avrupa birliği'ne girebilmek için bakanlık dahi açmış olan türkiye bu örgüte girmek için bir çaba gösterseydi dış politikasına inancım olabilirdi. türkiye klasik abd'ye yakın olma politikasından vazgeçmelidir geçirdiğimiz yarım asır bunu kanıtlar nitelikte ab ya da nato gibi örgütler boş uğraşlardır. ab'ye alınmamak nato'da söz geçirememiş olunmasına rağmen hala batı eksenli politikaya devam edenler fırsatları kaçırmaya devam ediyor.
başlarda şangay beşlisi(çin, rusya, tacikistan, kırgızistan, kazakistan) adıyla sonradan özbekistan katılınca şangay işbirliği örgütü adını alan soğuk savaş sonrasında çok kutuplu dünya isteyen ülkelerin kurduğu örgüt.
örgüt 1996 yılında kurulmuştur kuruluşlarında da en çok dikkat çektikleri nokta "çok kutuplu dünya" amacıyla kurulmuş olmalarıdır zira dünyanın jandarması kesilen bir abd'ye karşı güç oluşmuş olması dünya barışı açısından da olumlu bir yaklaşımdır diye düşünüyorum.
günümüz doğu bloğudur. amerika ve natonun genişletilmiş ortadoğu ve kuzey afrika projesini erken uygulamaya çalışarak kendini rezil rüsva etmesine sebep olmuş bu oluşum saman altından su yürüterek ilerlemekte ve amerikanın türkiyeyi bölgede güçlendirmeye çalışmasında etkili olmuştur.
güçsüz ve amerika ile ters düşen bir türkiye şangay örgütüne yanaşır ise amerikanın manevra kaabiliyeti oldukça zayıflayacak ve gün geçtikçe en aza indirgenecektir. ırakın kuzeyinde amerikan politikasına göre hamleler geliştiren kürt yönetiminin türkiye ile artan işbirliği projeleri buna en büyük örnektir. amerika artık bölünmüş bir türkiyeden daha çok genişlemiş ve güçlü ama kontrolü kendi elinde olan bir türkiye istmektedir.
Orta ve doğu asya'da çin ve rusya önderliğinde kurulan örgüt. gerçek amacı; devletler arası işbirliğini geliştirip halklar düzeyinde oluşan ve oluşabilecek bir özgürlük hareketini, özellikle de azınlıkları yok etmek. bildiğin otoriter devletler işbirliği örgütü.
önce ekonomik bir platform olarak tasarlanmış fekat rusya ile çin'in beraber askeri tatbikat yapması akabinde aceba askeri bir yanı da mı olacak, sorularını akla getirmiştir.
akademik çevrede tr'nin şangay ile ilişkilerine, ilgili kişiler, bildiğim kadarıyla, iki şekilde yaklaşmaktadırlar;
1- Tr, denge politikası gütmeli ve orta asya-uzak doğu ve kuşkusuz rusya ve özellikle türkî cumhuriyetlerle olan ilişkilerini pekiştirmek için bu platform ile iletişimini, üye olmasa da gözlemci statüsünde, sürdürmelidir.
2-bu örgütün iki başat gücü olan rusya ve çin, özellikle türkiye'nin, örgütün şimdiki kapsama alanı olan bölgede güçlenmesini istememektedirler ve hiçbir zaman da istememişlerdir. rusya'nın zaten "yumuşak karnı" türkî cumhuriyetlerden oluşmaktadır ve türkiye'nin bu ülkeler ile etkileşime girmesi rusya için, şangay içinde veya dışında, kabul edilemez! çin'in de uygur sorunu vardır, o nedenle bölgede türkiye'nin varlığını hoş karşılamayacaktır. bu nedenle...
mesela, tam bu noktada ikinci görüşü savunan bir elemana, ama bu örgüt tr'yi gözlemci statüsünde davet etmiş fakat bizimkiler burunlarını kırıp da yaklaşmamışlar, madem bizden çekiniyorlar, niye davet etsinler ama değil mi?
...ya işte bu ülkeler böyle düşündüklerinden, eğer tr bu bölgede güçlenmek istiyorsa bunu şangay dışında yapmalıdır .** zaten bu iki dev ülke, kendi çıkarları gereği, tr'ye bölgede göz açtırmayacak, tr'yi sindireceklerdir!
yani evet, açtırmayabilirler de *, de ab'ye dahil olunca tr'yle ilgili bölgelerde, misal balkanlar, misal musul, misal kıbrıs, misal türk azınlıkların olduğu yerlerde sanki çok göz açtırıcaklar bize, sanki batı bizi sindirip kullanmayı falan hiiiç istemiyor ak, diyesim gelmiyor değil. ki zaten oralara gelene kadar, tr'nin bu tip yayılmacı politikalar izlemek konusunda, bunu yapabilme kapasitesi olmasına rağmen, güncel siyasi durum nedeniyle pek bi şe yapamadığı da ortadayken peeeh diyorum.
bana nedense birinci görüş, şimdilik, daha makul görünüyor.
abd güdümündeki nato'ya bir başkaldırı inisiyatifi olarak kurulan ve geçtiğimiz günlerde rusya, çin, hindistan, iran, kazakistan ve tacikistan gibi ülkelerin katılımıyla duşanbe'de toplanan örgüt.
keşke yöneticilerimiz de bazı gerçekleri görse de onlara katılsa. 50 seneden fazla bir süredir abd'nin kucağındayız, ne faydasını gördük?
40 seneden beri avrupa'nın kapısında yalvarıyoruz, ebemizin örekesinden başka ne gördük?
sırf abd istedi diye boğazları açtık en fazla ihracat yaptığımız ülkeyi* küstürdük. bu millet amerikan emperyalizmin yan etkilerinden ne zaman kurtulacak artık? ne zaman kömür ve pirince oyumuzu satmazsak o zaman...
ilk olarak şangay beşlisi olarak anılmaya başlamış, özbekistanında katılımıyla şimdiki ismini almıştır, genişlemeyi kendisine hedef belirleyen örgüt iran, hindistan, moğolistan ve pakistanın gözlemci ülke olarak katılmasıyla hem bu hedefine yaklaşmış hemde bir doğu ittifakı mı? sorusunu gündeme getirmiştir.
birlik ne yazık ki türkiyenin üyeliğine yıllardır amerika yanlısı politikalarımız yüzünden -özellikle rusya baskısıyla- soğuk bakmaktadır.
