Osmanlı döneminde yaramaz çocukları korkutmak için kullanılan bazı kalıplar:
-Aman umacı geliyor!
-Aman ocu geliyor!
-Aman ocak anası geliyor!
-Aman karakoncolos geliyor!
-Aman dağlar anası geliyor!
-Aman hamam anası geliyor!
-Aman çarşamba karısı geliyor!
Abdülaziz Bey, Osmanlı Adet, Merasim ve Tabirleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, istanbul 1995.
Anne ve iki çocuğu misafirlikte. Erkek çocuk beş yaşında. Kız henüz bir buçuk yaşında. Kız abisinin önündeki tableti çeker. Abisi onu iter. Ortalık çığlık sesinden yıkılır. Kıza cep telefonunu veren anne biraz olsun soluklanır. Derken tabletin şarjı biter. Tableti kenara atan erkek çocuk hızla tekli koltuğa çıkar. Anne in aşağı diyerek tableti işaret eder. Çocuk zınk yere iner. iki dakika geçmez kız ağlar. Abisi elindeki telefonu almış. Anne ver telefonu kardeşine der. Abi direnir. Anne evde tabletle bir saat az oynayacaksın der. O ara kızın elindeki telefondan alo sesleri yükselir. Kız hem telefondan birini aramış hemde hoparlörü açmıştır. Anne telefonu alır karşıdan özür diler. Ortalık sakinleşirken erkek çocuk kapıya tırmanır. Anne in aşağı yarın tablet yok der. Çocuk iner. Anne mutfakta kıza yemek hazırlar. Kız elinde telefon annesine giderken abisi elindeki telefonu atmaca gibi kapar. Ayağı burkulan kız ağlayarak annesine gider. Anne bir elinde çorba bir elinde kızı gelirken oğluna seslenir. Oğlu direnir. Anne eve gidince iki der. Abi telefonu verir. Kız yemeğe dalınca abisi telefonu alır. Bir kaşık yemek yiyen kız yemekten ağzını kaçırınca, anne telefon nerde diye seslenir. Oğlu hemen telefonun üstüne oturur. Anne telefon sendeyse, eve gidince üç der. Oğlu telefonu verir. Kız yemeğini yerken mızırdanmaya başlar. Oğlu o ara divanda hoplamaya başlar. Neredeyse düşecek. Anne eve gidince dört der. Oğlu divana yatar ağlar. Anne kızı bırakıp yanına gider. Oğlu tabletle evde oynarsam susarım der. Anne tamam der. Annesine gitmeye ayağa kalkan kız ayağına basamaz ağlar. Anne oğluna şımarma der kıza gel der. kız tekrar ayağa kalkar. Pat düşer. Anne kızına koşar. Orada bulunanlardan biri demin abisı telefonu elinfen alırken ayağı burkuldu sanki der. Anne kızın çorabını çıkarır bakar. O ara oğlu dış kapıya koşar. Annesi nereye der. Oğlu ayağı acıdı doktora der. Anne sen yaptın demi evde beş der, oğlu kapının dibine oturur. Kız ayağını tutar, ağlat. Oradan biri doktora gidelim der. O ara beş yaşındaki çocuk su koymaya çalışırken, bardağı sürahiyi düşürür. Anne ona doğru giderken kızı yerde tepinerek ağlar. Anne ona döner. Kız ayağına bakar iç çeker. Oğlan evde bir top bulmuş lambaya atar. Anne hışımla omzundan silker. Eve gidince altı der oğlan oturur. Kız ağlar. Anne kızın elinden telefonu alır. Kocasını arar. Kocası kırık varmı der annesi yok sadece basmıyot der. Kocası ben hemen geliyorum siz doktara gitmeyin der. Baba gelinceye bir erkek, bir kız ağlar. Anne en son evde yirmi der parmak sallar. Ordan biri erkek çoçuğa evde yirmi ne diye sorar. Çocuk yirmi gün tablet yasak der. Soran şaşar. Baba gelir. Cumhur cemaat kızın ayağına bakılır. O ara kız ağbisinin peşinden koşar. Herkesin içi rahatlar oturulur. Baba oradakilere böyle böyle büyüyecekler der. Anne sen öyle san der. O ara oğlan dolabın üzerinden düşer. Kız ayağa kalkar oda düşer. Anne kocasına hadi gidelim der kocası nereye der. Elbet eve diyen anne eşyaları toplamaya koyulur. Oğlu tableti kucaklar. Kız telefonu avuçlar. Anne ağlamaklı bakar. Ne oldu diyen kocasına hiç der.
Avusturya'da köylerde akşam olunca çocuklara "Es ist schon dunkel. Türken kommen. Türken kommen." cümlesi söylenir. Bunun anlamıysa "Hava çoktan karardı. Türkler geliyor. Türkler geliyor." şeklinde korku uyarısı yapmaktır.
italyancada oldukça yakın bir tehlikeyi belirtmek amacıyla "Mamma li Turchi!" deyimi kullanılır. Deyimin anlamı; "Anneciğim, Türkler geliyor!"dur.
Bundan 20 yıl öncesine kadar, " öcü" denen ne idüğü belirsiz bir varlıkla korkutulurdu.
Öcü kim amk?! Gören, duyan var mı? Yok!
Hepimizin zihninde canlanan "öcü" sü farklıydı.
Meselâ benimki, siyah uzun saçlı, kaba saba elli, eşşek kadar ayaklı,pos bıyıklı, pehlivan gibi bir yaratıkken, kardeşiminki, aslandan bozma ejderhaya evrilmiş tövbe bismillah bişeydi meselâ.
Aklımız erene kadar öcü denen illetle mücadele eden, öcü ile hizaya giren, terbiye edilen bi kuşaktı bizim kuşak.
Bir de, doktorla, iğneyle, polisle korkutulan bir kesim vardı ki, evlere şenlik.
- selma teyzesi, bak gürkan yemeğini yemiyor, çıkar çantandaki şu iğneyi!
- tamam beee tamam yicemmmmm, çıkarma ühühühü....
Kahrolsun bazı şeyler!
Öcünün de, iğnenin de, buna alet olan selma teyzenin de teeee ......!
çükünü kesecekler derlerdi küçükken. bir kere o dehşeti ( biz çocukken öyle lazer mazer yoktu direkt dalıyorlardı makasla pıçakla ) yaşamış çocuk mahallenin en illet çocuğu olsa bile en azından bir yarım saat - bir saat kadar bir köşede gözleri yaşlı sezercik gibi otururdu.
Çocukluğumuzda "eğer uslu durmazsan seni şuna veririz ya da iğneci çağırırız" tarzı cümleler korkudan altımıza kaçırmak için yeter de artardı.
Şimdiki çocukları bu tarz söylemlerle korkutmayı bırakın, üzerine bir de sizinle feci şekilde dalga geçebilirler.
Dolayısıyla içinde bulunduğumuz dönem için oyun konsolu, telefon ya da tablet almamakla korkutmak sanırım en etkili yöntem gibi görünüyor.
Artık biz çocukları değil çocuklar bizi korkutur hale geldi. Dün trende 4 yaşındaki bir kız çocuğu birden bağırarak şu cümleyi kurdu. ‘’Telefonları bırakın hayata bakın’’. Tabi bu esnada herkesin elinde malup cep telefonu var ve bu kız çocuğu bir duraktaki manzarayı kaçırdı diye annesine kızıyordu. Gelecek nesil sağlam geliyor umarım harcanmazlar.
