bunu tayyip söylediği günden beri ne yazsam diye düşünüyorum;
şeytan tanımı, tek tanrılı dinlerdeki yeri ve rolü, tarihsel yolculuğu gereği olarak düpedüz ve öncelikli olarak zaten faşizm karşıtı. tepeden inmeci, tek adam zihniyetli, adetler üzerine kurgulanmış sosyal hayat gibi yapıları faşizm ve milliyetçilik olarak alıyorsaak o zaman zaten tek tanrılı dinler en başında faşistler. ayrımcılar ve ötekileştiriciler.
faşizmin tarihi de zaten islamla ve katoliklik ile yazılabilir. kolonyalist batı avrupanın gittiği yerlerde işgale uygun stratejik unsurların yaratılıp bölüp/parçalanması kullandığı ve kiliseden acaip yardım alması ile ortaya çıkan düşünceler bunlar öte yandan da islamın kökeni zaten arap milliyetçiliği ve bedevi tipi emperyalizm. zaten ırkçılık yalnızca ve yalnızca iktidarla ilgili rövanşist bir yapı. ve dinsel iktidarda şeytanın değil tanrınındır. bu sebeple "ırkçılık şeytandan gelir" sözü basit bir ikiyüzlülükten ibarettir.
