Yaşadıkları topluma asla ayak uyduramayan, uyum sağlamamakta ısrarcı insan topluluğu. Bizim bir üst mahallede oturuyorlar maalesef. Gecenin bu saatinde 20 kişi toplaşıp gelmişler mahallede bağırarak sohbet ediyorlar. Ama sıradan bir gürültü değil hepsi aynı anda konuşuyor. Millet yarın işe gidecek, belki mahallede hasta var Uyuması mümkün değil şu gürültüde. Ki ben her şartta uyuyan insanım ben bile rahatsız oldum. Rica ediyorum biraz görgü ve nezaket öğrenelim.
toplumun ötekileştirdiği ve bundan dolayı ancak kriminal alanda yaşam şansı bulan topluluk. Veya tam tersi. Hiç önemli değil.
Benim şahsi gözlemim çingeneler uygun fırsatlar verildiğinde normal hayata uyma eğilimi gösteriyorlar. Çünkü diğer kriminal grupların aksine zevk aldıkları için suç işlemiyorlar. Suç işlemek küçüklükten gelen bir alışkanlık. Yani suçun yanlış olduğunu bilmiyorlar.
Belki 10 yıldan fazla olmuştur. Esenyurtta Özkan diye genç bir kardeşimiz vardı. Ünverdi caddesinde otururdu. Bazı suçları vardı özkan’ın. Ama saygılı efendi çocuktu.
Lan Özkan etme eyleme derdim hep. Abi iş güç yok derdi. Tamam lan sana iş bulacam ama beni utandırma dedim. Rica minnet kıraç’ta Türkiye’nin en büyük perde fabrikasına gece bekçisi yaptırdım. Patron yok dedi olur mu öyle şey dedi. Cingenden gece bekçisi mi olur dedi. La dedim her yerde kamera var zaten. iğnen kaybolsa gel benden hesabını sor. Yalvar yakar Özkan’ı gece bekçisi ettim.
Gel zaman git zaman Özkan işinde sayıldı sevildi. Para biriktirdi kendine Şahin aldı. Bi gün boynu bükük yanıma geldi. Abi bi kız var vermiyorlar dedi. Kız seni seviyo mu la dedim. Abi sevmese bu kadar üzülmem dedi. Gittim kızın babasıyla konuştum. Bak dedim işi var. Arabası var. Yarın öbürgün burada evini de yapar. Efendi çocuk Özkan. Yalvar yakar özkan’a Kızı aldım. Yalvar yakar kavga dövüş mobilyacılardan beyaz eşyacılardan ama teşhir ürünü ama defolu esnafın kafasına vura vura eşyalarını da düzdüm.
iki çocuğu oldu özkan’ın. Sonra askerliği geldi. Askere uğurladık. Denizci oldu Özkan izmir’de.
Bir akşam evde sofra’da haberleri izlerken izmir’de askerlerin geçişi sırasında bombalı saldırı dedi. Şehir er Özkan dedi. Benim gariban özkanımın fotoğrafı geldi ekrana. O an boğazım düğümlendi. Gözlerim karardı. Dünya başıma yıkıldı.
Özkan şehit olmuştu.
Genç bir kadın dul kalmış, iki çocuğu yetim kalmış, babasının tek dayanağı, Özkan’ı şehit olmuştu.
Özkan benim kendi ellerimle güç bela yeşertmeye çalıştığım bir fidandı sanki, acımadan budadılar.
Vatan sana minnettardır Özkan kardeşim. Ben sana şahidim. Oğulların büyüdü. Gözün arkada kalmasın, ikisi de pırıl pırıl aslan gibi çocuklar, hem dersleri de çok iyi. Okuyacaklar, memlekete faydalı adam olacaklar, ömrüm oldukça ne gerekiyorsa yapacağım.
amk sıhıyede bunlardan ucuz diye 3 kilo muz aldım. neyse 40-50 Metre gidince farkına vardım. 3 kilo yoktu o muz. hemen bi markette tarttım. 2450 gram geldi. bi sinirle yanına gittim gavatın. bu ne lan adam mı sikiyorsunuz demeye kalmadı gözümde ışık çaktı. yanındaki gavat yumruk attı. elimdeki muzdan da oldum, paramı da vermedi kahpe evladı.
Öyle filmlerde, internette gördüğünüz gibi değildir bu arkadaşlar. Gasp, hırsızlık gibi suçları fazlaca işlerler. Uyuşturucu kullananları azdır. içlerine girerseniz sizi sağlam korurlar. Fena yemek yapmazlar. Kafaları hep iyidir. Cenazelerinde içerler. Mevsimlik işlere de giderler ailecek. Hayatlarını bavula hatta çantaya bile sığdırabilirler.
carpe diem felsefesini hayatlarının her anında görebileceğimiz yegane kişilerdir. Hem gamsızlıklarından dolayı neşelidirler hem de kavgacıdırlar ama asla tek başına kavga etmezler, çok cesurlardır yani. * Lanetli olduklarına ve sırf bu yüzden özel bir deodorant sıkılmış gibi koktuklarına inanılır. Bununla ilgili pek çok metafizik hikaye vardır ama adı üstünde hikayedir.
istanbulun fethi ile saray erkanı edirnedeki evlerinin kapısına kilit vurup tümü istanbula gitti. Kısa süre sonra çerge çingeneleri bu malikane ve konaklara dolayısı ile saraya yakın semte yerleştiler.
Çingeneler veya Romanlar, kökenleri Hindistan'ın kuzeybatısına dayanan ve yaklaşık bin yıl önce batıya doğru göç eden etnik bir topluluktur. Dillerindeki Sanskritçe kökenli kelimeler, bu göçün kanıtıdır. Roman toplulukları genellikle; Avrupa, Amerika, Orta Doğu ve bazı Asya ülkelerinde bulunur. Türkiye'de Romanlar; Marmara, Ege ve Karadeniz bölgelerinde yoğunlaşırken, Dom ve Lom gibi alt gruplar Güneydoğu Anadolu ve Doğu Karadeniz'de yaşar.
"Roman" ile "Çingene" terimleri arasındaki fark, daha çok dışsal tanımlamalardan kaynaklanır. "Roman" terimi, özellikle Avrupa'da daha çok kabul görürken, "Çingene" kelimesi, tarihsel bağlamda dışlayıcı ve aşağılayıcı çağrışımlar taşımaktadır. Emik (içsel) ve etik (dışsal) yaklaşımlar, bu topluluğun kimlik algısı ve tanımlamalarında önemli bir rol oynar. Bazı Roman alt gruplarının kültürel pratikleri ve dil farklılıkları, Roman kimliğini daha karmaşık bir yapı haline getirmiştir
Kaynakça:
*https://dergipark.org.tr/tr/
*https://www.academia.edu/
*George C. Soulis, “The Gypsies in the Byzantine Empire and the Balkans in the Late Middle Ages,” Dumbarton Oaks Papers, Vol. 15, 1961, pp. 143–165.
*Gül Özateşler, “The ‘Ethnic Identification’ of Dom People in Diyarbakır,” Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, XIII/27, 2013, pp. 279–287.
*Dena Ringold, Mitchell Orenstein, Erika Wilkens, Roma in Expanding Europe: Breaking the Poverty Cycle, The World Bank, 2005.
*Patrick Williams, “The European Odyssey of the Gypsies on the Road,” UNESCO Courier, Vol. 47, Issue 11, November 1994.
*Ali Tayyar Önder, Türkiye’nin Etnik Yapısı: Halkımızın Kökenleri ve Gerçekler, Ankara, Fark Yayınları, 2007.
*Adrian Marsh, “Türkiye Çingenelerinin Tarihi Hakkında,” Biz Buradayız! Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, istanbul, 2008.
Basbayağı bir ırk. Kendilerini severler ve biz de onları severiz. Genler çoktan karıştı, kim ne isterse onu diyor kendisine. Hurdacı cevcet papanço diyor mesela...
