payitahtın psikolojik olarak sallantıda olduğu bir dönemde ortaya atılan, turan ülküsüne yeni anlam ve içerik katan kavram. alternatif turan fikriyatı ile gökalp, islam halifesinin makarrında yaşanan kasvetten hareketle, turancılığın payitahtının akkurum yerine istanbul olarak tanımlanması düşüncesini geliştirmiş ; istanbul un dinsel temasının turan resmine de aktarılması hususunda görüş belirtmiştir. bunun yanında, bu mefkure, ulusal diriliş ülkülerinin sadece buhranlı zamanlarda oluşabileceğini ve ulusal bağımsızlığın kendi özgürlüklerini bir kenara koyabilen ulusçu ruhlarla tamamlanabileceğini içermektedir. osmanlı başkentinin türk hakanlarının ordu kenti addedilmesi ve tatarcılık fikrine bağlanan romantik türkçülerdeki gibi bir anlayışın bulunmaması da oluşturulan turan anlayışında değinilen noktalardır.
