üniversiteden henüz mezun olan gencin yaşadığı ruh halidir.bundan doğan davranışlarıdır.
çökük gözler, dökülmüş saçlar, askere mi gitsem iş mi arasam ikilemlerinde yaşama ya da yüksek lisansa mı başvursam düşüncesinin vuku bulmasıyla ayrı bir girdap da dolanma hali.
askere gitmeye karar veren genç öncelikle askerlik şubesiyle uğraşır ve kedi gibi bir yerlere sığınıp askerliğin gelmesini bekler.
iş arıyım diye diretenler ise oradan buradan okurken gelen torpil vaadlerini göz önüne alıp vaad sahiplerine gider ama birçoğunun boş olduğunu, sadece iyi niyetli sözler olduğunu görür.birkaç iş görüşmesi yapar.bu görüşmelerde biz size daha sonra dönecez cümlesiyle karşılanır.sokaklarda boş boş döner durur.
öğrencilik daha kesmedi ben daha okuyacağım diyen de üniversite üniversite araştırır ve gerekli özelliklere haiz olmaya uğraş verir.ingilizce yeterlilik çok önemlidir.toefl veya ilgili üniversitenin ingilizce yeterlilik sınavlarına girer.-yüksek lisans düşünen arkadaşlara tavsiye: kesinlikle ÜDS veya KPDS ile ingilizce sorununu halledin bazı üniversiteler onu da kabul etmiyor en garantisi toefl ve onun dışında kabul edilen uluslararası sınavlar...okurken yüksek lisans düşünmeseniz de girin ALES ve bu saydığım sınavlara, dünya hali belli olmaz-
üniversiteyi yeni bitirmiş mezun davranışları:
- aile ile oturup dizi seyretmek, cekirdek çitlemek
- televizyonda izleyecek bir şey bulamamak, internete sarmak
- internetten sıkılmak, yapacak bir şeyler arayısına girmek
- ''ulan gün boyu evdeyim bari askerliği tecil ettireyim'' diyerek sabahın korunde yola cıkmak, tecil işlemini yaptıramadan geri donmek
- arkadaslarla makara yapmak, uzaklara dalmak, sonra tekrar makaraya sarmak
- iş arayışları
- ülke sorunları ile ilgilenmeyen bünyelerde bir anda ''asırı ilgi'' oluşması
ders yok tasa yok diyerek deli gibi gezip para harcayan sonra kredi, burs vb.nin gelmediğini görünce "lan, para, para yok!" demeye başlayan gençtir.
bunu fark ettiği an bilimum iş bulma sitelerine deliler gibi cv doldurup kendisine uygun olan olmayan tüm işlere başvurur.
bu arada mezun olan ve acelesi olan arkadaşlarının düğünlerine çeyrek altınlar götürmek zorunda olduğundan dizüstü bilgisayarını satmayı düşünür.
sıkıntıdan nereye saracağını bilmez, üstüne sevgilisiyle ayrılır.
"yurtdışına mı çıksam yahu" diyerek gerzek programlardan medet umar.
sonra bir ara oturur evde günleri msn başında geçirir, daha sonra izdivaç neym ne kadar program varsa izler, fanı olur hatta; yaprak dökümünü deli gibi bekler haftalık ağlama kotasını doldurmak ve stresini atmak için.
diplomasını kıçına sokmak ister*
"dil kursuna gitceam ben, yüksek yapcam hep doktora da yapmcam ben ya okucam kardeşim ben böyleyim işte duramam" diye gezinir durur 4 yılda zar zor sınırda bir ortalamayla bitirdiği okula bakmadan.
sonra alışır, her şeye olduğu gibi. bulaşık yıkar eder. bir gün telefon çalar bulduğu ilk işe atlar. sonra da: yeni ise baslamis gariban davranislari diye bir başlığa konu olur. sanırım bu benim.
kaldıramayacağı kadar yükü omuzlarına alan bir gencin davranışlarıdır.
okul biter alırsın diplomanı. ailenle konuşursun. askere göndermek istemezler. malum ortalık karışık falan derler. tamam ulan dersin. iş bakınırsın. sağa sola cv göndermekten yorulmuşsundur. bir sürü kariyer sitesine profil oluşturmaktan bıkmışsındır. tanıdık herkese iş arıyorum der, medet umarsın. ama askerlik, yabancı dil, tecrübe, ortalama hatta ve hatta anadolu üniversitesi bile durmadan karşına çıkar. geçen her gün evde kalmaktan biraz daha bunalırsın. bir bakmışsın bütün hafta bitmiş ve sen daha farkına bile varmamışsın. ulan bugün cuma mı demişsin.
geçen her günün daha da bir ağır geldiğini söyledik söylemesine ama artık bir yerde dur demek gerekir bu duruma. askerliği aradan çıkarmak istersin ve askerlik şubesinin yolunu tutarsın. başka çaren yoktur. en azından önündeki en az 5,5 ayda ne yapacağını bilirsin. gerisi mi? gerisi allah kerim...
edit: ulan askerlik uzun dönem çıkarsa askerde mi kalmaya çalışsam acaba?! neyse allah kerim...
cesitli konularda gayri resmi olarak yuksek lisans yapabilme yetenegine kavusur.. ornek olarak su konularda yuksek lisans yapılabilir: cekirdegin bos zamandaki etkileri ve ekonomiye katkısı, televizyon dizilerinin afyon etkisi, bürokratik işlemlerin fazlalığı, türk devlet sisteminde cay-sigara-kuyruk-fotokopinin yeri ve onemi..
üniversiteyi yeni bitirmiş mezun davranışlarının en onemli olanlarından biri ise vasıfsız statüsünden cıkıp vasıflı statüsüne gecişte yasanan gelişmelerin oluşturdugu baskının hareketlere yansımasıdır.. ''la olum adama bak, mühendis olmuş ama hala nelerden konusuyor''.. bu tarz seyler mezun adamı gerer..
üniversiteyi yeni bitirmiş mezun akbilsizliğin acısını kalbinde tasır.. akbilin sagladıgı imkanlar nedeniyle canı sıkıldıkca otobus degiştiren bunyeler bir anda boşluga duser..
ögrenim kredisinin kesilmesi nedeniyle kendisini ucurumun kenarına itilmiş hisseder.. ulan ogrenciyken ne guzeldi, sonradan odenecek ama yine de sorgusuz sualsiz her ayın 7 sinde yatardı kredim diye diye mecnun gibi dolanır ortalarda..
sürekli kantinde yapılan geyikler tadında yaşama süreciden kurtulamadığı için normal hayata adaptasyon sağlayamamak, iş bulamamak, kpss adı altındaki sayko sınava girmemek için bahaneler bulmak, eski dostları arayıp karşılıklı ahh okul ahhhh diye iç geçirmek, cüzdandaki boşluğa takılan gözün * bazen dolması, herkesin artık sizden bir şeyler bekliyor olduğunu henüz kabullenememek, "abi öğrenciyiz" lafını sölemeden önce bir kere daha düşünmek, şu lanet olası okul neden 10 yıl değil, iyiydik demek, eski fotoğraflara bakmak, ne güzel günlerdi demek ve en güzeli de değerini bilip, dolu dolu yaşayıp bitirmiş olmak. *
ilk aylarda bünye rahata kavuşmuş olmanın verdiği gevşeklikle tembelliğe alışır.aşkı memnu, tatlı hayat vs gibi tekrar diziler izlenir.öğlen vakitlerinde bir miktar kadın programları takip edilmeye başlanır. arada bir aynı şehirde olan arkadaşlarla toplanılır ve bundan sonraki süreç konuşulur ve varsa arkada kalan teferruatlar temizlenir. eylül ayı gibi erkeklerde askerlik telaşı başlar, kızlar ise nispeten daha rahattır. kasım ayı geldiğinde askere gidecek olanlar da gerilim artar ve stres başlar. ayrıca bu zamanlarda aile içi kavga gürültü baş gösterir. zira öğrenci evinde kalmış kişi aileyle birlikte yaşam konusunda zorlanmaya, özgürlüğünü kaybettiği için hırçınlaşmaya başlar. kızlar bu arada özels ektörden kariyer net, secret cv vs gibi reklam amaçlı sitelerden iş ilanlarına bakıp avuçlarını yaladıktan sonra kpss denen illete yoğunlaşırlar. bu sırada erkekler askere gitmiştir.kızlar kpss sürecinde öğrencilik gibisi yoktu demeye başlarken erkeklerde askerde örencilik gibisi yoktu demeye başlarlar. şubat mart ayları gibi kızlara etraftan görücüler gelmeye başlar. anneler sürekli kızlarını teşvik etmeye çalışırken kızlarımız genelde karşı koyup, benim mesleğim var o adamın eline mi bakcam diyerek teklifleri reddederler. bu arada erkeklerde askerliğin iyice ilerlemiş evrelerinde nöbet esnasında askerlik sonrası çoğu kez tutmayacak planları yapmaya başlarlar. derken mayıs haziran ayları gelir.erkekler askerden gelir. ilk 1-2 ay kendine gelme diye tabir edilen, aslında insanlığa dönme süreciyle geçer. artık etraftan eeee artık askerliğide yaptın gir bir işe çalış baskıları gelmeye başlar. hatta cahil komşularınız arasında bir kaç tane gıcık sizi anlaması mümkün olmayan teyzeler çıkar ve sen ne oldun şimdi. neden çalışmıyonn.bu niye evde oturuyo gıııı diye konuşmaya başalar, sinirlerinizin tepenize çıkmasına neden olur. derken baskılardan bunalıp temmuz ayı gibi az önce yukarda bahsedilen sitelerden cv ler doldurulur binbir umutla. o zamana denk dünyanın kendi etrafında döndüğünü sanan emekli örenci artık ne kadar da değersiz olduğunu anlamaya başlar. önce bir kaç dandik sigorta şirketi arar ve mülakata çağırır. tabi saf genç bunlara ümitle gider ve gittikten sonra anlar ki kazın ayağı öyle değil. 500 tl maaşa uçmanızı isterler sizden. sizde ben bu üniversiteyi bunun mu için okudum der resti çeker eve gelirsiniz. sonra bir kaç özel banka 20 dakika süren saçma sapan sınavlar yaparlar. sizde ümitle kalkıp gidersiniz. sonra umutlu bekleyiş sürüp gider. gözünüz kulağınız telefonda olur ve her telefon çaldığında onlar arıyor sanarsınız. ama nafile. dayanamaz siz ararsınız ve aldığınız cevap biz size döneceğiz olur. ancak ne gelen vardır nede giden. bu esnada üstünüzdeki baskılar iyice artar. artık parasız pulsuz kalmışsınızdır iyice. size karşı bakış açısı da değişir. yatmaktan keyif alıyo ohh ne güzel ekmek elden su gölden düşüncelerine maruz kalırsınız. yani her yerden baskı artar. işsizlik yetmezmiş gibi bide bunlar köstek olur size, hayatta en çokd esteğe muhtaç olduğunu zamanlarda. eylül ekim ayları gibi kızlarmızdan bazıları ya sözleşmeli öğretmen olur atanamadıkları için, bazıları da özel bankalarda(daha çok güzel olanlar tabi) istihdam edilmeye başlanır. erkekler ise artık yol ayrımına gelir. ya 500 tl ye sürünmeye başlayacak ya da biraz sıkıp her türlü baskı ve zorlamaya rağmen kpss sürecine atılcaklardır. büyük çoğunluk ekim kasım gibi alır erdal ünsalın makro ve mikrosunu, sonrada memurlar nete üye olarak başlarlar kpss sürecine. aradan zaman geçtikçe arkadşlarla daha az buluşunur ve buluşuncada muhabbet nasıl iş bulcaz nasıl etcez konuları konuşulur, ayrıca üniversitedeki kzılardan bahsedilir ve anılar tazelenir.örenciliğe özlemde artar buna paralel olarak. lale devri gibidir çünkü öğrencilik. içindeyken anlaşılmayan değeri, bu zamanlarda borsa endeksinin pig yapması gibi yükselir. derken kpss günü gelir sınavlara girersiniz taki eylül ekim gibi kurum sınavları açılana kadar ders çalışma süreci devam eder. artık iyice bunalmış, yıpranmış, 2 yıl öceki günlere göre tanınmaz hale gelmişsinizdir. kızlar göt göbek salmıştır. erkekler ise saç baş sakal uzamıştır. ilerleyen evrelerde kurum sınavlarına girer ya bi bankaya veya bi devlet kurumuna uzman, denetmen, müfettiş veya memur olarak atanırsınız. kimileri de yaşadığı şehri değiştirmek zorunda kalır. artık yeni bi hayatın başladığını, parasız pulsuzluktan kurtulduğunuzu, ertelediğiniz şeyleri gerçekleştirebileceğinizi düşünürken bir hayal kırılığıda iş hayatında yaşarsınız. bi bakmışsınız yaş ilerlemiş, etrafınızda kafa dengi insan sayısı nerdeyse yok denecek kadar az kişi kalmış. ayrıca işten güçten, stresten bişeyler yapmaya ne vaktiniz ne de gücünüz kalmıştır. artık daha çok hissetmeye başlarsınız öğrencilik günleriniz güzelliğini ve sessizce, kuyuruğunu kıstırmış kedi misali hayatın akışına bırakarak savrulmaya devam edersiniz.
iş iş iş iş iş iş diye kafayı yerler bi süre. ama çevrelerindeki herkesin işsiz olduğunu anlayınca sorunun kendilerinde olmadığını çözüp, psikolojik olarak rahatlarlar. iş iş diye sıkıntı yaşayacağına yazın keyfini çıkarsanıza olum...
askere mi gitsem ulan uzuyacak diyorlar , özel sektör çok da kötü değil, yok nan çok kötü kpss çalışayım, bi yandan da y.lisans mı yapsam, bu yök ne zaman açıklayacak bu 2000 kişilik öyp hedesini... vb.. görüldüğü gibi bol bol ve zıt zıt düşünmek.
mezunniyet belgesini* alıp göğsüne dayayarak servise binmek. şöföre tam para uzatıp "al dayı tam al öğrenci değilim ben, insanım!" diye tam parası ödedikten sonra arka dörtlüğe doğru osura osura yürümek.
garibim okulu bıraktı, bırakmasa yeminlen yapıcam bunu demişti.*
işten çıkınca okula gidecekmiş gibi, hala okula aitmiş gibi hissetmek. memurluk düşünmemek, kendini en iyi işlere layık görmek, sonra kpss ile tanışmak.
pek bir sevdiğiniz sağ parti iktidarlarını eleştirmeye yetmemiş , sermaye yanlısı ekonomiyi destekleyenlerin üzerinde pek durmadığı , hak ve özgürlüklerini vermeden işçi çalıştırmayı sistemlerinin bir parçası haline getirmiş patronların pek sevdiği davranışlardır.
