ya da how are you? yerine sup? denilince ve yazilan herseyin yanlisini yazmak icin buyuk bir caba sarf edince gotleri tavana mi deger bilinmez. son zamanlarda turkiye'de de ayni sey gozlemlenmistir. ehh geri kaldigimiz bir sey var mi zaten?
burdaki budizm aslinda bir degiskendir. yeri geldiginde kendisini ateizm, taoizm, komunizm ya da herhangi bir xxxizm seklinde o anki populer kulture gore degistirir. yakin zamanda gozlemledigim bir olgu oldugundan baslikta boyle vucut bulmustur. ozellikle universite gencligi arasinda populer olan karizma unsuru olarak kullanilan budizm ozellikle herhangi bi yerde tanisilan kisiye hava atmak istenildigi zaman ise yarayabilir. insanlarin 'ayy cidden budist misin sen yaanee?' seklinde surpriz dolu bakislarindan hastalikli bir haz duyulur. eve buda'nin heykelleri falan alinir, rafa siddharta yerlestirilir, bir kac otantik muzik de limewire'dan indirilince siz artik koyu bir budist olmussunuzdur bile. ha bir de unutmadan birazcik daha akilli kisilere hava atmak istiyorsaniz dikkatli olun eti fazla kacirmayin. foyaniz meydana cikmasin. eskiden hava atmak bu kadar kolay degildi be en az bir tane kitap bitirmek gerekiyodu simdi ac google'i yaz budizm oku bir iki satir git at havani..miss..
mangal manasina gelir. ayni zamanda rapci kisiliklerin agizlarina taktiklari, takinca cok karizma olduklarini sandiklari metal sey. 'o kadar zenginim ki parayi nasil harcayacagimi bilemiyom, o yuzden boyle disime metal taktirip klip cekiyom' zihniyetinin yan etkisidir. bir de bunlarin aluminyum folyodan yapilanlari vardir ki gettoda yasayan, evinin kirasindan tut da kicini sildigi tuvalet kagidina kadar hukumetten yararlanan zenci arkadaslar arasinda unludur. paul wall denilen ve derhal olmesi gereken rapcinin ekmek kapisi.
irkci soylemleri olan turkce/ingilizce karisimi bir erci-e sarkisi. 'hakiki katiller degil bize geldiler, coplarla soparla bizi dovduler' seklinde eziklik kokan sarki sozlerine de sahiptir. 'ulan almanyaya gittiniz bir gram ilerleyemediniz, cogunuz hala koyden geldiginiz gibi yasiyosunuz ee elin skindirik almani size irkcilik yapinca da aglama. adam gibi bi is sahibi ol, hademelikten kurtul bakalim o serefsiz kapinda nasil kopek oluyo' temasinda bir sarkiyla gonderme yapmak isterdim lakin alman aksanli turkceyle rap yapacak vaktim ve taakatim yok. bir de sarkinin bir tarafinda 'we will have to fight against the kkk' falan diyo. yavrum rap yapiyosun diye otamatikman zenci olmuyosun, birak kkk denilen seyle (ki sayisi 50-60 kadar zaten) zenci ugrassin, sana nooluyo lan.
en nefret edilesi, odunla dovulesi gerizekali ogrencidir. bunu yapan kisi %90 salak bir kizdir ve hocanin yaptigi her espriye komik olsun ya da olmasin (ki zaten hocanin bilincli olarak yaptigi espri genelde nasreddin hoca neslinin esprilerine denk gelir) kahkalarla guler. "ulan dingil, ulan yalaka her denilene sanki cok komikmis gibi ne guluyosun sen salak misin? sanki sen gulunce hoca 'afferin lan su kiz dedigime guldu 10 puan fazla verecem buna' diyo. senin o sivilce ve fondoten karisimi suratini zaten hatirlamiyo bile" diyesim gelir bu tiplere ama gun gelir, isim duser diye bisey diyemem.
ayrica (bkz: iyiki varsin sozluk)
bazi rock gruplari ve bu grupla ozdeslesmis uzun sacli parlak pantolonlu kendini karizma zanneden iq'su genelde 90'dan fazla olamayan hippie/punk karisimi dallamalarin saclarinda toplam 8 tel kalip, igrenc bir gobek ve kiris kiris bir surata sahip oldugu halde bir turlu sahnelerden inemedigi zaman icinde bulundugu durum. ulan zamaninda yeterince haykirmissin, kendi capinda dallama hayran kitleni bulmussun, yeterince salak degilmissin gibi uyusturucunun dibine vurup iyice gerizekaliya baglamissin tamam da kicindaki kil agarinca hala sahnelerde 'eheh ben gencim..aha bak hala nasil kendimizi yeniliyoz nasil haykiriyom hala..zati biz efsane grubtuk..sevin beni..' diye aglamasindan baska bisey degildir. birilerinin bunlara artik bir dur demesi gerektigi halde sirf bir zamanlarin baba grubuydu diye kodumun gencliginin 'aayy onlar efsanevi kizaaam' diye bik bik edip de sirf bir zamanlarin hippisi simdinin gerizekalisi (gerci o zamanin da gerizekalisi) kisiler sevdi diye salak salak yuceltilmeleri beni hep sinir etmistir. yazik ulan yasin olmus 60 siktir git ordan, kendinden nefret ettirme bir zamanlarin karizma adami olarak hatirlan..bu kadar mi haysiyetsiz olunur be...
bir fransiz muzik kanali. guzel sarkilar calarlardi. bir tane vjleri vardi hatta adi julien mi ne butun programlari bu cocuk sunuyodu. ulan insaf cocuk butun kanali tek basina nasil cekip cevirir. sanirim mcm'in sahibinin oglu bu julien adam kimseye para kaptirmak istemiyo. baya bi turkce sarkilar da yayinlarlardi eskiden. athena falan konuk olmustu hatta tee sene 2000. ozenti ortaokul metalcileri 'aabi pazartesi sabahi 3'te mcmde metal gecesi var' deyip sabah saati 3'e kurup, dimmu borgir klibi izlenirken yakalanip, ertesi gun istiklal marsi okunurken bunun dedikodusunu yaparlardi. kisacasi bir zamanin ortaokul dingillerine ortam yaptiran kanal.
lotr'deki irklarin gercek hayattaki irklari temsil etmesi ve ne yazikki tolkien'in bu nadide eserinde irklari birbirinden kesin bir sekilde iyi ve kotu olarak ayirmasi dikkat cekici oldugundan lotrde acikca irkcilik gozlenebilir. ustad tolkien'in muazzam tarih ve dil bilgisinin engin hayal gucuyle birlesmesinin urunu olan lotr'daki belli basli irklara bakinca, tolkien'in kitapta bati medeniyeti tarihinden esinlendigi gorulmekte. kitaptaki belli basli irklardan elflerin hep uzun boylu, bembeyaz tenli, sarisin, zeki olmalari (gunumuzde bu ozellikler digerlerine gore ustun sayilmaktadir cogu kisi tarafindan), dwarflarin para goz, hirsli, caliskan, kisa ve birazcik cirkin olmalari, orklarin hepsinin (evet hemde %100unun) son derece antipatik, cirkin ve gerizekali olmalari gibi. eserdeki belli basli diger irklarda da ayni benzerlikler gorulmekte (insan, hobbit, halfling vs). cogu kisiye gore bu irklar gercek hayattaki bazi irklara denk gelmektedir, ki elflerin kuzey avrupalilara, insanlarin ingilizlere, dwarflarin yahudilere benzetilmesi gibi. tolkien'in turklerin sirf yillarca avrupalilarin anasini aglattigindan dolayi turk milletini orklara benzettigini cogu kez duymusumdur, inanmak istemedigim bir seydir (hatta orkun - ork baglantisindan bile soz edilir). lotr'deki en asmis karakterler neden hep elftirler ve neden acaba orklarin tamami dallamadir. yani gercek hayatta bir irkin tamaminin gerizekali ve cirkin oldugu gorulmus mudur? 'ehh iyi de o gercek hayat degil zaten adi ustunde middle earth' dersek bile, bu eserin gercek hayatta olan bitenle kesinlikle alakasi oldugunu dusunuyorum. gercek hayatla hicbir alakasi olmasa bile kitapta yapilan irkcilik insanlari kotu yonde sinsice etkileyebilir.
tolkien eserlerindeki bu irkcilik ursula k le guin tarafindan gorulmus olmasi lazimdir ki ablamizin kitaplarindaki bas kahramanlar hep kara renklidir. kara renkli olmak illa ustun olmak anlamina gelmedigi gibi ursula'nin kitaplarinda asla bir irkin tamami kotu ve kaka olamaz. ustadin tolkien'e burda gonderme yaptigini dusunuyorum.
big bang yani buyuk patlamanin tersi, buyuk cokus demektir. bu teoriye (ya da hipotez, kuram ya da herneyse artik) gore ivmelenerek genisleyen evrenin genislemesi yavaslar, bir zaman sonra durur ve ivmelenerek kuculmeye baslar. bir zaman gelir evrendeki tum maddeler tek bir vucut olusturur ki buna big crunch denir. eger boyle bir sey gercekten gerceklesirse zamanin tersine gidecegi soylenir. yani yasanilan seylerin once sonrasinin, sonra oncesinin yasanmasi. (ornek masada dururken dusup parcalara ayrilan bir bardagin once parcalarin birlesmesi sonra masaya cikmasi ve en son masada durmasi gibi..ya da kisinin once olmesi sonra dogmasi vs..). insanin psikolojik yonunde de etkileri olacaktir. gecmisi hatirlayan zihnimiz gecmisi degil gelecegi hatirlayacak, gecmisi tamamen unutacaktir. yani big bang ve big crunch'in ikinci yarisindaki medyumler bizlere gecmisi soyleyeceklerdir. gerci gecmis ve gelecek kavramlari tersine isleyecegi icin bir nevi yine gelecegi soylemis olurlar.
fortranda programin basina yazilir. yazilir ki, degiskenin real ya da integer oldugu belirtilsin. kisaca bilgisayara ima edilip varolmayan bir seyin olmadigini soylemeye calisir. tam olarak turkcesi de var ama cevirene askolsun.
sanirim dunyanin en salak mizah anlayisidir. adamlar ciddi anlamda boka pusure gulecek kadar enayidirler. borat ve andy dick gibi salak tiplemelere (ki adamlar sadece igrenc olarak insanlari kendisine guldururler) gulerler. amerikan genclik filmlerindeki yaraticilik yoksunu gerizekali 10 yas esprilerine ise hic deginmiyorum. dogal olarak amerikalilarin cogu (ki genelleme yapmak istemiyorum) guzel espriden de anlamazlar. turklerin 'eehh beaa abi igrencsin' diye assagiladigi esprileri bile anlayip, gulmeleri en azindan bir yarim dakika alir. mubala ve kinayeden asla ve asla anlamazlar. zannetmiyorum ki ortalama bir turk insani ortalama komiklikte bir amerikan filmine gitsin ve kendini zorlamadan gulebilsin. ozellikle siyahlar arasindan bir kac zeki komedyen cikmistir ama ne yazikki bu azinlik amerikalilarin mizah anlayisinin 7 yasindaki cocugun mizah anlayisindan daha iyi olmasini saglayamaz.
los angeles'li underground rapper. all balls don't bounce ve the book of human language dinlenilmeden bu dunyadan gocmemelidir insan evladi. the guidelines tarafimca butun bir yil (abarti degil 365 gun 6 saat) boyunca usanmadan dinlenmistir. underground hip hop seven kisilerin kesinlikle dinlemelerini tavsiye ettigim rapper. sarki sozleri dahiyanedir.
ruyadan kacamamak. ruyasinda o an ruya gordugunun bilincinde olan kisi 'ehh ruya goruyorum ulan yine, uyanirim birazdan' seklinde dusundugu an uyanmayi bekler. cogu zaman da uyanir. uyanamadigi an ruyada hapsolmus, artik o dunyanin adami olmus, artik yasami bitmis demektir. bazen de kisinin ruyadan kacamayacagi icine dogar ki bu kisi o an can cekisiyor olabilir. ruya guzel ise cok dert edilmemeli lakin ruyaniz kabus ise sictiniz demektir.
eski jmt uyesi. all fates have changed albumuyle solo kariyerine ciddi bir anlamda baslamis. keske jmt'yle kalsaydi da kendini komik duruma dusurmeseydi. son derece irkcidir da.
