ege yöresine has türk köylüsüne verilen ad..Mert, cesur, atılgan, mazluma dost, haksızlığa düşman olarak tanınan zeybeklerin kurtuluş savaşında gösterdikleri başarılar ünlerine ün katmıştır.
Halikarnas Balıkçısı Zeybek Sözcüğünü Mitolojiye şu şekilde dayandırır;
''Homeros bu sözü ''olaks'' diye Omeqa ile yazar. Omeqa ise, ona tanrıçanın ilkbaharda doğurduğu yumurtasının, ilkbaharda bölünerek iki ayrı "o" olmasıdır. Ayrılan bu yumurtalardan tüm yaratıklar ve bitkiler çıkmıştır. Böylece de ''Obekkos'', ''Tobekkos'' ve ''ibakki'' sözleri ''Zeybek'' olmuştur.
Mahmut Ragıp Gazimihal, sözün Grekler tarafından kullanıldığını da belirtiyor.
''Yunanca'da ''b'' sesi olmadığı için, onların dilinde Sayvakikos , Zaypapikos şeklinde Rodos 'ta ise Turkikos'un aynı anlamda kullanıldığı ve kelimelerin aslının Saybak olup bizde kelimenin incelenip ve özleşerek Zeybek haline geldiği de açıklanır.
Selim Sırrı *Bey Zeybek raksını geliştirirken ona bir medenî şekil vermiştir. Bu sanatkâr üstadın eseri hepimiz tarafından kabul edilerek millî ve sosyal hayatımızda yer tutacak kadar olgunlaşmış, estetik bir şekil almıştır. Artık Avrupalılara : « Bizim de mükemmel bir raksımız var » diyebiliriz ve bu oyunu salonlarımızda, müsamerelerimizde oynayabiliriz. Zeybek dansı her sosyal salonda kadınla beraber oynanabilir ve oynanmalıdır.
mustafa kemal atatürk
13.10.1925, izmirde kız 0ğretmen Okulunda Bir Konuşma.
dünyada bir erkeğe yakışan en asil, en karizmatik, en seksi, en düşündüren * dans çeşitidir. böyle olduğunun bir ispatı da bütün karizmatik dizi kahramanlarının hep böyle dans etmesidir, hiç kasap havası veya roman havası oynayan polat ya da miroğlu düşleyemiyorum, görmedim de.
cumhuriyetle birlikte eşkiyalık niteliğini kaybederek daha çok bölgesel bir kültürü ve bu kültüre bağlı bir etik'in ifade niteliğine bürünmüştür. mertlik, dürüstlük, haksızlığa karşı koyma zayıf ve düşkünlere yardımcı olma koruma gibi toplumsal ve ahlaki nitelikler etrafında efe zeybek imgesi geçmişinde yer alan bütün kara lekelerden adeta arındırılmıştır. zeybekler, tarhsel kaynaklarda, ege bölgesinde neredeyse dörtyızyıl boyunca etkili olan eşkıya gruplarının son temsilcileri olarak anlatılmak isede cumhuriyet onlara yeni bir kimlik kazandırmış. sosoyolojik anlamda zeybek olarak nitelendirilen insanların çeteler halindeki eşiyalık faaliyetleri cumhuriyet döneminde 1923 den itibaren fiilen sona erdirilmiştir.
güzel oynandığında izlenmesi pek keyifli olan oyunumuzdur. asalet ve uyum barındırır bünyesinde, iyi oynaması gerçekten zordur. denge ister, tavrı oldukça zordur diğer yörelemizden bir farkı her oyununun sol ayakla başlamasıdır.
En güzeli kerimoğlu zeybeğini oynarken yapılan ritüellerdir. Bu türe farkı koyan özellik ise hareketlerin çok daha ağır ve göstere göstere yapılmasıdır. Bu oyunu oynayan insan, hırçın denizin durulmuş hali gibi sessiz, oturaklı ve kendinden emin gözükür.
Müslümanlık öncesi Türklerde Göktanrı'ya ibadet ve askerin yiğitliğini gösterme amaçlı edilen danstır. Oralardan bugüne anadolu'ya ulaşmış ve o yiğitlik havasını, Türk'e özgü, Türk gibi güçlü havasını hiç bozmamıştır.
Başbuğ Mustafa Kemal Atatürk de bu dansı salon dansı haline getirilmesini emretmiştir.
Zeybek oynayan bir erkeğin duruşu başkadır, hem de çok başka ama O erkekle zeybek oynayan Kızın en az o erkek kadar yiğit duruşu hatta Türk Kadınını temsil ettiği için Türk erkeğinden de fazla yiğit duruşu daha da başkadır.
az bilinen bir özelliği de, eskilerde bir efe meydana çıkıp zeybek oynadığında, başka kimse meydana çıkmazmış. eğer çıkarsa bu çok büyük bir saygısızlık olarak kabul edilir ve sonu ölüme bile gidebilen kavgalar meydana gelirmiş.
kişisel bir not olarak, egeli olmakla mutlu olma sebeplerimin belki de en başında gelendir zeybek. insanın ait olduğu yöreyle övünmesi, yanlış belki ama.
n'apalım. seviyoruz işte.
oynarken asil görünmek her yiğidin harcı değildir. oynayanda kesinlikle boy olmalıdır. 1,65 lik 1,70 lik boy ile böyle bir görüntü oluşturamazsınız. en az 1,80 boy olacaktır ve kolları kaldırdığında ortalık yıkılacaktır.
