23 Ağustos 1514 yılında iran’ın maku şehrinde safevilerle yapılan, kesin Osmanlı zaferiyle sonuçlanan savaş.
Aslında bu savaşı iyi anlamak için öncesini de bilmek lazım. Çünkü aslında bu savaş osmanoğulları ile Akkoyunlular arasındaki eski bir husumete dayanıyor.
Akkoyunlular Timur’un Anadolu’yu işgali sırasında Timur’a destek verdiler. Daha sonra fatih tarafından Otlukbeli’nde yenildiler. Bayezid, son akkoyunlu beyi şeyh haydar(şah ismail’in babası) ölünce çok sevindiğini söyledi.
Selim Trabzon’da sancak beyi iken şah ismail Erzincan’a kadar dayandı. Tabi bu esnada Diyarbakır da safevilerin elindeydi ve neredeyse her gün Osmanlı ve Safeviler arasında sınır çatışmaları oluyordu.
Babası Bayezid’in tepkisizliğine acayip sinirlenen selim ehhhh yeter lan padişah benim artık diyerek istanbul’a yürüdü, yol boyu diğer kardeşleriyle de savaştı. Padişahlığını ilan edip oğlu Süleyman’ı(kanuni) istanbul’da bırakarak şimdi ananı laciverde boyadım diyerek şah ismail’e doğru yola koyuldu. Malatya civarı bir yerde yeniçeriler hep savaş hep savaş yeter da diyerek isyan ettiler, Selim’in çadırını ok yağmuruna tuttular.
Tabi selim deli, selim psikopat açtı çadırın bezini, yorulan siktirsin istanbul’a kadar yolu var, gerekirse ben tek gidecem bu ismail’in amel defterini kapatacam ulan ne bu tantana deyince asker sakinleşti.
Gel zaman git zaman iki Ordu Çaldıran ovasında karşılaştı. Şah ismail’in ordusunda zırhlı süvariler ağırlıklıydı ve savaşı kazanacağına kesin gözüyle bakıyordu. Osmanlı ordusunda en önde azapların arkasında gizlenmiş fitilli musket taşıyan tüfenkçiler ve topçular vardı.
Selim ordusunun merkezinde, ismail ise sağında bulunuyordu.
Savaş başlayınca azaplar(hafif silahlı yaya askerler)i tırt gören ismail çaprazlamasına Osmanlı saflarına girdi. Osmanlı ordusunun solunu kumanda eden Rumeli beylerbeyi bu ilk safevi hücumunda şehit düştü.
Selim’in emriyle kuvvetleriyle şah ismail’in peşine düşen malkoçoğlu ali bey ve malkoçoğlu tuğrali bey de şahın etrafındaki süvari çemberini kıramayarak şehit düştüler. Yalnız Malkoçoğlu ali bey Selim’in hediyesi piştovuyla şah ismail’i yaralayabildi.
Duruma acayip sinirlenen selim işte o an topçularına ateş emrini verdi, safevi süvarisi ile Osmanlı topçusu arasında kalan tüm azaplar da böylece dost ateşiyle can vermiş oldu. Adı üstünde azap zaten! Üst üste iki savaş gördüklerini tarih yazmamış!
Şahın tüm mirzaları birer birer hayatını kaybederken savaşın boka sardığını anlayan şah ismail’in seyisi şahı süslü atından indirip kendi bindi ve şah benim diyerek hayatı pahasına şahın kaçmasına fırsat sağladı.
Savaş böylece Osmanlı lehine kazanılmış oldu. Ama bu savaş günümüze kadar uzanan bir Alevi-Sünni husumetine sebep oldu!
Çaldıran Savaşı öncesi Yavuz'un rengarenk bayraklarla tüfekli Yeniçerilerini, Rumeli Akıncılarını, altın sarısı miğferli sipahileri, sıralanmış deve, bir kaç fil ve topları gören Şah ismail'in bu kadar uzun yol yürünmesine rağmen ordunun düzenine şaşırıp parmağını ısırmasını anlatan çalışma: https://galeri.uludagsozluk.com/r/1790955/+
Osmanlının pirus zaferidir. Akıtılan onbinlerce kişinin kanı öz ve öz türk kanıdır. Bu savaşla beraber bütün türkmen boyları doğu anadoluyu terkedip azerbaycan'a çekilirken yerlerini iran'dan gelen kürt aşiretler almış. Yavuz'dan aldıkları özel imtiyazlar ile bölgeyi kısa zamanda kürtleştirmişlerdir. Bu savaştan 50 yıl sonra 1071 yılından beri türkmeneli olan doğu anadolu kürdistan olarak adlandırılmaya başlamış. Bu yetmemiş bir kaç sene sonrada saraya arap softaları sokup tüm devleti arap şeriatı altına almıştır.
1514 yılında yapılmış ve 1515 tarihli Turnadağ savaşı ile osmanlı’ nın Doğu ve güneydeki güçlü rakiplerini saf dışı bırakmasını sağlamış önemli savaştır.
10 derviş 1 kilime sığar da 2 krala 1 ülke yetmez derler, bu savaş da biraz o hesap.
şah da yavuz da bölgede ortak otorite kabul edecek insanlar değillerdi. kaçınılmaz olan savaşın bahanesi olmuştur mezhepsel isyanlar, karşılıklı tekfir etmeler vs.
osmanlı ordusu teknolojik üstünlük ile rahat bir galibiyet almış, osmanlı topları şah süvarilerinin canına okumuştur.
eğer yavuz'un kanuni kadar hükmetme şansı olsaydı muhtemelen bambaşka bir tarih yazılırdı bugünkü tarih kitaplarında.
kanuni kendisine bırakılan mirasın hakkını verememiş, mirası hak eden kişilere teslim edememiştir.
piyade ağırlıklı olan ve ateşli silahlar kullanan osmanlı ordusuyla ağırlıklı olarak süvarilerden müteşekkil, ateşli silah kullanmayan safevi ordusunun savaşıdır.
savaş dengede giderken hatta osmanlı sol kanadı yani rumeli kolu kırılmışken; merkezdeki yeniçerilerin top ve tüfeklerle safevi ordusunu itmeleri ve safları bozmaları sonucu kızılbaşlar püskürtüldü ve zaten mevcudu daha az olan safevi ordusu geri çekildi.
tarihi olayların sidik yarışı olmadığını, hurafelerle boş beleş işler peşinde gezmenin rezillik olduğunu bilin. belgeyle tarihçilik yapın.
eğer ki; ateşli silahlar olmasa bu savaş da ankara savaşı tarzı bir senaryoyla bitebilirdi.
türkün tükle savaştığı . türkmen alevilerinin çoğunun öldüğü . öncesinde yavuzun toroslarda isyan sonucu alevi türkmenleri katlettiği sonrasında erzurum kars dolaylarında geçen savaştır .
geleneksel atlı oklu kılıçlı gürzlü topuzlu türk ordusuna karşı toplu tüfekli barutlu bombalı modern türk ordusunun kazandığı savaştır. mertçe bir savaş değildir. teknoloji kazanmıştır.
