insanlar aydınlanmak için çok değişik şeyler kullanmışlardır. Çok önceleri aydınlanmak için odun ateşinin ışığından yararlanılmıştır. Bu olay yaklaşık 20.000 yıl önce kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonra ucuna reçine sürülmüş meşaleler kullanılmaya başlanmıştır. Ama hem odun hem de meşale uzun ömürlü olmayıp aynı zamanda is ve koku çıkarmaktaydı.
4.500 yıl önce ilk defa Sümerler tarafından yağ lambaları kullanılmaya başlanmıştır. Yağ lambaları istenilen yere taşınıyordu, is ve koku çıkarmıyordu. Ancak yağ lambalarının hem verdiği ışık azdı hem de ışık verme süresi azdı.
250 yıl önce lambalarda balina yağı kullanılmaya başlandı. 200 yıl önce de hava gazı lambaları kullanılmaya başlandı. Hava gazı lambaları gaz geldiği sürece ışık verebiliyordu, ancak taşınması oldukça maliyetliydi.
Aydınlatma teknolojilerinde en büyük ilerleme ampulün icadıyla olmuştur. ilk elektrik ampulünü icat edenler ingiliz bilim insanı Swan (Sıvan) ve Amerikalı bilim insanı Thomas Edison (Tamıs Edison) 'dur. Bu ampul yarım gün kadar ışık verebiliyordu. 1881'de Afrikalı mucit Lewis Howard Latimer (Lavis Havırd Latimır) bunu daha da geliştirdi ve uzun süre ışık veren ampulu keşfetti. 1911'de çok uzun süre ışık verebilen ampul üretildi. Daha sonraları floresan lambalar üretildi. Bugün floresan lambalardan daha az enerji harcayan ve daha fazla ışık veren halojen lambalar üretilmektedir.
Ses, bir varlık veya bir canlıdan titreşmeler sonucu çıkan titreşimdir. Ses 2ye ayrılır. Doğal Ses Kaynakları ve Yapay Ses Kaynakları. insan, hayvan vb. sesler doğal ses kaynaklarıdır. Müzik aleti, makine vb. sesler ise yapay ses kaynaklarıdır. Kendiliğinden meydana gelmiş ses kaynaklarıdır.
Kendiliğinden meydana gelmemiş, insanlar tarafından veya teknolojik aletler ile meydana gelmiş ses kaynaklarıdır. Uygun ölçü birimine desibel denir. Örneğin 140 desibel çok yüksek bir sese eşittir. ileri zamanlarda normal sesleri duyamayabilriz. Bununla birlikte sağır olma riskimizde vardır. işitme yetisi canlıların görme duyusundan sonra en iyi gelişmiş duyu sistemidir. Her canlının farklı ses algılama aralıkları mevcuttur. Bir sesin algılanması için kulaktaki işitme kanalında bulunan sinir uçlarını uyarabilmesi esastır. Önce sesin şiddetine göre kulak zarı titreşerek bir tepki verir.
Burada sesin şiddeti bir nevi ölçülmüş olmaktadır. Daha sonra kulak zarının titreşme kuvvetine göre çekiç örs ve üzengi kemiklerine iletilen impuls. Beyindeki işitme merkezine iletilerek canlının oluşturması gereken cevap ortaya çıkmaktadır. Sesler değişik canlılar tarafından değişik anlamlar taşımaktadır. Buda bize algılamanın canlıdan canlıya değiştiğini göstermektedir. Örneğin sivrisineklere uyarıcı etki yapan ultrasonik ses dalgaları insanlar tarafından duyulmayıp ses olarak tanımlanamaz ve doğal olarakta tepki oluşturulamaz.
Yapay Ses Kaynakları: Müzik aletlerinden çıkan sesler, taşıtların çıkardığı sesler, hoparlörün, radyonun ve televizyonun çıkardığı sesler yapay seslerdir.
Yapay sesleri üreten varlıklara yapay ses kaynakları denir.
Yapay Işık Kaynakları Nelerdir
Doğal ışık kaynaklarından akşam olduğu zaman yararlanılamaz. Bu durumda yapay ışık kaynakları devreye girer. Yapay ışık kaynakları insanlar tarafından yapılmaktadır. Ampul, lamba, mum ve meşale gibi araçlar yapay ışık kaynaklarının içerisine girer.
Yapay ışık kaynakları, katı ve sıvı yakıtlar yakarak ya da elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştürerek yapay ışık sağlarlar.
Ampul
Trafik lambası
Meşale
Televizyon ekranı
Fener
Tungsten Fitilli Lamba
Ark Lambaları
Buharlı Lambalar
Floresan Lambalar
Havagazı Lambaları,
Asetilen Lambaları
Petrol Lambaları
Kandiller
Magnezyum lambalar
Mum
yapay ışık kaynaklarıdır
Işık kaynaklarından bazıları kendiliğinden ışık üretir. Bunlara doğal ışık kaynakları denir.
En büyük doğal ışık kaynağımız Güneştir. Güneş kendi ışığını üretebilen bir yıldızdır. Yıldızlar, ateş böceği, şimşek, yıldırım ve deniz diplerinde yaşayan bazı balıklar doğal ışık kaynaklarıdır.
Etrafımızdaki masa, sıra, tahta ve çanta gibi cisimler ışık üretmezler. Ancak bu cisimler Güneş ya da diğer ışık kaynaklarından aldıkları ışığı yansıtabilirler.
Bu durumda çevremizde bulunan bu cisimleri ışık üretmedikleri halde görebiliriz.
Çevremizdeki bazı varlıklar ortamda bulunan ışık kaynakları sayesinde ışık kaynağı gibi görünürler. Böyle cisimlere kendini aydınlatan cisimler denir.
Ay, gezegenler ve trafik levhaları kendini aydınlatan cisimlere örnek verilebilir.
Yol kenarlarındaki trafik levhaları ışık yaymadıkları halde geceleri ışık yayıyor gibi görünürler. Bunun sebebi trafik levhalarının üzerinin özel maddelerle kaplı olmasıdır. Bu sayede trafik levhaları diğer maddelerden daha parlak görünürler.
Gezegenler ve Ay ışık kaynağı olmadıkları halde, Güneşten aldıkları ışığı yayarak parlak görünürler.
NOT: Ay, ışık kaynağı olmadığı halde, Güneşten aldığı ışıkla aydınlanır ve parlak görünür.
doğal ışık kaynakları:ateş böcekleri , yıldızlar, güneş, doğal ışık kaynagıdır.
