şanzıman ile ilgili ilginç bir bilgi aktarmak isterim, bu arkadaşın esasında gerçek anlamda yazılışı şanjman şeklinde olmakla birlikte; nasıl yılların şarj aletini şarza döndürmeyi başardıysak bunu da affetmemişiz bilgi olarak kalsın belleklerde..
yalnızca motorlu taşıtlarda değil, yerleşik endüstriyel uygulamalarda da kullanımına rastlanılan mekanik aktarım organıdır. Motorlu araçlarda vites kutusu olarak da geçer. Amacı farklı devirlerde çalışan sistemlerden farklı miktarlarda güç elde etmeye yarar. ingilizce karşılığının transmission olması sebebiyle Türkçe'mizde transmisyon gibi çakma bir ifade ile tanımlandığı da bilinmektedir.
sistemini şu videodan anlayabilirsiniz. özellikle son kısımdaki iki dişli arasında birleştirme görevi yapan bilezikleri anlatan kısım çok açıklayıcı olmuş.
Şanzıman, yani vites kutusu, araç içerisinde motordan alınan dönme gücünü tekerleklere ileten yapıdır. Ancak dönme gücünü iletirken, motordan aldığı gücü direk olarak tekerleklere iletmez.
Şanzıman, motorun krank mili vasıtası ile volantı döndürmesi sonucu, baskı balata yardımıyla, gücü ilk önce şaft, sonra diferansiyel, daha sonrada tekerleklere ileten parçadır.
Her vites için belirli dişlilerden oluşur, genel olarak sanzımanlarda geri vites hariç bütün dişlilerde vites geçişlerinin rahat sağlanması için sekromençlidir.
Şanzıman dişli oranları her araca göre farklılık gösterir. Elbette vites sayılarıda. Örnek olarak; 16+2 vitesi olan bir tırda 4 ağır, 4 seri vites, 8 buçuk vardır. Dişli oranları o kadar kısadır ki, bu sayede ağır işler yapılabilir. Her koşula göre her aracın vites sistemi farklıdır.