Avanos'a 5 km, Paşabağlarına 1 km uzaklıktaki Zelve, Aktepe'nin dik ve kuzey yamaçlarında kurulmuştur. Üç vadiden olaşan Zelve Ören Yeri, peribacalarının en yoğun olduğu yerdir. Vadideki peribacaları sivri uçlu ve geniş gövdelidir.
Zelve, özellikle IX. ve XIII. yüzyılda hıristiyanların önemli yerleşim ve dini merkezlerinden biri olmuş; aynı zamanda rahiplere ilk dini seminerler de bu yörede verilmiştir.
Göreme-Avanos karayolundan 2 km. içeride olan ve üç vadiden oluşan Zelve, peribacalarının en yoğun olduğu yerdir. Suyun, aşınmanın ve kaya çökmelerinin meydana getirdiği doğal vadiler ve bunları çevreleyen dik kayalara oyulmuş kaya evleri Kapadokya'nın en ilginç yerlerindendir. Hristiyanların önemli dini merkezlerinden biridir. Zelve'deki en önemli kiliseler Üzümlü Kilise, Balıklı Kilise, Haçlı
Kilise ve Geyikli Kilise'dir. Yakın zamanlara kadar yöre insanının yaşamaya devam ettiği ilk vadide taştan yapılmış ve eklemelerinde beton kullanılmış bir cami bulunmaktadır. Zelve'nin en önemli özelliklerinden biri de kaya evlerin satıhlarında yer alan
güvercinliklerdir.
