özgür irade neydi?
özgür irade emekti.
özgür irade vardır ya da yoktur zerre sikimde değil. ben yaşadığıma bakarım kardeşim.
bu arada determinist yaklaşımlar ciddi anlamda sekteye uğramış olsa da ucundan accık determinizme bağlamak fıtratımızda var.
çok şükür elhamdülillah
özgür iradenin olmadığı beyine yapılan testler ile görülmüştür. beynimiz biz daha herhangi bir şeye bilinçli olarak karar vermeden önce herşey hakkında önceden karar veren mekanizmadır. insanlardan herhangi iki şeyi tercih etmeleri istenmiş ve beyin izlenerek sonuçlar takip edilmiştir. kişi bilinçli bir karar tepkisi vermeden çok önce beyinin zaten kararını bilinç dışı olarak verdiği gözlemlenmiştir. bu da kesinlikle hiçbir kararımızın bize ait olamayacağını gösterir. beynimizde hangi anıları ve duyguları biriktirdiysek bizim adımıza kararı onlar verir. biz de sanki kendi irademiz ile bir şeyler yapıyoruz zannederiz.
Özgür irade vardır ta ki siz seçim yapana kadar. Seçim hakkı özgürlüktür eger bunu baskı altinda kalmadan yapabiliyorsanız iradeniz sakatlanmamış, iradeniz özgürdür. Seçim yaptıktan sonra artık özgür iradeden bahsedilemez. Seçimlerimiz kaderimizdir. Özgür irade ne zaman tekrar ortaya çıkar? Siz yeni bir seçim yaptığınızda.
Hayatın sırrı mutluluğun yegane yolu bundan bunu kabul etmekten ibaret arkadaş.
Sen şunu şunu yapsaydım şöyle şöyle olurdu insanlar şurada şurada şu kötülüğü yapıyor ben acısını çekiyorum dersen ancak ıkınmış arabesk yapmış olursun ergen kız tripleriyle birilerine naz nuz yaptığını zannederek aciz aciz kıvranırsın.
özgür irade vardır. olmadığına insanı düşündüren şey, bir balığın suyun içinde olduğunu farketmemesi aynı şeydir. gün içinde her hareketimiz özgür irademiz ile gerçekleşir. mesela ben o kadar başlık içinde bu başlığa tıklayıp bir şeyler yazıyorum. başka başlığa bakmayı tercih edebilirdim. veya uludag sözlük'e hiç girmez, paşa paşa red dead redemption 2'mi oynar yatardım. veya hiç bilgisayarın başına geçmez, oturur tv izlerdim. hangisini seçersem seçeyim, o seçimimin devamında yeni bir olaylar zinciri oluşuyor. ve o olaylar zincirini de takip etmeyip, o zincirin bir halkasından başka olaylar zincirinin doğmasını sağlayabilirdim. üstelik bu zincirleme olayların sonunda da ne olacağını tamamen kestiremiyor da değilim. mesela rdr2'ye düşsem muhtemelen sabahlayacağım, e yarın iş var uyumadan işe gideceğim, mal gibi olacağım yarın. bu kadarı kestirebilirim. ha nasıl bir mallık yapacağım ve o yapacağım muhtemel mallıklar bana neler getirecek onu bilemiyorum. bu durum da özgür irademiz yok anlamına gelmiyor. öngörememek, özgür irade sahibi değiliz anlamına gelmiyor. aksine özgür irademiz ile yaptığımız tercihlerin devamındaki yeni olaylar zincirinin ne olacağını bilememek anlamına geliyor.
Özgür iradenin insanın yaptığı tercihlerin neticesini bilmemesiyle alakası yok.
insanın hayatı boyunca yaptığı her şey bedeninin hayat içinde gördüğü yaşadığı şeyler neticesinde acıdan kaçmak için içine girdiği programlanışlardan ibaret.
Bunu hap içip intihar ettiğimde ben hiçbir şekilde bilinçli değilken vücudumun kendi kendisine kalkıp aileme durumu haber verdiğini öğrenince anladım.
Ben yoğun bakımda gözümü açtım. Halbuki o göz açıkmış zaten. Vücut hayatta kalmaya ve üremeye programlı bir alet.
Biz sadece yaptıklarımızı özgür iradeyle yaptığımızı zanneden kendi çalıp kendisi oynayan vücudun yaptığı hiçbir şeyde en ufak bir tesiri olmayan bilinçleriz.
