uygulanmaması türkiye'de ticaret anlayışının temelini sarsmaktadır.
bu sayede birçok insan cebinde olmayan parayla ticaret yapmaya kalkmakta ve en küçük açıkta kendini ve kendisiyle iş yapan bir çok esnafı batırmaktadır.
derhal en sert tedbirlerle uygulanmaya başlanmalıdır.
muhasebenin temel kavramlarından özün önceliği kavramı gereğince çekler alınan çek ise alacak senedi, verilen çek ise borç senedi olarak değerlendirilmektedir. bunun sebebi ise çekte vade olmamasına rağmen çeklerin keşide tarihi olarak ileriki bir tarihin yazılmasıdır.
sual editi: eksileyen arkadaşımın mesleğini merak ettim???
genel muhasebe temel kavramlar
erhan kotar-şükrü dokur
ekin kitabevi yayınları
2.baskı
sayfa 227
k-özün önceliği kavramı
son paragraf
nitekim, maliye bakanlığı muhasebe sistemi uygulama genel tebliği sıra no:4 (18 mart 1995 tarih ve 22231 sayılı resmi gazete) yer aldığı gibi, alınan ya da verilen çekler ileri tarihli çekler vergi uygulamasında normal çek olarak kabul edilirken; muhasebe sisteminde "özün önceliği kuralı" gereğince alacak ya da borç senedi olarak kabul edilmekte ve reeskonta tabi tutulmaktadr.
türkiye'de uygulanamayacak ilkedir. ileri tarihli çek keşide edilmesini tedbirle falan önlemek mümkün değildir, önlemeye gerek de yoktur. zira ticari hayatta çalışma biçimi alacak-borç senedinden farksızdır. ödenmemesi durumunda ticaret hukukundan bihaber avukatlarla uğraşacağına gider bankada işini halledersin, pratik bir çözümdür.
türk tüccar'inin ückagitciligini konusturdugu , özellikle bu yil ortaligi kasip kavurdugu gercektir... cünkü 2008 senesinde cekte harbiden vade yoktur...
Uygulamda çekin keşide tarihini istediğiniz gibi doldurabileceğiniz için gayet "vade"li işleme tabi tutuluyor. örneğin bugün ayın 10 u. fakat siz çekin ayın 30. günü tahsil edilmesini istiyorsunuz. Bu durumda keşide tarihini 20. gün olarak dolduruyorsunuz.
"Madem vadeli işlem yapacaksın neden çek kullanıyor o zaman?" diye de sorulabilir tabi ki. Ki kanımca haklı bir sorudur. Fakat, çekin karşılıksız çıkmasının yaptırımı bono ve poliçeye (ki poliçe uygulaması Türkiye'de neredeyse hiç yoktur) göre daha sert olduğu için, çekin vadeli uygulaması oldukça yaygındır.
uygulama çek üzerine yazılan tarihin öncesini kapsar.
keşide tarihi 20.01.2009 ise ve bugün itibari ile karşılığı yoksa yazdırabilirsiniz.
ama ibraz süresi geçtikten sonra vade önemlidir. bu durumda çekin, herhangi bir kağıt parçasından farkı kalmaz.
herkes tarafından bilinen ve uygulanmayan kural. uygulandığını gördüğüm tek uygulama bir bankanın batık bir kredisinde batan firmanın teminat olarak verdiği ileri vadeli çekleri derhal işleme sokması ve çek sahiplerini de batırmasıdır.
yazılan vadenin sadece müşteriler arası geçerli olduğu çekin banka tarafından tanınmamasıdır. zira çek günlüktür ve nakittir. bu bir şey değil aslında, sorun teşkil etmez fazla. etmiyordu da zaten bugüne kadar. ama buraya kadar olandan ziyade yeni çıkan bir husus var. "ben bu çeki baskı altında imzaladım" derse çeki yazan, ödeme zorunluluğu ortadan bir süreliğine kalkıyor ve iş uzamaya gidiyor. bu ; vade işinden daha sakat bir uygulama. şimdilik çözüm çek ile beraber sahibinin imzasının da alınması olark bulundu ama dur bakalım daha neler olacak? esefle seyrediyoruz.
çek kısaca, ben şimdi burdan çıkıp bankaya kadar gidemem, sen de gitsen sana vermezler benim hesabımdan para. en iyisi şu kağıdı al git sana bu kadar para versinler demektir.
böyle olunca da kağıdı alan istediği zaman bankaya gidip parasını alabilir olur. genelde alınmaz ama ticari ahlak falan diye. tarihi beklenir. yumurta üzerine yatılmış tavuk tadında.
şöyle ki;
MADDE 18- 19/3/1985 tarihli ve 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
GEÇiCi MADDE 2- 31/12/2009 tarihine kadar, üzerinde yazılı keşide tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersizdir.
çekte vade yoktur.ibraz süreleri vardır.keşide ve ödeme yeri aynı il sınırları içindeyse 10gün, farklı illerdeyse 1ay, farklı kıtalardaysa 3aydır.
geçici maddeyle getirilen süreye bağlı sınırlamanın dışında, her ne kadar çekte vade yoksa da uygulamada vardır kardeşim. keşide tarihinden önce ibrazınız halinde keşideciden bir adet 711/3 takıverirler törenle. bir de fatura karşılığı yoksa mahkemede uğraşır durursunuz.
çekte vade yoktur lakin çekte ödemeden men vardır.
