diyarbakır, mardin, batmana özgü erkek ismi. ne anlama geldiği bilinmemektedir. aslen evliyalardan şeyh musa denen bir zatın hatırasına çocuklara verilen bu isim zamanla dil içersinde evrilerek son olarak şeyhmuz şeklini almıştır.
türkiyede popüler olmasının baş sebebi eski diyarbakır spor kaptanı büyük şeyhmus'un * trabzonspor'a transfer edilmesidir. birde vakt-i zamanında kanal6 da ana diye absürd bir mafya dizisi vardı hani kel behzatın meşhur olduğu dizi.. bu dizide aykut oray'ın canlandırdığı mafya babasının ismide şeyhmus idi. kısaca sehyo da derler bu ismin sahiplerine.
ismin kökeni Mardin evliyasından şeyhan ismiyle meşhur kısaca sultan şeyhmus ismiyle maruf şeyh Musa bin mahin el-Mardini ez-zûlî isimli, islam alimi ve veli olan Mardin merkez atlıca köyünde doğmuş ve yaşamış, kabri ise yüce köyü (sultan köy) nde medfun mübarek zata aittir. zaman içerisinde söylene söylene şeyhmus ismini almıştır. türbesi ziyaretgahtır..
Diyarbakır’da iki ünlü evliya vardır;
- sultan şeyhmus
- hacı güzel.
ikincisi yılanlı şeyh olarak da biliniyordu, sanırım. Çok güzel bir hikayesi vardır bu yılanların fakat ağır grip olduğum için yazacak halim yok.
Bu, evliyaya çocuk adayıp, ismini verme olayı elazığ’da (bkz: arap baba) ve aksaray civarında da (hangi yatır, bilemiyorum) gördüğüm bir olay.. aksaray’da sayısız “arap (erkek), arapeşe (kız adı-arap ayşe) gördüm.
Bu yolu tercih eden ailelerin genelde ya çok çocuğu ölür, ya da uzun süre çocuğu olmamıştır
