Bir isteğine, ne kadar çabalarsa çabalasın ulaşamayan bünyenin isteğine ulaşma umudunun kalmaması ile ortaya çıkan sendromdur. Kazanılmış başarısızlık sendromu da denilebilir.
Kişisel veya toplumsal olabilir. Toplumsal bazda, toplumun bir kesimi ibne kimin puşt kimin uygulamalara karşı ne kadar çok karşı çıkarsa çıksın onları alt edemediğinin farkında varmasıyla ruhen rahatsız bir toplum ortaya çıkar. öğrenilmiş çaresizlikten kurtulma iradesi göstererek ve bu iradenin ışığında akli yollar arayıp bularak bu illetten kurtulmak mümkündür.
hayatımda öğrendiğim en güzel psikolojik olaydır. Çoğu insanın hayatını özetleyen psikolojinin en basit ve insanların ne kadar basit canlılar olduğunu kanıtlayan sistemdir.
yaşarken ailemizden, çevremizden öğrendiğimiz, tepkilerimizi hatta hayatımızı yöneten davranışlardır. bir tür kabulleniştir ve kendimiz olmamızı engeller.
Bazen ne yapsan olmuyor ya bazen.
Hakkaten olmuyormuş.
Laflar yalan...
Klişeler boş.
Ve bu lanet şeye direndikçe , çaresizlik de neymiş dedikçe...
Üstüne üstüne gittikçe...
Çözümler üzerine çözümler çare değilse...
Öğreniyorsunuz ve pes amk.
Umudu geçtim...bir umudun olma olasılığını dahi düşünür olmuşsanız sanırım yapacak pek bişey kalmıyor.
Edt...yalnızca sevgi ve ölüm değiştirir herşeyi demiş cibran...bize ölüm düştü.
Dünyanın en sinsi hastalıkları sıralamasında ilk 3'e girer.
Ben lisedeyken kimyaya kafam basmıyor, ben kesinlikle kimyayı anlayamam diye düşünüyordum, hayır düşünmek değil buna inanıyordum hatta. Sonra kimya hocası olan amcamın 2 gün ders anlatmasıyla olay koptu. Sınavda kimyayı full çekmiştim.
Öğrenilmiş çaresizlik hayatımızı saran bir mikrop gibi. Ben yapamam dediğiniz her şeyi yapabilirsiniz, sadece inat edin, pes etmeyin. Bitti dediğiniz bir an hiç olmasın.
Bu deneyin 15 yıldır ülkemizde uygulandığı doğrudur.
Ama sonuç değerlendirmesi yanlış yapılmıştır.
1 kasım 2015'te Bizi giderek uçuruma sürükleyen; gerekçesi de her zaman kandırılmak olan bir partiye, güvenlik ve ekonomi alanlarında neden oldukları istikrarsızlığa, şehir merkezlerinde patlayan bombalara, her gün gelen onlarca şehit haberine rağmen oy vermeye devam etmek buna örnektir.
bu deney türkiye'de 15 yıldır uygulanıyor. akp muhalifleri 15 yıldır öğrenilmiş bir çaresizlikle oy kullanıyor. en son seçimde o kadar alışılmış ki yenilgiye hdp ye baraj atlatıldı.
biri bir travma yaşar, susamaz sana anlatır, sen yaşama diye sürekli seni kontrol eder, engeller, sonra bir gün anlam bile veremeden aynı şeyi yapmaya başlarsın, hooop nur topu gibi bir öğrenilmiş çaresizliğin olur. (bkz: kimseye güvenmemek)
ttnet kullanıcısı olan bendenizin sahip olduğu durumdur. fakat ben unutkan birisiyim bazen öğrendiğim şeyleri unutuyorum, bir şeyi deneyeceksem başarısızlıklarıma değil de, başarısız olursam insanların benimle dalga geçip geçmeyeceğine dikkat ediyorum. yoksa başarısız olmak genellikle birşey kaybettirmiyor.
ttnet örneğine gelecek olursak; yıllardır ttnetle konuşuruz. aramız iyi değildir. durmadan internet problemleri çıkar gerek yaşadığım bölgelerdeki kazılar bahanesiyle, gerek yağmur, rüzgar bahanesiyle gerekte altyapı sorunları saçmalıklarıyla... fakat çıkar. bende son zamanlarda sürekli ttneti arıyordum netim sürekli kesiliyordu fakat düzgün birşey yapmıyorlardı. bende geçenlerce bir perşembe günü kesildiğinde gene ttneti aramakla uğraşamam nasılsa çözemiyorlar, bir süre sonra kendiliğinden geliyor dediydim. kabullendiydim kesik internetle yaşamayı. ama internet geri gelmedi. pazar gününe geldik, internet gelmedi. internete girmem gerek. mobil verimi kullandım bende o süreye kadar. net yoksa mobil verimi harcarım biraz dedim. sonra mobilimde bitmek üzreydi ve maç izlemeyi düşündüğümden artık internete ihtiyacım var dedim. maça bir saat kala bazı nedenlerinde itmesiyle sonunda ttneti aramaya karar verdim. bir iki şey yaptırdılar ve bir şekilde kabloları çıkarıp aynı şekilde takmamla internetim eski, sürekli kesilen haline döndü. onlar farketmediler bile. ben söyledim vaayy, internetim geldi teşekkürler diye. iyi akşamlar falan dedikten sonra da kapattım.
bu öğrenilmiş çaresizlik bana belki bu konuda çok şey kaybettirmedi ama önemli bir ders oldu. yılmamalıyız. denemeliyiz, bunu gösterdi bana. oysa ben bırakın ttneti aramayı, modemi resetlemekten, kabloları tekrar tekrar bağlayıp çözmekten bile vazgeçtiydim. basit birşeydi, zaman da almıyordu, zararı yoktu ama nasılsa işe yaramayacak diyip vazgeçmiştim çözüm aramaktan. fakat çözüm olana kadar denemekteymiş meğer.
biz insanlar olumsuz sonuçlar yüzünden çok yılıyoruz. mesela, sırf biraz kilolu, antrenmansız ve hafif astımı var diye futbolcu olmayı hayalden öteye geçirmeyen, hayallerinde at gibi koşarken, gerçekte nefes nefese kalıp biraz da başı dönüyor diye futbolcu olma isteğini yok eden insanlar var. dilerim bu insanlar doğru yolun; doğru çalışma tekniklerini araştırmaktan ve çabalamaktan geçtiğini farkedebilirler.
yar dersin can dersin ararsin ozlersin ama o aramaz hatta belkide ozlemez. bilemezsin. kar buz havada sehir disi seyahate cikar, calistigi icin yogundur dersin beklersin ama tek ses cikmaz. mesaj atarsin cevap vermez. 3 gun gecer, gecenin bir yarisi ararsin. bu kez telefonu acar ve muradina erersin. sonra sitem yagmuruna tutarsin yarini ama o yorgunum sonra konusalim der. telefonu buz gibi kapatir ve ertesi gunler icin aramama karari alir kicini devirir yatarsin. sonra bekler bekler beklersin. caresizligi ilmek ilmek ruhuna boyle islersin.
mesela bi yere kapatiliyosunuz biri size bisiler getirip getirip kapiyi kilitleyip gidiyo. siz de her defasinda kapiyi kontrol ediyosunuz belki kilitlemeyi unutmustur umidiyle. ama bakiyonuz hep kilitli. bi sure sonra bigun kapi kilitli olmuyo mesela ama siz kapiyi kontrol etmiyosunuz. cunku artik caresiz oldugunuzu ogrendiginiz icin.
cok kotu ama. dusunsene hedefledigin bisi var cabaliyosun cabaliyosun olmuyo. bi sure sonra caresiz oldugunu ogrendigin icin artik cabalamiyosun. bisiler yapmaya devam etsen hedefine ulasicaktin halbuki.
