Ceyhan yılan kalesi ile Kozan anavarza kalesi arasında yaşadığına inanılan yarı insan, yarı yılan formunda mitolojik varlık.
Sanırım cinlerin mıntıkası.
Bilenler bilir bu bölgede o kadar çok cin hikayesi mevcuttur ki belki diğer tüm ülkeye denktir sayıca.
Üstelik Kozan tılan ocağı gibi ocaklar da çoktur ki bu da bölgenin mitolojik aurasını arttırmaktadır.
Yine dikkatimi çeken bir konu Hz. Süleyman öldüğünde cinler onun öldüğünü fark edene kadar hizmet etmişler.
Bu hikayede yılanlar da başlarındaki şahmaran'ın öldürüldüğünden habersiz. Öğrendikleri zaman tarsus'u basacakları rivayet edilir. Bağlantılı olaylar olabilir.
Yine Seyhan ve Ceyhan nehirleri ve çevresinde kalan bu bölge bazı yahudi kaynaklarına göre yeryüzünde cennetin betimlendiği diyarlardır.
Kozan antik kentin ve manastırların (Kozan ve sin) yanısıra ülkenin açık ara en çok kaleye (7 adet) sahip şehridir.
Özellikle bazı yaşlı kesimler kıyamete doğru Kozan anavarza Antik kenti'nde önemli olaylar olacağını söyler.
Kimi çok büyük bir hazine bulunacak der, ama bence şahmaran ile ilgili bir şey olacak belki de.
Farklı varyantları olan,yılanlar Şah'ı şahmaran ın cansap adında insana aşık olup ona güvenip sırrını saklamasını istemesi ve sevdiği kişinin sırrını her yere yayması sonucu ölmesiyle biten efsanedir.efsanenin Tarsus dolaylarında olduğu söylenmekte.yılanların şahmaran ın öcünü almayı bekledikleri belirtilmekte.
Zamanında bu yarı yılan yarı insan efsanenin kanal 7'de filmi vardı. Adamın biri gezerken bir kuyuya düşüyordu orada yılanlar onu şahmarana götürüyordu adam şahmaranı gördüğü için sırtında şahmaran dövmesi oluşuyordu. O sıralarda o bölgenin yöneticisi de bir hastalığın şifasının şahmaranın suyu olduğu için şahmaranı arıyordu filan. Karışık bir filmdi şimdi anlatmaya üşendim hepsini.
(ben de dahil) birçok çocuğun o dönem(1993) çok korktuğu filmdir. bir nevi bilinçaltına işlemiştir. o dönem çocuk olup bu filmi izleyenlerin bir çoğu 30'larına gelseler de ister istemez bir ürperirler. müzikten korkar mı bir insan ? korkuyor işte.
kesilme sahnesini paylaşayım da, zamanında benim gibi korkanların zihnindeki karanlık noktalarına selamı çakayım:
Sedef, safir ve kör uyku, dünden
Kalan bir aynaya vuruyor düş gibi
Ve kâhinin her remil atışında ölüm
Kara değil, karada havada ve suda
Ağlayan narım da çatladı çünkü ben
Çocuklarımı kaybediyorum dağlarda
Dağlar ki ceylan yurdu, bir gülistan
Olsun içindi, düşerse yolu Şahmaran'ın
Ve anılardır diye bilinen Şahmaran
Belleğin derin kuyusundaki uykusunu
Bir hançerle kesip çıkmalıdır günyüzüne
Ve bırakarak derisini çöl iklimlerine
Tozlaşan ve durmadan tozlanan keder
Sedef, safir ve kör bir uykuya dönerken
Çöl hep çöldür, daima çöl, gri söylence
Ve buhurun incelttiği ölümcül bir büyü
Gülen ayvamı soruyorum ağlayan kızımı
Nerdesin bunca zaman ey Şahmaran
Dağlar ceylan yurdudur, bir gülistan
Düş yollara, keder öcünü almalıdır çünkü .
türkan şoray ın modernizm etkisiyle çekilen akıllara zarar filmi. galiba zülfü livaneli her kimse yönetmeniymiş o da ne anlatmak istediğine karar verememiş filmde. ayrıca filmi claustrophobiası olan izlemesin. yerin kaç kat altında çekilmiş.
--spoiler--
Binlerce yıl önce yedi katlı yeraltında Tarsus'ta yaşayan yılanlar vardı. Meran adı verilen bu yılanlar, gerçekten akıllı ve şefkatli idi. Onlar barış içinde yaşarlardı. Meranların kraliçesine Şahmeran denirdi. O genç ve güzel bir kadındı. Efsaneye göre, Sahmeranı gören ilk insan Cemşab oldu. O, geçimi için odun satan fakir bir ailenin oğluydu. Bir gün Cemşab ve arkadaşları bal dolu bir mağara keşfederler. Balı çıkarmak için Cemşab'ı aşağıya indiren arkadaşları, paylarına daha çok bal düşmesi için onu orada bırakıp kaçarlar. Cemşab mağarada bir delik görür ve buradan ışık sızdığını farkeder. Cebindeki bıçak ile deliği büyütünce, ömründe görmediği kadar güzel bir bahçeye girer. Bu bahçede eşi benzeri olmayan çiçekler ve bir havuz ile pek çok yılan görür. Havuzun başındaki tahtta süt beyaz vücutlu bir yılan oturmaktadır. Şahmaran'ın güvenini kazanan Cemşab uzun yıllar bu bahçede yaşar. Yıllar sonra, ailesini çok özlediğini söyleyip gitmek için yalvarır. Bunun üzerine Şahmaran da kendisini salıvereceğini, ancak yerini kimseye söylemeyeceğine dair söz vermesini ister. Şahmaran'a söz verip ailesine kavuşan Cemşab uzun yıllar verdiği sözde durarak Şahmaran'ın yerini kimseye söylememiş. Bir gün ülkenin padişahı hastalanmış. Vezir, hastalığın çaresinin Şahmaran'ın etini yemek olduğunu söylemiş ve her yere haber salınmış. Cemşab kuyunun yerini gösterince ve Şahmaran bulunup dışarı çıkarılmış. Şahmaran Cemşab'a; "Beni toprak çanakta kaynatıp suyumu Vezire içir, etimi de Padişaha yedir" demiş. Böylece Vezir ölmüş Padişah da iyileşip Cemşab'ı veziri yapmış. Efsaneye göre Şahmaran'ın öldürüldüğünü yılanlar o günden beri bilmemektedirler. Tarsus'un, Şahmaran'ın öldürüldüğünü öğrenen yılanlar tarafından bir gün istila edileceği rivayet edilir.
--spoiler--
türkan şoray'ın oynadığı türk filmi.
o kadar saçma sapan, anlamsız, gerek makyajı, gerekse efektleri ile kötü ötesi bir filmdi ki içime ufak bir bulantı gelir aklıma geldiğinde.
arapça yılan anlamına gelen "mar"ın çoğulu "maran" ile farsça şah sözcüklerinden oluşmuş ve "yılanların şahı" anlamına gelen bileşik sözcüktür. (bkz: şahmaran efsanesi)
metin kemal kahramanın son albümüdür. bir önceki albüm gibi köklü bir araştırmaya dayanmaktadır. 1993 yılına zülfü livaneli'nin yönetmenliğini üstlendiği filmi bir nebze olsun akıllardan silmiştir.
fransızca yılanların başı anlamına gelen kelimedir. şahmaran' ın tarsus' ta yaşadığı rivayetler arasındadır. yılan kültürümüzde pek iyi bir anlam edinmese de şahmaran için bu geçerli değildir. tam aksine doğu bilgeliğinin bir nevi sembolü olmuştur.
Yaptigim bir takim gozlem ve sohbetlerden anladigim kadariyla Anadolu'da hala yasadigina dair bir inanis vardir. Yilan goruldugunde " sahmaran'in selami var" denilirse o yilan kimseye dokunmaz ceker gidermis. Ayrica sahmaran eger olur da birgun olur ya da oldurulur ise yeryuzundeki butun yilanlar inlerinden cikip dunyayi istila edeceklermis.
şahmaran, başı insan, gövdesi yılan olan bir söylence yaratığıdır. (... ) resimlerde uzun saçları, kapkara gözleriyle yüzü daha çok kadını andırır. o güzel yüzün altındaki gövdeden, el kol yerine kıvrımlı yılanlar fırlar. (... ) insanımız, Şahmaran ı neden güzellik simgesi olarak böyle yüceltmiştir? insan soyu her şeyi bağışlar da ihaneti bağışlamaz; ondan! ihanete uğrayan soktu mu anında öldüren yılan, ihanet eden ise insandır. buna karşın, halkın vicdanı, kendi soyundan yana çıkmamış, binlerce yıl ihanete uğrayan bir yılanı yüreğinde barındırmıştır. (... )
not : sennur sezer in şahmaran isimli kitabından alınmıştır.
