Atatürk'ün "fikirlerimin babasıdır" dediği Ziya Gökalp, Türkçülük ve islâm dini üzerine şunları söyler:
"Türkiye'de Allah'ın kılıcı Halkçıların pençesinde, Allah'ın kalemi Türkçülerin elinde idi ve bu izdivaçtan Türk Milleti doğdu. Akidede mezhebimiz Maturidilik ve fıkıhta mezhebimiz Hanefilik... siyaset mesleğimiz Halkçılık ve kültürde mesleğimiz Türkçülüktür".
Çok bilinmez ama aslında her devrin adamıdır. Evet acı ama gerçek bu. Osmanlıcılık islamcılık Türkçülük akımlarının hepsini sıradan geçirmiştir. Cumhuriyetle Türkçülük prim yapmaya başladığı için son akımı Türkçülük olmuş.
Aslen kürt olduğu iftiralarına maruz kalan kanı da fikri de Türk olan büyük insan, fikir adamı, ilk Türk sosyolog, vatansever ittihatçı. Atatürk'ün fikirlerimin babası dediği şahıs.
Gökalp in var olduğu dönem Diyarbakır'ı da doğu anadolusu da bugünkü gibi-çarpıtılmış- bir etnik yapıya sahip değildi. Aksine Diyarbakır hatta daha ötesine kadar Türk nüfusu her anlamda hakim unsurdu. Gökalp in de aşiretler üzerine yaptığı araştırmalar da Türk ve Kürt aşiretlerin kökenleri üzerine durulmuş, diğer yandan kendini kürt sanan bir çok aşiretin bile aslında Türk olduğu sonucuna varılmıştır.
Son olarak gökalp in dizeleri ile bitirmek doğru olacaktır;
Türklük hadimine Türk değil diyen,
Soyca Türk olsa da piçtir, Türk değil!
Kendisinin Türklüğünübsorgulayablar için bir beyanı vardır.
Türklük hem mefkürem, hem de kanımdır;
Sırtımdan alınmaz, çünkü kürk değil!
Türklük hâdimine Türk değil diyen,
Soyca Türk olsa da, piçtir, Türk değil!
sonraları, kürt kökenli olduğu söylendiğinde, gökalp; babası tarafından türk ırkına sahip olduğundan emin olduğunu ama aslında bunun önemsiz olduğunu belirtmiştir.
"sosyolojik çalışmalarımdan öğrendim ki milliyet, eğitime dayalıdır" demiştir.
