cengiz han'ın ikinci oğlu. babasının adı ile anılan yasaları en iyi bilen kişi ve kaşgar ve maveraünnehir bölgesinin bugünkü nizamda valisi.
sanıldığının aksine çağatay kendi adıyla anılan devletin kurucusu değildir. çağatay devletini çağatay han'ın torunları kurmuş ve dedelerinin ismini vermişti.
çağatay az sefere çıkmış, az savaş görmüştü. o yüzden vali idi. ama cengiz yasalarını en iyi bilen kişi olması ona belli bir nüfus kazandırıyordu. ama büyük han mengü ve adamları yanında biraz sönük idi.
çağatay han islam düşmanı idi. müslümanlara kötü davranırdı. hatta gusul abdestini yasaklamıştı. o bölgede yaşayan müslümanlar genel itibariyle türkler olduğu için türklere zararı dokunmuştur ama bu zarar onların türk değil, müslüman olmasındandır.
çağatay han'ın hastalığı artınca ve bu hastalığının ölümcül olduğu ortaya çıkınca moğol geleneklerine göre fazla acı çekmemesi için beli kırılarak idam edildi.
Bildiğiniz mogol soyundan gelme mogol hukumdaridir. Ancak turklerle yakin bolgede olmalari nedeniyle tutk kulturunden etkilenme durumlsri vardir. Avrupa orta dogu ve anadoluya gelenleri asimile olmustur.
Moğollar ile türkler arasında çok bağlayıcı farklar bulunmadığından ve her iki milletin ordularında da diğer unsurun insanları büyük oranda bulunduğundan türklerinde ataları olarak sayabileceği han, aynı şekilde moğollar da mete ve teoman a sahip çıkarlar bu moğolların yada türklerin asimile olduğunun değil tarih ve kültürlerini birleştirerek ortaya daha büyük bir payda çıkardıklarının göstergesidir darısı sik kadar ülkeyi dil kültür ayağına bölmeye çalışan hewallere diyelim.
çağatay hanın soyundan gelenlerden birini, yıllar sonra zeki timur kukla hakan olarak tahta geçirmiş, ülkeyi fiilen yönetmiştir. timur bir moğol bakiyesi olan çağatay hanlığının topraklarında kurulmuştur, evet.
