Pek çok özelliği ile tarihe damgasını vurmuş olan Osmanlı Devleti’nin yönetim modeli, sahip olduğu medeniyet, sanatsal gücü gibi üstün yönleri günümüzde halen büyük hayranlık uyandırmakta, çeşitli araştırmalara, seminerlere ve belgesellere konu olmaktadır. Birçok devlet adamı, akademisyen ve tarihçi, eskiden Osmanlı’nın hüküm sürdüğü topraklarda bugün yaşanan karışıklıkların ve çatışmaların sona ermesi için Osmanlı modelinin yeniden canlandırılması gerektiğini dile getirmektedir. Kuşkusuz bunda 600 yıl boyunca Osmanlı topraklarında yaşanan ve her dinden ve ırktan halk için geçerli olan adalet anlayışının önemli bir payı vardır.
600 yıl hükümranlık sürmüş bir devletin tarih yazıcıları ne kadar objektif davranmıştır acaba? Osmanlı adil miydi yoksa gücün etkisi kendi adaletini mi oluşturuyordu? Beş on menkıbe ile koca devletin adalet yorumunu yapmak zor.
3-5 tane menkıbe okuyup Osmanlı'yı bi acayip güzel zannediyorlar. Onun yerine birey olarak yapılanlara eleştirel yaklaşsalar ya! Dünyada hangi ülke var acaba bizim gibi eski bir imparatorluğa özlem duyan? italyanlar roma geri gelsin falan diyor mu ya da Fransızlar Napolyon dönemi geri gelsin falan. Adamlar Osmanlı şeyh şıh üfürükçü ile uğraşırken demokrasiye geçmişti şimdi de ileriye bakmaları çok normal. Türkiye hala daha ne olduğu belli olmayan, sahtekar, istismarcı hoca bozuntuları ile uğraşıyor. işte o yüzden laiklik önemlidir ve de iyi ki varsın Mustafa Kemal
Adaletine eleştiri getirebilirsiniz ama dönemindeki diğer devletlerden dini ve milli hürriyet konusunda daha adaletli olduğu gerçeğini kabul etmek gerekir her şeyden önce.
Ancak maalesef fatih i hiç anlayamamış evlatları yüzünden din taassubuna öyle bir battı ki fatihin döneminde şahmaran topları dökebilen isveçlilere savaş gemisi yapmayı öğreten devlet çanakkalede kendisini koruyabilmek için alman topları ve ingiliz gemilerine muhtaç kaldı.böylece en büyük adaletsizliği kendi kendine yapmış oldu.
