1857'de selanik'e bağlı langaza kasabasında sofuzade feyzullah efendi ve ayşe hanım'ın çocuğu olarak dünyaya geldi.
ailesi karaman'dan göçen ve konyarlar adı verilen yörüklerdendi.
babası ona farsça'da kasımpatı anlamına gelen zübeyde ismini koydu.
zübeyde, çocukluğunun hemen ardından 14 yaşındayken gümrük memuru ali rıza efendi ile evlendi.
fatma, ömer ve ahmet isminde çocukları oldu.
zübeyde hanım oğulları ömer ile ahmet'i kaybetti, daha sonra mustafa, makbule ve naciye isimli 3 çocukları daha oldu, ne var ki naciye de bebek yaşta veremden hayatını kaybetti.
genç yaşta 3 evladını kaybeden zübeyde hanım daha 30 yaşındayken ali rıza efendi'yi de kaybederek 3 çocuğuyla dul kaldı.
selanik'ten köye göçmek zorunda kaldı, daha sonra ragıp efendi ile 2. evliliğini yaptı.
oğlu mustafa çocuk yaşta subay olmak için evden ayrıldı, o hep oğlu mustafa'dan haber bekledi, ömrü onu ve mücadelesini takiple geçti.
bunca acıdan sonra balkanların kaybedilmesinin ardından zübeyde hanım istanbul'a yerleşmek zorunda kaldı.
istanbul'a ilk geldiklerinde resmen sefaleti yaşamışlardı.
tarih 15 mayıs 1919'du.
mustafa kemal paşa bir karar vermişti, anadolu'ya geçecek ve milli mücadeleyi başlatacaktı.
annesi ve kardeşine durumu anlattı o gece, yarın sabah yola çıkacaktı.
zübeyde hanım içerideki odaya geçti, bir mendil bohçası içinde altın ve bilezikleri oğlu mustafa'ya verdi.
işte zübeyde hanım'ın bu verdikleri ile sivas kongresinin masraflarının bir kısmı karşılandı.
manda ve himaye kabul olunamazdı, bu kararın alınmasında en büyük paylardan biri varını yoğunu oğlu mustafa'ya, yani türk milletine veren zübeyde annemizdi.
zübeyde annemizin verdikleri türkiye iş bankası'nın ilk sermayesi oldu. hani bugün birilerinin göz diktiği, hamurunda milli mücadele'nin olduğu iş bankasının ilk sermayesi zübeyde hanım tarafından bağışlanmıştı.
mayıs 1919'da ayrıldığı mustafasına ancak 3 sene sonra haziran 1922'de kavuşabildi zübeyde hanım. büyük taarruz öncesi elini öperek helallik isteyen oğulcazına bir annenin edebileceği en samimi duaları ederek uğurladı oğlunu cepheye.
zaferden sonra izmir'e yerleşti.
ama zaferin, özgürlüğün ve izmir'in keyfini ancak 3 ay sürebildi zübeyde hanım.
kısa ve acılarla dolu hayatı, dünyanın en güzel ve kutsal şehrinde 14 ocak 1923'te son buldu.
ne var ki mustafa kemal, annesinin ölüm anında da yanında değildi, annesinin ölümünden ancak 13 gün sonra kabrine ziyarete gelebildi.
ulu önderin anneciğine son sözleri şunlar oldu;
--- spoiler ---
"annem çok çekti.
erkanı harp yüzbaşısı olarak çıkmıştım. kötü idarenin adamları, beni önce zindana sonra sürgüne gönderdiler.
sürgüne giderken annem gözyaşları içinde sirkeci rıhtımı'nda kalakaldı.
mütareke yıllarında padişahın verdiği idam fermanının yerine getirildiğini sanan annem felç oldu.
oturduğu evler ikide bir basıldı, arandı.
onu istanbul'dan kurtarıp yanıma aldığımda ise o artık yalnız hisleriyle yaşıyordu. annemi kaybettiğim için üzgünüm.
tek tesellim anavatanı yoksulluğa, yokluğa sürükleyen idarenin artık bir daha geri gelmemek üzere yokluğun mezarına gömülmüş olduğunu görerek ölmüş olmasıdır."
--- spoiler ---
haftalardır haber alamadığı oğlunu görmek için ilk defa geldiği istanbul'da, oğlu mustafa kemal ile görüştürülmemiş, mustafa kemal'e eşlik eden saraydan subayların engellemeleriyle karşılaşmıştır (1905). nedeni muhtemelen mustafa kemal'in şam'a sürgün gönderilmesidir. 18 sene sonra bu defa oğlu mustafa kemal, annesinin cenazesine katılamamıştır.
6 çocuğundan 4ünü çocuk yaşlarda tıbbın ve bilimin insan hayatına hakim olmadığı bir dönemde hastalıklardan toprağa vermesi bir yana * hayatının 30 yılını ise bir ulusun kaderini değiştirecek oğluna hasret geçirmiş olmasının evlat özlemini katmerleştirdiği, oğlunun başkomutanlık sıfatına yükseldiğini görebilmiş fakat bir ulusu küllerinden doğmasına vesile olacak adam olduğu günlere ömrü yetmemiş, hasretinin bir gün son bulduğu (en azından umarım.) güzel kadın, güzel anne.
türkün son başbuğu gazi mustafa kemal atatürkün annesi . kadın vardır yiğit doğurur , oymağı devlet eder ; Kadın vardır it doğurur memlekete dert eder ! karamanlılı yörüktür . yani türktür .
Sağ yanağında karakteristik küçük bir beni olmasına rağmen, gerek balmumu heykelleri olsun, gerek zübeyde hanım'ı oynayan oyuncuların makyajları olsun bu ayrıntıya pek dikkat edilmeden (bensiz) yapılmaktadır.
Türkiye'de yaşayan bir birey olarak bugün sahip olduğum hakların büyük bölümünü bu kadının oğluna ve silah arkadaşlarına borçluyum.o yüzden benim için özeldir.
atatürk'e ve cumhuriyet değerlerine saldırmak isteyen ağzı bozuk yaratıkların ara ara hakaret ettikleri ve iftira attıkları kadındır. türkiye cumhuriyetini kuran babamız mustafa kemal atatürk'ün annesidir. tüm türklerin de babanesidir.
hiç kimse babanesine küfür etmez. o insanların türklüğünden şüphe ederim.
aslında çok hüzünlü bir anne zübeyde hanım. 14 yaşında kendisinden 20 yaş büyük bir adamla evleniyor. altı tane * çocuğu oluyor ve çocuklardan 4'ü çok küçük yaşta ölüyor. sonra kendisi için ''sarışın birine aşık olmayı beklerken kömür karası saçlı masmavi gözlü bir çocuğa aşık oldum'' diyen kocası ali rıza bey ölüyor. abisinin yanına taşınıyor, sonra tekrar evleniyor. oğlu için padişah idam fermanı çıkarıyor. balkan harbinde selanik elden gidince ikinci eşi ragıp beyden ayrılıp ankara'ya oğlunun yanına gidiyor. bir tek doğru düzgün yanında yakınında kalan makbule var.
ama bu kadın öyle bir evlat yetiştiriyor ki ''türklerin babası'' oluyor.
