şili'nin jeolojik yapısının nasıl oluştuğunu bilmiyorum lakin türkiye seçimleri şili'de olsa hangi partinin kazanacağını kestirebiliyorum. malum upuzun ve uçsuz bucaksız bir kıyı şeridine sahiptir şili. deniz kenarı ve sahil kesimi geniş yer kaplar, bu nedenle akp'ye pek ihtimal veremiyorum bu ülkede.
bence kıtalar ayrılırken bütün kıtaların en uçuk kenarları, en acayip yerleri birleşip şili meydana gelmiştir. yani merak edilecek birşey yok. rahat olun.
ince uzun ve yassı şilinin nasıl oluştuğunu merak etmektir.
fazla kurcalamayın rabbim böyle istemiş. * o bu değil en çok gitmek görmek istediğim yerlerden biri latin amerika. dolayısıyla şili de bunların içinde. ancak en çok merak ettiğim ülke burası. orta asya türkleri moğollar ve japonlarla geçmişleri olduğunu duymuştum.
bolivyadan aldığı topraklar sayesinde oluşmuştur. lakin tam deprem ve volkan kuşağındadır. yani toprakları pek tercih edilecek gibi değildir ama hiç yoktan da iyidir.
grönland yüzölçümünün haritadaki şeklinden daha küçük olmasını hala aklı almamış bir insan olarak şili'de de bir ibnelik sezmekteyim. o değil de colomb tersten dolaşıp ilk olarak hasbelkader şili'yi bulsa çok komik bir göç cereyan ederdi.
coğrafya sorularında hep bu iftar vakti sorularında sorulan ülkedir. hele o antarktika'ya en yakın bölgesinde arjantinliler kendi topraklarına geçmek için ya yüzecekler ya da şili'den geçecekler böyle de bir piçlik var orada. görmedin sanmayın. ben kül yutmam.
şili, kuzey güney doğrultusunda uzanan and dağlarının çizdiği sınırlar nedeniyle, and dağlarıyla okyanus arasında yer alan bir devlettir. coğrafi konumuyla, ayakkabı bağcığına benzetilir.
tek ülkenin iki okyanusa da geçişi olmasın diye dizayn edilmiş haritadır. herhangi tek ülkenin latin amerika'nın tüm denizlerini kontrol ettiğini düşünün... o zamanın kolonialist dünya rejimi de bunu düşündü zaten.
ispanyol sömürgesi dönemi sonrası muhtelif gelişmelerle şili sınırlarının belirlenmesi vaziyetine ilişkin meraktır.
şili tarihi mevzusu güney amerika tarihinin geneli gibi karışık ve netameli olduğundan sadece sınır sorunları kısmını alıntıladım (ki o kısım bile oldukça karışık ve çalkantılı; ama özetle görünen o ki şili, pasifik kıyıları konusunda pek kimseye pabuç bırakmamış):
--spoiler--
Sınır anlaşmazlıkları
19. Yüzyılda ispanya dışından Avrupalılar da Şili'ye göç ettiler. Bugün bu kişileri etkileri ve izleri ülkenin güney bölgelerinde görülmektedir.
Şili, 1879 ile 1883 yılları arasında Peru ve Bolivya ile yapılan Güherçile Savaşı (ayrıca Pasifik Savaşı olarak da anılır) savaşta, o güne kadar bu ülkelerin elinde olan Atacama Çölü bölgesini fethetti. Böylelikle Bolivya, Büyük Okyanus kıyılarını kaybetmiş oldu. Bu bölgelerde daha sonra çok zengin bakır yatakları bulundu. Dünyanın en büyük bakır madeni Chuquicamata bu bölge sınırlarındadır.
1891 yılında Şili deniz kuvvetleri Başkan José Manuel Balmaceda'ya karşı ayaklandılar. Bir iç savaş bu yüzden patlak vermiş oldu. Bu savaşta 6000 insan öldü. Balmaceda muharebeyi kaybedince Eylül 1891 de intihar etti.
1893 yılında bu kez Arjantin'le sınır sorunları yaşanmaya başladı. 1902 yılında ingiltere Kralı VII. Edward bu probleme arabuluculuk ederek Patagonya ve Ateş Toprakları iki ülke arasında pay edildi. Bu şekilde Şili 54.000 km², Arjantin 40.000 km² pay aldı.
--spoiler--
(alıntı için kaynak : http://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eili )
