çocukluğumun ve ilk dönem gençliğimin geçtiği emeğin şehri. türkiye'nin hiçbir yerine benzemez zonguldak. dik merdivenleri, her daim kömür kokan havası, eski ttk lojmanları ve fener mahallesi ile sanki 1950'lerin polonya, macaristan şehirlerini anımsatır. bunda da en büyük etken 1900'lerin başından beri kömür işletmeleri için çalışmaya gelen avrupalı teknisyen ve mühendislerdir. üzülmez ve fener'de inşa ettikleri lojman ve evlerle kente bu havayı aşılamışlardır. yeşil ile mavinin her tonunu görebildiğin kenttir zonguldak. gizli saklı koyları, plajları yazın her daim ilgi çekicidir.
Güneşli bir günde
Masmavi göreceğiz Karadeniz’i
Balkaya’dan Kapuz’ a kadar,
Karış karış biliriz bu şehri;
EKi’ nin çiçekli bahçeleri,
Rıhtıma kömür taşıyan vagonlarıyla;
Paydos saatlerinde yollara dökülen,
Soluk benizli insanlarıyla.
Siyah akar Zonguldağın deresi.
Yüz karası değil, kömür karası.
Böyle kazanılır ekmek parası.
uçak geçtiğinde kafaların gökyüzüne dikildiği bir şehirde büyüdüm ben. topun kaçacağı bayırın çok, asansörün az olduğu... koca bir neslin sokak trabzanlarında harcandığına şahit olduğum bir şehir.
ben ise; eve ilk gelişiyle teletexin başında saatlerce sörf yapan bir çocuk. tek kabusunun ablasının odasındaki bir "iron maiden posteri" olduğu gerçeğiyle...
ilkokula yazılmaya gidişimde babama "galiba ben de ağlayacağım" dediğim, onun ise "üstünü ört" dediği yollar. kavgaların, sadece bir tarafın yere düşmesiyle sona erdiği pır pır kaldırımlar. doğduğunuz şehrin elinizden tutup sizi geçmişe götüreceğine hazırlıksız yakalanışınız.
üniversitesinde okuduğum şehir. Aslında kömürün getirdiği zenginliği planlı bi şehire dönüştürülseydi Türkiye'nin cennet köşelerinden biri olurdu. (bkz: kömür)
burada yaz 2 ay sürer. ama o 2 ay yağmursuz geçmez. temmuzun ortasında yorganla uyunur, akşam saat 6 oldu mu üşümeye başlarsınız. evet havası hep kapalı ve nemlidir. ama eskisi kadar kurumlu değil.
küçük yerdir burası. illa bi tanışıklığı, ortak tanıdıkları vardır iki yabancı insanın. öyle bir yer. en önemli artısı, insanları. belkide anadoluda sevgilinizle el ele rahat rahat yürüyebildiğiniz, kısa etek giyebildiğiniz, son modern yerdir.(küçük şehirler için söylüyorum)
ereğlisi gelip görülmelidir fakat. michael abimiz gibi gözünüz açık gitmesin.
şaşırdım, kimse bahsetmemiş. zonguldak soslu kebabı. zonguldakta yapılan kebaplar tamamiyle farklıdır. kalın pideli ve salça sosludur. başka hiçbir yerde kebabı böyle vermezler. enteresanız. başka bir yerde sos isterseniz 'zonguldaklı mısınız?' derler adama. yaşadım ben bunu. acıydı. ama buranın kebabı daha güzel.
acıktım.
böyle bir yerdir işte. istanbula 5 saat. ankaraya 3 saat. bu da bilgi. oh mis.
Şu güzelliğe bakar mısınız! Havasından dolayı her mevsimi gri ve kasvetlidir. Ama insanın bir tarafı da kasveti sever bence. Şehir güzellemesi yaptım. Yakışır memleketime. https://galeri.uludagsozluk.com/r/2192733/+
gençliğimi geçirdiğim şehir. küçükken -belki de büyük şehir özentisinden- anlaşılamasa da büyüyünce değerini anladığım, onunla da olmaz onsuz da olmaz bir şehir.
şehir merkezinin havası kirlidir kışın kurum içinde kalırsınız.
üniversiteye gidenler geri dönmez, kalan çoğunluk da zaten işsizdir. bu da kaldırımlarda ve kafelerdeki kuru kalabalığı açıklar.
kışın tavanında ufolar olan, yazın camlar ile havalandırmanın sağlandığı bir bara gidip eğlenmek istediğinizde büyük abiler arası çıkabilecek bir alacak-verecek, içeri aldın-almadın kavgasında kaza kurşunu kurbanı olabilirsiniz.
herkesin kendine göre dışarıya kapalı bir çevresi vardır ve bu yüzden dedikodusu boldur. dedikodu derken kast ettiğim, falancanın sevgilisi, filancanın metresinin yanısıra, falancanın aldığı mücevher, filancanın evine aldığı mobilya, ötekinin istanbuldan getirttiği bilmemne'yi de içerir.
üniversitesinin normal diğer üniversiteler gibi şehir dışında değil de şehir içerisinde olmasından dolayı öğrenciler de zonguldaklılardan çok ayrışmamıştır. bunu iyi şekilde değerlendirip zonguldağın tadını çıkartan, güzel dostluklar kuranı da vardır, değerlendiremeyip buranın tüccarlarına metreslik yapan ya da işsiz gençlerine vücudunu bir gece bar eğlencesinin hesabını ödemesi karşılığı ile satan da..
fener diye bir semti vardır ve şimdiye kadar hiçbir şehirde buna benzer bir yer görmediğimden tarif edemiyorum. çok güzeldir, çok farklıdır, tarihtir, gerçek zonguldaktır.
istanbul pastanesi vardır. yabancı birisi uzaktan bakınca "bu ne lan napıyor bu millet burada bütün gün" diyebilir ama alışkanlıktır, güzeldir, 15 yıllık garson okul nasıl gidiyor falan diye sorar her seferinde.
asla yolda kalmazsınız, çünkü o yoldan muhakkak bir tanıdık geçer.(gerçi pek yol yok)
manavınız vardır, şarküteriniz vardır, sizi tanır, hangi sebzeyi kaç kg aldığınızı, hangi zeytini, peyniri yediğinizi bilir, tavsiyeleri güvenilirdir.
biriyle randevulaşmanıza gerek yoktur. çarşıya indiğinizde zaten kendisiyle muhakkak karşılaşırsınız. sıkılırsanız da merkezde birilerini bulmanız çok kolaydır.
ayrılana kadar binbir türlü bela okunan; ancak ayrınıldığında ne zaman dönebileceğim diye kara kara düşünülen, kömürüyle ünlü, karaelmas lakaplı yaşanılası şehir.
