istiklal mahkemelerinin astigi adam sayisinin kurtulus savasinda sehit dusenlerden fazla oldugunu ogrenen kemalist olabilir.
Resmi tarihte "gerici olduklari gerekcesiyle meclisten uzaklastirildiklari" yazan "ikinci grup" uyesi vekillerin Mustafa Kemal'in yonetim anlayisina getirdikleri elestirileri, mesela Mete Tuncay'in "turkiye'de tek parti yonetiminin kurulmasi" kitabindan okuyan, bu adamalarin demokrasi ve parlamentarizm anlayisinin ne kadar modern oldugunu, ve 1925 oncesinin cok cogulcu meclisi korunarak da pekala pek cok devrim gerceklesebilecegini farketmis kemalist olabilir.
Dersim katliamini yeni ogrenmis, veya hasbel kader o donemde yayinlanmis Cumhuriyet gazetesi nushalariyla karsilasmis kemalist olabilir.
Modernlesmenin bir sembolu olarak tum erken cumhuriyet torenlerinde en one gecirilen kadinlara aslinda siyasal alanda hic bir belirleyici guc verilmemis oldugunu, yalnizca cumhuriyetin "gulen yuzu" ve cumhuriyet elitlerinin "modernliklerinin kaniti" olan esleri olmalarinin istendigini, hatta Turk kadinlar cemiyetinin bile "Turkiye'de kadinlar artik erkeklerle tamamen esittir"denerek kapatildigini ogrenmis kemalist olabilir.
Koylu kitlelerin 1950 secimlerinde DP'ye oy vermelerinin "salakliktan" veya "aydinlanmamisliktan" degil de, tek parti yonetimlerinin "Toprak Mahsulleri Ofisi eliyle koylunun urunune dusuk fiyattan el koyalim, devlet projelerini boylecce finanse edelim" diyerek koyluyu somurmesinden kaynaklandigini ogrenen, koylunun aslinda hic bir zaman milletin efendisi olmadigini aciyla farkeden kemalist olabilir.
Kemalist kadrolarin, kendileri disinda, kendilerinden ayri hic bir modernlesme savunucusunun varligina tahammul edemediklerini, Mustafa Suphi gibilerini bogdurduklarini ve sendikalasmayi kesinlikle yasakladiklarini ogrenen kemalist olabilir.
Kocgiri isyani denen seyin aslinda basit bir asayis olayi oldugunu, ama genc cumhuriyetin kurt-alevileri dagitmak icin bu asayis olaylarini firsat bildigini ogrenmis kemalist olabilir.
Dersim katliami sonrasi bolgedeki cocuklar arasindan toplanabilenlerin yatili devlet okullarinda birer sunni-turk olarak yetistirildiklerini, ve bunun BM soykirim tanimina gore suc oldugunu ogrenmis kemalist olabilir.
Turkiye'de Osmanli doneminde bile kadinlarin esitligi, islami kiyafet zorunlulugunun kalkmasi, hukukun modernlestirilmesi gibi devrimleri savunanlarin oldugunu, ama bunlarin onemli bir kisminin otoriteryen yontemlere karsi oldugunu, ve bu kesimin cumhuriyetle birlikte sindirilerek OSmanli doneminin tamamen karanlik bir donem olarak resmedildigini ogrenen Kemalist olabilir.
Kurtulus Savasi'nda Yunan ordusuna katildiklari icin hainlikle sucladiklari "anadolu'lu yunan gencleri"nin, yunanistan'la osmanli arasinda bir savas olmamasina karsin. birinci dunya savasi boyunca amele taburlarinda tutularak zorla calistirildigini ve binlercesinin oldugunu ogrenen kemalist olabilir.
1930'larin ikinci yarisinda, ataturk'un hararetle destekledigi "butun buyuk medeniyetlerin Turkler tarafindan kuruldugunu" iddia eden turk tarih tezini, ve "butun dillerin anasinin turkce oldugunu" iddia eden gunes dil teorisini reddettikleri icin Dar'ulfunun'un "gerici" olmakla suclanip kapatildigini, ve Ankara universitesi'nin "modern" cumhuriyetin universitesi olarak kurularak, akademiyle alakasiz turkculere bile profesor unvani verildigini ogrenen kemalist olabilir.
Halkcilik ilkesini "halk'i sevmek" olarak anlayan, ve fakat erken cumhuriyet doneminde ankara'nin merkezine "pespaye-koylu kilikli" adamlarin giremedigini ogrenen kemalist olabilir.
Hatay'li kemalist olabilir, bu nedenle Hatay'daki secimlerde olulere bile oy kullandirildigini ogrenmis olabilir.
Nutuk'u tarih kitabi zannederken, pek cok olaydan bahsedilmedigini, ve hatta erzurum-sivas kongre kararlarinin bile bir kisminin bilerek anlatilmadigini, dolayisiyla nutuk'un bir propaganda metni oldugunu ogrenen kemalist olabilir.
hic bir devrim, hic bir donusum hatasiz olamazken, fasizmin yukseldigi bir donemde turkiye'deki donusumun mukemmel ve kusursuz bir bicimde yapildigini zanneden, ama sonradan bu olaylarla ilgili akadmeik eserleri okumaya baslayan kemalist olabilir.
ataturk'un, her dediginde kesinlik, dogruluk ve keramet olan bir peygamber, cevresindekilerin ise nur yuzlu ve dogru yoldan giden hasabe olmadigini anlayan kemalist olabilir.
