Çek kullanmanın çeşitli faydaları vardır. Bunları, çek kullananlar bakımından, bankalar bakımından ve milli ekonomi bakımından ayrı ayrı belirtmek icap eder.
- Çek, ister nakit olarak ödensin, ister lehtarın hesabına alacak kaydedilsin, keşideciye önemli faydalar sağlar. Her şeyden evvel, çekle yapılan ödeme, nakitle yapılan ödemeye oranla, daha büyük sürate ve kesinliğe sahiptir. Bankada, çeke tabi mevduatı olan kimse, üzerinde veya kasasında kaybolması veya çalınması mümkün bulunan nakit para taşımak veya saklamak külfetinden kurtulmuş olur. Ödemenin çekle yapılması, özellikle büyük ödemelerde kolaylık sağlar; banknotların sayılması külfetini kaldırır; yanlış sayma ihtimalini bertaraf eder; nakit paranın, bir yerden başka bir yere naklinden doğacak zahmetleri ve tehlikeleri ortadan kaldırır.
Öte yandan, ödemelerini nakit yerine çekle yapanlar, banka faizinden de yararlanmak imkanı elde ederler. Ayrıca, banka, müşterisi lehine çekilen çekleri tahsil ederek hesabına kaydetme işini de yüklendiğinden, keşidecinin kasa hesabının tutulması işinin önemli bir bölümü bankaya aktarılmış olmaktadır.
Çekle yapılan ödemelerin ispat külfeti yönünden de faydası vardır.
Çekin ödenebilmesi için, bankaya ibraz ve ciro edilmesi gerektiğinden, keşideci, kendi hesabından yapılan ödemenin delilini de, kendiliğinden elde etmiş olur.
Çekle yapılan ödemelerin bir diğer faydası da, keşideci ile muhatap banka arasında sürekli bir iş ilişkisinin kurulmasıdır. Dolayısıyla, keşideci, birtakım banka hizmetlerinden. başkaarına oranla daha kolay yararlanmak imkanını elde eder.
- Ödemelerin nakit değil de, çekle yapılması, bir memlekette bu alışkanlığın doğması, bankalar yönünden büyük önem taşır. Bilindiği gibi. bankalar, kar elde etmek amacıyla kurulur; bunu ise, büyük ölçüde, açacakları krediden sağlarlar. O halde, bir banka, ne kadar çok kredi açarsa, o kadar fazla kar (Aciyo= Faiz + Komisyon) elde eder. Bankanın kredi açma gücü ise, kasasında bulunan mevduat miktarıyla bağıntılıdır.
Ödemelerini çekle yapan bir kimse, çekle işleyen hesabının kapatılmaması için, asgarisinden de olsa, hesabında bir miktar parayı mutlaka bulundurur. Banka, bu paranın hemen hemen hiç çekilmeyeceğinden neredeyse emindir. Bankalar, bu tip hesaplara büyük önem verirler.
Çek kullanma alışkanlığının yaygınlaşması. bankalara yapılan tevdiatın artmasına yol açar.
- Çek kullanmanın, milli ekonomi yönünden de büyük faydalan vardır. Çek kul1anma usUlünün yaygınlaşması, daha ziyade kaydi para yönünden önemlidir. Kaydi para. çeke tabi vadesiz mevduattan meydana gelir. Kaydi parayla ödeme usUlünün gelişmesi, ülkenin para sistemine de etki yapar.
Fertler. bankalar ve milli ekonomi yönünden sağladığı faydalar sebebiyle her devlet, çekle ödemeyi teşvik ve bu amaçla çeşitli kolaylıklar getirmektedir. Mesela, damga vergisinden muafiyet, çekle ödeme usülünü bazı hallerde mecburi kılmak, karşılıksız çek keşidesini, cezası ağır bir suç haline getirmek, çeke itimadı artırıcı tedbirler almak vs ... gibi. Gelişmiş batı ülkelerinde, ödemelerin büyük bir kısmı çekle yapılmaktadır. Bu oran, bazı ülkelerde(mesela, ingiltere, ABD, Kanada) % 90'ı geçmektedir. Çek sisteminin çok geliştiği bu ülkelerde, toplam para arzında, nakit para % 20-25 oranında kalmakta, vadesiz mevduat ise, % 75-80'i bulmaktadır.
çek, ben para taşımayı sevmiyorum, benim tüm param bankada, ahanda sende bununla gidip bankadan al paranı demektir. istenildiği takdirde, çek istemim dışında elimde çıktı, iptali yapılsın, ödeme yapılmasın denilebilir. karşı taraf bu duruma çok gıcık olacağından başa gelebilecek felaketlerden sakınmak gerekir. ayrıca türkiye' de çek kullanımı her şey de olduğu gibi abartılmıştır ve çığrından çıkmıştır. karşılıksız çıkan çekler keşideciye yol, su, elektirik olarak değil TCMB kaydı olarak geri döner. kısacası halk arasında bilinen tabiriyle kırmızı çizgi çekilir.
(bkz: türkiye' de çek olmak).
