aşağıdaki; ironi bunun neresinde? dedirten bir dörtlüğüdür üstadın.
ne bir şey idik, ne de bir şeye benzerdik
bizler doğmadan önce yoktuk.
doğduk; var olduk, öldük; yok olduk
doğmadan önce ne idiysek, ölünce de o olduk.
ömer hayyam ın "ironi"sini anlayabilecek kapasitede olan insan; ona buna "ebleh" vs.. diye hitap etmez sanırım; "hayyam" ın şiirlerini okuyunca "hayyam" olduğumuz yanılgısına düşmeyelim derim...
ömer hayyam rubailerinde içinde olduğunun/yaşadığının karşısında bir profil çizerek olmadığı/olmak istemediği kişiye serzenişte bulunmak, dini bozmuş olanları afişe etmek niyetiyle tasvire yönelmiştir ve ironi yapmıştır. denilmek isteniyorsa; iyi olanı örneklemek için kötü olanı kabullenmek eblehliğini asıl kendisi yaşamış, bunu ironi zanneden de onun yanında aynı sıfatla yerini almıştır. hayyam ironi mironi yapmamıştır. ortalama bir zeka ile hemen(birkaç yüzyılcık sonra) anlaşılan edebi bir metod ironi olmaktan uzaktır. ayrıca, yaşadığının(iddia edilen) karşısına geçip yanlışı eleştirmek için "içtim şarabı, vurdum mala" denmez. dersen mal olursun, anlamazsan da mal olursun. yine de ebleh fonetik açından hoş bir kelime.
gerek yaşadığı dönem (11. yy) itibariyle, gerekse aldığı eğitim (nizamülmülk ile aynı medresede eğitim almıştır) itibariyle ömer hayyam'ın yazdıklarının ironi olduğu açıktır (büyük ihitmalle yazarken çok eğleniyordu). aslında ömer hayyam, ironik bir dille bazı şeyleri yerden yere vuruyor, ne kadar saçma ve mantıksız olduğunu ortaya çıkarıyor.
eğitim aldığı yüzyıla ve şu anda bile içini tam olarak bilemediğimiz eski medrese yapısından yola çıkarak ömer hayyam'ın neredeyse her rubaisinde ironi kullandığını iddaa etmeyerek pek bir mantıklı olduğunu cümle aleme gösteren takdir edilesi eblehtir.
bilinen en önemli gerçekse zamanın yazarlarının kullandığı basit ve yalın dildir **.ironi gibi pek nadir ve sadece gerekli durumlarda kullanılan bir yazım sanatını ömer hayyam'ın neredeyse her rubaisinde kullanıldığını iddia etmek biraz abestir kanımca.
bazı kesimler ne kadar yırtınırsa yırtınsın ömer hayyam dogma meraklısı bir yazar değil, hümanist bir ilim adamıdır.
hayyam ilerici beyinlerin sairidir , gericiler kendilerine mal etmeye calıssalarda, * o ebleh denen adam gercekleri kabul eden adamdır.
daha iyi tanımak icin;
(bkz: omer hayyam)
hayyam gibi kompleksiz , kendi halind eyaşayan sikerim sizin lüksünüzü sınıfınızı diyen bi adamı da kendi tatminleri için kullananlar kadar ebleh olmayan insandır..
ben herşeyi bilirim , gel sana açıklayayım hayyam'ı desen ukala der geçeriz de ,
edebiyat kadar algıya ve yoruma bağlı bi konuda sen eblehsin heheheh deyip bi de hayyam kırk yıllık dostunmuş gibi "şimdi osla amkına koyardı olm" mhuabbeti yapana ben olsaydım hıyar derdim..
tuz getirmeye gittim gelicem..
