mustafa kemal paşamızın elleri binlerce kez öpülesi annesidir. anneler günü arefesinde anneler günü hiç kutlanmayan bu cefalı anneye minnet borcumuz bir kere daha artmıştır.
selaniğin osmanlı topraklarından çıkması ile kızı ile birlikte istanbul'a yerleştirilmiş, eşi öldüğü için, ve 2 kadının o dönemin istanbulunda çalışabilme şansı olamadığı için ve oğlu mustafa kemal suriye cephesinde savaştığı için son derece kötü koşullarda açlıkla yüzyüze yaşamış yine de her mektubunda oğluna allahtan yardım dilemiş, son derece iyi koşullarda hükümet tarafından bakıldığını söylemiştir. mustafa kemal paşa cepheden döndüğünde annesini ve kız kardeşini yanına almış, fakat tabi ki ailesinin yanında değil cepheden cepheye harpten harbe koştuğu için ana oğul çocukluk dönemleri hariç çok az defa bir arada olabilmişlerdir.
mustafa kemal samsun'a çıktığında asılsız bir mustafa kemal öldü haberi yankılanır ve zaten hasta olan zübeyde anamız felç olur, kızının evlenmesi ile damadının yanına taşınır, oğlunun yaşadığını bizzat mustafa kemalin kendi mektubuyla öğrenen zübeyde hanımın tek dileği ölmeden önce son bir kez oğlunu görebilmektir. fakat bu isteği asla gerçekleşmedi. 15 Ocak 1923 günü 66 yaşında vefat etti.
ruhun şad, mekanın cennet olsun. anneler günün kutlu olsun...
fatih bayhan'ın kaleme aldığı, pegasus yayınları tarafından yayınlanan ve mustafa kemal'in annesi zübeyde hanımı ve mustafa kemal üzerindeki tesirlerini konu alan okunulası kitabın adıdır ayrıca.
vedasını mustafa kemal' in rüyasına girerek yapmıştır...
gazi sıkıntılıdır... tuhaf bir sıkıntı var içinde... trendeler...
vakit gece yarısı olmuş, en sonunda gözkapakları daha fazla direnemiyor ve bir kepenk misali kapanıveriyor...
ve rüya...
rüyada o mübarek kadın...
zübeyde hanım... yeşilliklerin içinde, güneşe doğru gidiyor...
trendeler, gidiyorlar...
ve sabah oluyor...
ve kara haber...
ve salih geliyor gazi paşanın yanına, yaveri...
'' paşam '' diyor, '' nasıl söylesem bilemiyorum ''...
'' çocuk '' diyor, gazi... '' annem öldü değil mi ? ''... biliyorum, biliyorum ''...
iki damla yaş geliyor gözlerinden, sigarası sönüyor...
ara sıra sürtüşmelerimiz oluyor gazi paşayla, e dünya hali, olacak illâ ki...
araya bu mübarek kadın girince, '' mustafam '' deyişi aklıma geliyor, bilinmeyen bir sesin kulaklarımın içinde yankıladığı... o ses... '' mustafam ''
anamdan farkı olmayan kadın...
lâtife için, '' o mustafa kemal paşa' yı sevdi, mustafam' ı değil '' diyen mübarek kadın...
başörtüsü anamın başörtüsü...
gözyaşları, anamın gözyaşları...
'' oğlum '' deyişi, tıpkı anam gibi...
gelemedim uzun zamandır ziyaretine, bir dua etmek için uğrarım, söz...
başörtüsünün altında oğluna sımsıcak bir sevgi saklayan mübarek kadın,
toprağın toprağımdır...
izmir' e gelirseniz, karşıyaka' ya gidin, zübeyde hanım' ın mezarını ziyaret etmek istediğinizi söyleyin, size gösterirler... ve gidin, bir dua okuyun...
inancınız yoksa, bu mübarek kadının toprağına hürmet göstermek için gidin...
ve mezarının mahzunluğunu görün, ve sadeliğini...
ah mübarek kadın... sen görmüyorsun ki, bu ülke yitip gitmekte, oğlunun adını kullananlar tarafından batırılmakta, bu ülke yanmaktadır...
kabrini ziyaret etmeye gelenler bir görsünler, oğlun mustafa' nın yazdırdığı o gösterişsiz yazıyı; '' burada atatürk' ün anası zübeyde hanım yatmaktadır ''...
not:artilayan olursa gram umrumda degil, ama bu baslik altinda herhangi bir komiklik, saka yapan olursa affetmem oglum. adresinizi bulur, gelirim yaniniza, simdi dagilin ulan.
Türkmen olan Hacı sofi ailesindendir. Baba adı: Sofuzade Feyzullah (Sadullah); annesi molla hanım olarak bilinen Ayşe hanım... Ali Rıza Efendi ile 1871 yılında henüz 14 yaşında iken evlendi. ve Zübeyde Fatma, Ömer ve Ahmet adlı çocukları doğmuştur. Ancak Fatma bu dönemde ölmüştür. 1881' de dördüncü çocukları Mustafa, 1885'te Makbule, 1889'da Naciye doğdu. Naciye' yi de küçük yaşta veremden kaybettiler. Ali Rıza Efendi de 1888 yılında öldü.
Zübeyde Hanım, çocuklarını da alarak abisi Hüseyin Bey'in Langaza'daki çiftliğine gitti. Abisine daha fazla yük olmak istemeyen Zübeyde Hanım, ikinci evliliğini Selanik Gümrükler Başmüdürü Ragıp Bey ile yaptı. Ragıp Bey'in de önceki evliliğinden dört çocuğu vardı. Bu evlilik, babasının hatırasına saygı gösterilmediğini düşünen Mustafa Kemal'i kızdırdı. Zübeyde Hanım, Balkan Savaşı'ndan sonra Ragıp Bey' den ayrıldı ve artık Osmanlı toprağı olmaktan çıkan Selanik' i terk ederek kızı Makbule ile birlikte istanbul'a göç edip Beşiktaş Akaretler' de bir eve yerleşti.
14 Ocak 1923 günü 66 yaşında hayatını kaybetti. izmir'in Karşıyaka ilçesinde 1940 yılında yaptırılan anıt mezarda yatmaktadır.
