izlememiş olanlar okumasın..
galasına katılan süleyman demirel'in yaptığı açıklamada filmdeki konuşulanların %98inin doğru olduğunu ifade ettiği, orta şeker kıvamında film.
filmde tartışmasız gerçekler, izleyiciye direkt olarak sunulmuştur. yabancı güçlerin siyasete etkisi, etkiden ziyade görülmeyen asıl güç olarak siyasette yer alması gibi. filmde yer alan birçok şaşırtıcı sahnenin-daha doğrusu gerçeklerin- birinci sırasında bu gücün özalı başa getirmesi olmuştur kuşkusuz. devletin bu filme izin vermesi, demirelin yaptığı açıklama bu bilinen özal gerçeğine ekstra şaşkınlık kazandırmaktadır.
filmde olmamışlıklar çok olsada, amacı itibariyle kötülenmemesi gereken bir yapımdır. oyuncu seçiminde belki daha az kullanılmış yüzler yer alabilseydi, inandırıcılığı daha güçlü olabilirdi. bir nazmiye demirel olarak, aliyenin hizmetçi kulunu görmek, izleyenlerin bu fikrine destek olabilir sanırım. bunun birçok örneğini görmekte mümkün film boyunca.
suçlu, suçsuz birçok insanın ölümüyle sonuçlanan 12 eylül döneminin anlatıldığı bu filmde izleyenlerin çoğunluğunun orta yaş üzeri olması beklenen bir başka durumdu kuşkusuz. film onların filmiydi ve hararetli tartışmalara yol açmıştı verilen arada aktarılan doğrularla ilgili.
"sağcı, solcuyu öldürür, solcuda sağcıyı..birbirlerini temizlerler" dönemin anlayışı.. idealizmin, eşitçiliğin, temiz siyasetin ve daha birçok şeyin tüketildiği nokta.. yorumsuz bırakılmış bilinen gerçekler..
suçsuz yere ölenler, suçlu etiketi yiyenler.. tıpkı filmdeki simitçi gibi.
- kalemle oynadı, oynadı, kırdı sonunda.. e belliydi ama ( gülümser)
+ idam..
...
+ sen ne dedin?
- allah razı olsun dedim, güldüler..
..
damarlardan yavaş yavaş çekilen kan, bir masum insan, yitip giden hayatlar..
sistemin acizliği..
" bu film 12 eylül döneminde idealleri uğruna hayatlarını kaybetmiş tüm gençlere ithaf edilmiştir." yazısı filmi noktalar, ama asıl film hala devam etmektedir..
son olarak; türk sinemasına konu olmaktan vazgeçilmesi mümkün olmayan 12 eylül döneminin, yapımcılar tarafından, bu film gibi birçok örneğini ilerleyen zamanlarda izleyenlerin tekrar karşılarına çıkaracaklarından şüphe duymadığım gibi, daha başarılı ve cesur anlatılış biçimiyle izlemenin umudunuda kaybetmiş değilim.
olaylar kopuk kopuk gelişiyor. bir süre sonra kim kimi öldürüyor, kim amerikalı şaşırıp kalıyorsunuz. ayrıca solcu liderlerin solcu kızlarla birlikte olduğu iddia ediliyor. hatta emel çok zorlar cananı verelim diyerek bir de pavyon muhabbeti yaptırıyorlar. 27 sene sonra or.spu ya da p.zevenk olarak görüleceklerse bu çocuklar ne için, neden öldüler diye soruyor insan kendine. ayrıca erdal erene de dayanalım derken onu da becerememişler. işte erdal diye bir genç var, hapiste şimdi, heh işte idam ediliyor şeklinde 1 ya da 2 dk içinde bitirmişler olayı. ayrıca filmde bir de darbenin baş mimarlarından olan, dolaylı olarak aldığı canların vebalini nasıl ödeyeceği merak edilen süleyman demireli peygamber gibi gösterme çabası var.
ve sayın yönetmen, eylül ayında hava sekizde kararmaz, kazak giyilmez, hele ağustosta uzun kollu hiç giyilmez, simitçinin biri ya da herhangi başka biri askerlerin gözüne baka baka sokağa çıkma yasağını ihlal edemez * , ve filmde zincirbozan yoktu, ayrıca dvd kutusunda 147 dk yazıyor ama film iki saat bile sürmiyor. haberiniz olsun.
istanbul ve ankara galalarının ardından dün de istanbul film festivali kapsamında gösterilen, yarın ise vizyona girecek olan, siyasi belgesel niteliği taşıyan film.
oyuncuları; canlandırdığı gerçek karakterlere bol bol belgesel izleyerek hazırlanmış.
filmin senaryosu hazırlandıktan sonra atıl inanç devreye girip yönetmenlik koltuğuna oturmuş. çekim aşamasında, öncesinde, sonrasında bir engelleme bir diretme ile karşılaşmamışlar. senarist, abd'nin, türkiye'nin yakın tarihinin belkide en önemli dönemindeki etkisine dikkat çekmek istemiş.
gidip izlemeye değer belgesel tadı taşıyan film.
ayrıca; olaylar, kişiler, tarihler ve bazı mekanlar gerçekmiş...
12 eylül askeri darbesinde yaşananların çarpıcı şekilde sinemaya yansıtıldığı film. filmde kenan evren'i suavi eren, bülent ecevit'i bülent emin yarar, süleyman demirel'i haldun boysan, nazmiye demirel'i ayşe tunaboylu oynuyor. fragmanları dikkat çekici. bakalım...
malum döneme ait filmleri artık daha gerçekçi yapmak gerekir sanırım... doğruları hemen hemen herkes biliyor... ne nasıl oldu? kim kimi öldürdü? kimler neden ve kimlere karşılık olarak asıldı? vb.
bu karanlığın üstünden yıllar geçti... artık bir şekilde daha sağlam eleştirilerle yapılmalı filmler... o dönem daha sert bir şekilde anlatılmalı... ben yaşamadım ama okuduklarımız, gördüklerimiz ve bize anlatılanlar bu ve diğer filmler gibi hafif değil...
daha sert, insanın kanını donduran ve gerçekleri öğreten filmler yapılmalı... bunları yapamıyorsa bir yönetmen, senarist hiç bu dönem filmleri yapmaya kalkışmasın... gençler artık o dönemi bu gibi hafif filmlerde öğreniyor ve yanlış biliyorlar...
ne kenan evren o kadar şirin bir komutan, ne de diğerleri o kadar vatanına/milletine bağlı politikacı...
